เศษส่วน
ความหมายของเศษส่วน รูปวงกลม 1 รูป แบ่งเป็น 2 ส่วนเท่ากัน รูปวงกลม 1 รูป แบ่งเป็น 2 ส่วนเท่ากัน แต่ละส่วนเป็น 1 ใน 2 ของรูป 1 ใน 2 เขียนแทนด้วย อ่านว่า เศษหนึ่งส่วนสอง เรียก 1 ว่า ตัวเศษ เรียก 2 ว่า ตัวส่วน
ความหมายของเศษส่วน รูปวงกลม 1 รูป แบ่งเป็น 3 ส่วนเท่ากัน รูปวงกลม 1 รูป แบ่งเป็น 3 ส่วนเท่ากัน แต่ละส่วนเป็น 1 ใน 3 ของรูป 1 ใน 3 เขียนแทนด้วย อ่านว่า เศษหนึ่งส่วนสาม เรียก 1 ว่า ตัวเศษ เรียก 3 ว่า ตัวส่วน
ความหมายของเศษส่วน รูปวงกลม 1 รูป แบ่งเป็น 4 ส่วนเท่ากัน รูปวงกลม 1 รูป แบ่งเป็น 4 ส่วนเท่ากัน แต่ละส่วนเป็น 1 ใน 4 ของรูป 1 ใน 4 เขียนแทนด้วย อ่านว่า เศษหนึ่งส่วนสี่ เรียก 1 ว่า ตัวเศษ เรียก 4 ว่า ตัวส่วน
ความหมายของเศษส่วน รูปสี่เหลี่ยมมุมฉาก 1 รูป แบ่งเป็น 4 ส่วนเท่ากัน ระบายสี 3 ใน 4 ของรูป 3 ใน 4 เขียนแทนด้วย อ่านว่า เศษสามส่วนสี่ เรียก 3 ว่า ตัวเศษ เรียก 4 ว่า ตัวส่วน
การอธิบายเศษส่วนด้วยเส้นจำนวน ใกล้ไปทาง 0 ใกล้ไปทาง 1
เศษส่วนในความหมายอื่น ๆ ผลผลิตทางการเกษตรบรรจุในตู้สินค้า 10 ตู้ ถ้าตู้สินค้า 4 ตู้บรรจุข้าวหอมมะลิ เศษส่วน ของจำนวนตู้ข้าวหอมมะลิเป็นเศษส่วนเท่าไร ของจำนวนตู้สินค้าทั้งหมด
เศษส่วนในความหมายอื่น ๆ ผลผลิตทางการเกษตรบรรจุในตู้สินค้า 10 ตู้ ตู้สินค้า 4 ตู้บรรจุข้าวหอมมะลิ.... อ่านว่า เศษสี่ส่วนสิบ เรียก 4 ว่า ตัวเศษ โดยที่ 4 แสดงจำนวนตู้ที่บรรจุข้าวหอมมะลิ เรียก 10 ว่า ตัวส่วน โดยที่ 10 แสดงจำนวนตู้สินค้าทั้งหมด
ตัวอย่างเศษส่วนของจำนวนนับ จำนวนวงกลมเป็นเศษส่วนเท่าใดของจำนวนรูปทั้งหมด จำนวนวงกลมเป็น ของจำนวนรูปทั้งหมด
การสอนความหมายของเศษส่วน ควรเริ่มจากเศษส่วนของหนึ่งหน่วย เรียนจากสื่อของจริง หรือ สื่อรูปภาพต่าง ๆ จนเกิดความคิดรวบยอดในเรื่องความหมายของเศษส่วนของหนึ่งหน่วยก่อน จึงสอนความหมายของเศษส่วนในด้านอื่น ๆ
ตัวอย่างการออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน เรื่อง ความหมายของเศษส่วน ให้นักเรียนแบ่งรูปวงกลมหรือรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากออกเป็น 4 ส่วนเท่า ๆ กัน แล้วแรเงา 1 ส่วน
ตัวอย่างการออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน เรื่อง ความหมายของเศษส่วน ครูแนะนำว่า ส่วนที่แรเงาแทน ของรูป อ่านว่า เศษหนึ่งส่วนสี่
ตัวอย่างการออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน เรื่อง ความหมายของเศษส่วน ให้นักเรียนแรเงารูป เพิ่มเป็น 2 ส่วน ให้นักเรียนบอกว่า ส่วนที่แรเงาเป็นเศษส่วนเท่าใดของรูป
