กระบวนการเรียนรู้เพื่อการพัฒนาวิสาหกิจชุมชน จำนงค์ แรกพินิจ ภาควิชาสังคมศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ

1. สาเหตุของความยากจนในชนบทไทย การพัฒนาที่ไม่เท่าเทียม -ให้ความสำคัญกับเมืองมากกว่าชนบท -ให้ความสำคัญกับเศรษฐกิจธุรกิจหรือทุนนิยมมากกว่าเศรษฐกิจ ภาคประชาชนหรือเศรษฐกิจชุมชน -ให้ความสำคัญกับการผลิตเพื่อการค้ามากกว่าการผลิตเพื่อบริโภค

การเสียสมดุลของชนบท รายจ่าย รายได้ รายจ่าย รายจ่าย ชุมชนชนบทไทย รายได้ รายจ่าย รายจ่าย ภาพแสดงการเสียสมดุลของชนบทไทย

2. การแก้ปัญหาเศรษฐกิจชนบทไทยในช่วงที่ผ่านมา 1.การกระจายรายได้ - แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 3 (พ.ศ.2515-2519) - แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 7 (พ.ศ.2535-2539) เป็นเครื่องมือในการนำบริการและการพัฒนาของรัฐไปสู่ชนบท เช่น การกระจายบริการทางสังคมและการพัฒนาไปสู่ภูมิภาคและชนบท การพัฒนาศูนย์กลางความเจริญในภูมิภาคเป็นฐานเศรษฐกิจและการจ้างงาน เป็นต้น นโยบาย “สร้างงาน สร้างรายได้”

ภาพแสดงแนวคิดธุรกิจ-อุตสาหกรรมชุมชน 2. การเพิ่มรายได้ นำแนวคิดธุรกิจ-อุตสาหกรรมชุมชนเข้ามาใช้ กลุ่มอาชีพเสริม เพิ่มรายได้ รายจ่าย เพิ่มรายได้ ชุมชนชนบทไทย รายจ่าย รายได้ รายจ่าย ภาพแสดงแนวคิดธุรกิจ-อุตสาหกรรมชุมชน

3.วิสาหกิจชุมชน วงจรทุนชุมชน ภาพแสดงแนวคิดวิสาหกิจชุมชน เพิ่มรายได้ ลดรายจ่าย วงจรทุนชุมชน ชุมชนชนบทไทย รายได้ ภาพแสดงแนวคิดวิสาหกิจชุมชน

หลักสำคัญของวิสาหกิจชุมชน 1.แนวคิด สหกรณ์/กลุ่มเกษตรกร ตัดสินใจล่าช้า รัฐสนับสนุน (จุดอ่อน) (จุดแข็ง) วิสาหกิจชุมชน บริษัทจำกัด แข่งขันสูง อิสระในการตัดสินใจ (จุดอ่อน) (จุดแข็ง)

2. การประกอบการ การประกอบการบนฐานทุน ความรู้ทรัพยากรธรรมชาติ และ ผลผลิต เชื่อมโยงกันเป็นระบบ ครบวงจร

3. คุณค่าของวิสาหกิจชุมชน - ฟื้นความสัมพันธ์ทางสังคมแบบพึ่งพาอาศัยกัน กลับคืนมา - ฟื้นอำนาจในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและ ผลผลิตของชุมชน - ฟื้นการพึ่งตนเองทางเศรษฐกิจของชุมชน

วิสาหกิจชุมชนกับการแก้ปัญหา ความยากจนในชนบทไทย การกระจายการผลิต เปลี่ยนเกษตรกรจากผู้ผลิตวัตถุดิบ เป็น ผู้สร้างผลิตภัณฑ์ การกระจายโอกาส ในการเข้าถึง ทุน ทรัพยากร ความรู้ และ เทคโนโลยี

บทบาทของนักประกอบการและนักวิสาหกิจชุมชนกับ ศูนย์ศึกษาวิสาหกิจชุมชน - คน - การประกอบการ/กิจกรรม/การบริหารจัดการ - ความรู้/กระบวนการเรียนรู้

คน - นักประกอบการวิสาหกิจชุมชน ผู้รู้/ผู้สร้างผลิตภัณฑ์ เครือข่ายพัฒนาเพื่อพัฒนา ผลิตภัณฑ์/เทคโนโลยี/ความรู้ เรียกว่า วิสาหกิจชุมชนสัมพันธ์

- นักวิสาหกิจชุมชน ผู้นำ/ผู้สร้างกระบวนการเรียนรู้ เครือข่ายพัฒนานโยบาย/ยุทธศาสตร์/ แผน และการขับเคลื่อน เรียกว่า สภาวิสาหกิจชุมชน

กระบวนการเรียนรู้ของนักประกอบการวิสาหกิจชุมชน กรณีศึกษา ความรู้ วิสาหกิจชุมชน ตัวแบบ กระบวนการ วิธีการ กระบวนการเรียนรู้ของนักประกอบการวิสาหกิจชุมชน เศรษฐกิจและ ข้อมูล สังคมวัฒนธรรมชุมชน

กระบวนเรียนรู้ของนักวิสาหกิจชุมชน PEOPLE ประชาชน กระบวนเรียนรู้ของนักวิสาหกิจชุมชน IDENTIFICATION กระบวนการสำรวจ(ค้นหา) MODEL ตัวแบบ CONCEPT- UALIZATION พัฒนาองค์ความรู้ NETWORKING กระบวนการเครือข่าย PUBLIC เผยแพร่ POs องค์กรชุมชน POLICY พัฒนานโยบาย

ศูนย์ศึกษาการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนฯ 1. พัฒนาคน นักวิสาหกิจชุมชน นักประกอบการวิสาหกิจฯ 2. พัฒนาวิสาหกิจชุมชนต้นแบบบนฐาน ผลผลิตและทรัพยากรของชุมชนท้องถิ่น ระบบ การจัดการ กระบวน การ 3. สร้างเครือข่าย วิสาหกิจชุมชน เครือข่ายภายในชุมชน เครือข่ายภายนอกชุมชน 4. พัฒนาโครงสร้างศูนย์ฯ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนฯ