Geographic Information System

ความหมายของระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ : Geographic Information System : GIS คือ กระบวนการทำงานเกี่ยวกับข้อมูลในเชิงพื้นที่ด้วยระบบคอมพิวเตอร์ ที่ใช้กำหนดข้อมูลและสารสนเทศที่มีความสัมพันธ์กับตำแหน่งในเชิงพื้นที่ 1

องค์ประกอบหลักของระบบ GIS จัดแบ่งออกเป็น 5 ส่วนใหญ่ ๆ คือ อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ (Hardware) โปรแกรม (Software) ขั้นตอนการทำงาน (Methods) ข้อมูล (Data) บุคลากร (People) 2

อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ (Hardware) องค์ประกอบของ GIS อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ (Hardware) คือ เครื่องคอมพิวเตอร์รวมไปถึงอุปกรณ์ต่อพ่วงต่าง ๆ เช่น Digitizer, Scanner, Plotter, Printer หรืออื่น ๆ เพื่อใช้ในการนำเข้าข้อมูล ประมวลผล แสดงผล และ ผลิตผลลัพธ์ของการทำงาน 3

องค์ประกอบของ GIS โปรแกรม (Software) คือ ชุดของคำสั่งสำเร็จรูป เช่น โปรแกรม Arc/Info, MapInfo ฯลฯ ซึ่งประกอบด้วยฟังก์ชั่น การทำงานและเครื่องมือที่จำเป็นต่าง ๆ สำหรับนำเข้าและปรับแต่งข้อมูล จัดการระบบฐานข้อมูล เรียกค้น วิเคราะห์ และจำลองภาพ 4

ขั้นตอนการทำงาน (Methods) องค์ประกอบของ GIS ขั้นตอนการทำงาน (Methods) คือ วิธีการที่องค์กรนั้น ๆ นำเอาระบบ GIS ไปใช้งานโดยแต่ละ ระบบแต่ละองค์กรย่อมีความแตกต่างกันออกไป 5

คือ ข้อมูลต่าง ๆ ที่จะใช้ในระบบ GIS และถูกจัดเก็บในรูปแบบ ข้อมูล (Data) คือ ข้อมูลต่าง ๆ ที่จะใช้ในระบบ GIS และถูกจัดเก็บในรูปแบบ ของฐานข้อมูลโดยได้รับการดูแล จากระบบจัดการฐานข้อมูลหรือ DBMS ข้อมูลจะเป็นองค์ประกอบที่สำคัญรองลงมาจากบุคลากร 6

คือ ผู้ปฏิบัติงานซึ่งเกี่ยวข้องกับระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ องค์ประกอบของ GIS บุคลากร (People) คือ ผู้ปฏิบัติงานซึ่งเกี่ยวข้องกับระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ เช่น ผู้นำเข้าข้อมูล ช่างเทคนิค ผู้ดูแลระบบฐานข้อมูล ผู้เชี่ยวชาญสำหรับวิเคราะห์ข้อมูล ผู้บริหารซึ่งต้องใช้ข้อมูล ในการตัดสินใจ บุคลากรจะเป็นองค์ประกอบที่สำคัญที่สุด ในระบบ GIS 7

หน้าที่หลัก ๆ ของระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์มีอยู่ด้วยกัน 5 อย่างดังนี้ หน้าที่ของ GIS หน้าที่หลัก ๆ ของระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์มีอยู่ด้วยกัน 5 อย่างดังนี้ 1. การนำเข้าข้อมูล (Input) ข้อมูลทางภูมิศาสตร์จะถูกใช้งานได้ ในระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ ข้อมูลจะต้องได้รับการแปลงให้มาอยู่ ในรูปแบบของข้อมูล เชิงตัวเลข (digital format) 2. การปรับแต่งข้อมูล (Manipulation) ข้อมูลที่ได้รับเข้า สู่ระบบต้องได้รับการปรับแต่งให้เหมาะสมกับงาน 8

หน้าที่ของ GIS ( ต่อ) 3. การบริหารข้อมูล (Management) ระบบจัดการฐานข้อมูลหรือ DBMS จะถูก นำมาใช้ในการบริหารข้อมูลเพื่อการทำงานที่มีประสิทธิภาพในระบบ GIS DBMS ที่ได้รับการเชื่อถือและนิยมใช้กันอย่างกว้างขวางที่สุดคือ DBMS แบบRelational หรือระบบจัดการฐานข้อมูลแบบสัมพัทธ์ (DBMS) 4. การเรียกค้นและวิเคราะห์ข้อมูล (Query and Analysis) 9 5. การนำเสนอข้อมูล (Visualization)

ลักษณะข้อมูลในระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ ข้อมูลผิวโลกจัดเก็บในรูปของตัวเลขเชิงรหัส (digital form) โดยแทนปรากฏการณ์ เหล่านั้นด้วยลักษณะทางภูมิศาสตร์ที่เรียกว่า Feature ประเภทของ Feature 10 - จุด (Point) - เส้น (Arc) - พื้นที่ (Polygon)

ตัวอย่างข้อมูลเชิงพื้นที่ ลักษณะข้อมูลในระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ ตัวอย่างข้อมูลเชิงพื้นที่ ชนิดจุด (Point Topology) จุดที่ตั้งหมู่บ้าน บ่อบาดาล สถานที่สำคัญ เป็นต้น

ตัวอย่างข้อมูลเชิงพื้นที่ ลักษณะข้อมูลในระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ ตัวอย่างข้อมูลเชิงพื้นที่ ชนิดเส้น (Line Topology) เขตจังหวัด อำเภอ ตำบล ถนน แม่น้ำ เป็นต้น

ตัวอย่างข้อมูลเชิงพื้นที่ ลักษณะข้อมูลในระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ ตัวอย่างข้อมูลเชิงพื้นที่ ชนิดพื้นที่ (Polygon Topology) เขตการใช้ที่ดิน พื้นที่ป่าไม้ เป็นต้น

ข้อเสียของระบบ GIS ไม่สามารถปรับปรุงคุณภาพข้อมูลดิบให้ละเอียดขึ้น ไม่สามารถระบุความผิดพลาดของข้อมูล ไม่สามารถเปรียบเทียบคุณภาพของข้อมูล ไม่สามารถระบุได้ว่าแบบจำลองถูกต้อง มาตรฐานและรูปแบบของแผนที่ อาจไม่เป็นสากล ไม่สามารถทดแทนความรู้ ความสามารถของผู้เชี่ยวชาญ

ความสามารถของระบบ GIS แก้ไข เพิ่มเติม เก็บรักษาข้อมูลได้ทั้งข้อมูลแผนที่ และ ฐานข้อมูล วิเคราะห์ผลด้วยระบบฐานข้อมูล โดยกำหนดเงื่อนไข ให้แสดงผลได้ทั้งแบบภาพกราฟิก แผนที่ และรายงาน สามารถนำไปใช้ประกอบการตัดสินใจในการแก้ไขปัญหา เกี่ยวกับการวางแผนการใช้ทรัพยากรเชิงพื้นที่ได้

ความสามารถของระบบ GIS จบการนำเสนอแล้วนะคับ

คำถามเกี่ยวกับระบบ GIS