ตัวอย่างการออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน เรื่อง ความหมายของเศษส่วน ครูแนะนำว่า ส่วนที่แรเงาแทน อ่านว่า เศษสองส่วนสี่
ตัวอย่างการออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน เรื่อง ความหมายของเศษส่วน ให้นักเรียนแรเงารูป เพิ่มเป็น 3 ส่วน ให้นักเรียนบอกว่า ส่วนที่แรเงาเป็นเศษส่วนเท่าใดของรูป
ตัวอย่างการออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน เรื่อง ความหมายของเศษส่วน ครูแนะนำว่า ส่วนที่แรเงาแทน อ่านว่า เศษสามส่วนสี่
เศษส่วนที่เท่ากัน สมศรีมีกล่องยา ซึ่งแบ่งเป็น 6 ส่วนเท่า ๆ กัน และใส่ยาลงในกล่อง ของจำนวนช่องที่มีอยู่ ดังนั้นสมศรีใส่ยาในกล่องยากี่ส่วนจากหกส่วน
เศษส่วนที่เท่ากัน สมศรีมีกล่องยา ซึ่งแบ่งเป็น 6 ส่วนเท่า ๆ กัน และใส่ยาลงในกล่อง ของจำนวนช่องที่มีอยู่ ส่วนที่ใส่ยาเป็น ของช่องยาทั้งหมด และ เป็นเศษส่วนที่เท่ากัน
เราสามารถหาเศษส่วนที่เท่ากันโดยการคูณ ทั้งตัวเศษและตัวส่วนของเศษส่วนด้วยจำนวนเดียวกันโดยที่จำนวนนั้นต้องไม่เป็นศูนย์ ดังนั้น
จงหาจำนวนที่แทนด้วย วิธีคิด : ดังนั้น นั่นคือ จำนวนที่แทนด้วย ได้แก่ 9
เศษส่วนอย่างต่ำ เบญจพรมีสวนผลไม้อยู่ 12 ไร่ สวนผลไม้ 6 ไร่ ปลูกสับปะรด เบญจพรมีสวนผลไม้อยู่ 12 ไร่ สวนผลไม้ 6 ไร่ ปลูกสับปะรด นั่นคือ พื้นที่ปลูกสับปะรดเป็น ของสวนผลไม้ทั้งหมด เราต้องการเขียน เป็นเศษส่วนอย่างต่ำ
เศษส่วนอย่างต่ำ ...พื้นที่ปลูกสับปะรดเป็น ของสวนผลไม้ทั้งหมด ต้องการเขียน เป็นเศษส่วนอย่างต่ำ เศษส่วนอย่างต่ำ คือ เศษส่วนที่ตัวเศษและ ตัวส่วนไม่มีตัวประกอบร่วมที่มากกว่า 1
เราหาเศษส่วนอย่างต่ำ โดยหารตัวเศษและตัวส่วนด้วยจำนวนนับที่เป็นตัวประกอบร่วมที่มากที่สุดของตัวเศษและตัวส่วน นั่นคือ เขียนในรูปเศษส่วนอย่างต่ำได้
การเปรียบเทียบเศษส่วน กรณีที่ตัวส่วนเท่ากัน กรณีที่ตัวส่วนไม่เท่ากัน
กรณีที่ตัวส่วนเท่ากัน ดูที่ตัวเศษ 1 < 3 ดังนั้น <
กรณีที่ตัวส่วนไม่เท่ากัน ทำให้ตัวส่วนเท่ากัน แล้วจึงเปรียบเทียบ เนื่องจาก > ดังนั้น >
จงเรียงลำดับ , และ จากน้อยไปมาก วิธีทำ เนื่องจาก ดังนั้น
ตัวอย่างการออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน เรื่อง การหาเศษส่วนอย่างต่ำ 1 2 3 4 รูปที่ 1, 2, 3 และ 4 แทนเศษส่วนใด
ตัวอย่างการออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน เรื่อง การหาเศษส่วนอย่างต่ำ 1 2 3 4 เศษส่วนทั้งสี่เกี่ยวข้องกันอย่างไร
ไม่มีจำนวนนับใดที่มากกว่า 1 ที่หารทั้ง 2 และ 3 ได้ลงตัว เรียก ว่า เศษส่วนอย่างต่ำ
พิจารณาเศษส่วนต่อไปนี้ เศษส่วนใดที่ไม่มีจำนวนนับที่มากกว่า 1 หารตัวเศษและตัวส่วนได้ลงตัว มีจำนวนนับใดที่มากกว่า 1 ที่หาร 6 และ 8 ได้ลงตัว มีจำนวนนับใดที่มากกว่า 1 ที่หาร 9 และ 12 ได้ลงตัว
จำนวนคละและเศษเกิน ส่วนที่ระบายสีแสดง 3 กับ เขียนแทนด้วย ส่วนที่ระบายสีแสดง 3 กับ เขียนแทนด้วย มีส่วนที่ระบายสีทั้งหมด 13 ส่วน แต่ละรูปแบ่งออกเป็น 4 ส่วน เขียนแทนส่วนที่ระบายสีด้วย นั่นคือ
จำนวนคละและเศษเกิน ส่วนที่ระบายสีแสดง 4 กับ เขียนแทนด้วย ส่วนที่ระบายสีแสดง 4 กับ เขียนแทนด้วย มีส่วนที่ระบายสีทั้งหมด 13 ส่วน แต่ละรูปแบ่งออกเป็น 4 ส่วน เขียนแทนส่วนที่ระบายสีด้วย นั่นคือ
เขียนเศษที่เหลือ ในรูปเศษส่วนอย่างต่ำ ตัวอย่าง จงทำ ให้เป็นจำนวนคละ หารตัวเศษด้วยตัวส่วน เขียนผลหารเป็นจำนวนเต็ม 1 เขียนเศษที่เหลือ ในรูปเศษส่วนอย่างต่ำ ดังนั้น
เมื่อหารตัวเศษ ด้วยตัวส่วน จะได้ 1 เศษ 0 แบ่งวงกลมออกเป็น 6 ส่วน ระบายสีทั้ง 6 ส่วน นั่นคือ เอามาทั้งหมด ซึ่งเท่ากับ 1 ดังนั้น เมื่อหารตัวเศษ ด้วยตัวส่วน จะได้ 1 เศษ 0 ดังนั้น
แบ่งวงกลมแต่ละวงออกเป็น 3 ส่วน ระบายสี 6 ส่วน นั่นคือ เอามาทั้งหมด 2 วง ดังนั้น เมื่อหารตัวเศษด้วยตัวส่วน จะได้ 2 เศษ 0 ดังนั้น
แบ่งวงกลมแต่ละวงออกเป็น 2 ส่วน ระบายสี 4 ส่วน นั่นคือ เอามาทั้งหมด 2 วง ดังนั้น เมื่อหารตัวเศษด้วยตัวส่วน จะได้ 2 เศษ 0 ดังนั้น
เมื่อหารตัวเศษด้วยตัวส่วน จะได้ 4 เศษ 0 ดังนั้น แบ่งวงกลมแต่ละวงออกเป็น 3 ส่วน ระบายสี 12 ส่วน นั่นคือ เอามาทั้งหมด 4 วง ดังนั้น เมื่อหารตัวเศษด้วยตัวส่วน จะได้ 4 เศษ 0 ดังนั้น
เมื่อหารตัวเศษด้วยตัวส่วน จะได้ 5 เศษ 0 ดังนั้น แบ่งวงกลมแต่ละวงออกเป็น 4 ส่วน ระบายสี 20 ส่วน นั่นคือ เอามาทั้งหมด 5 วง ดังนั้น เมื่อหารตัวเศษด้วยตัวส่วน จะได้ 5 เศษ 0 ดังนั้น
เศษส่วนที่ตัวเศษน้อยกว่าตัวส่วน เรียกว่า เศษส่วนแท้ เศษส่วนที่ตัวเศษเท่ากับหรือมากกว่าตัวส่วน เรียกว่า เศษเกิน เศษส่วนแท้ เช่น , เศษเกิน เช่น ,
ตัวอย่างการออกแบบกิจกรรม การเรียนการสอน ตัวอย่างการออกแบบกิจกรรม การเรียนการสอน เรื่องการเปลี่ยนเศษเกินเป็นจำนวนคละ และการเปลี่ยนจำนวนคละเป็นเศษเกิน
มีรูปวงกลมที่แสดงจำนวนเต็มหน่วยหรือจำนวนนับกี่รูป รูปแรเงาไม่เต็มรูปนั้นแทนจำนวนใด แต่ละรูปแบ่งออกเป็นกี่ส่วนเท่า ๆ กัน มีส่วนที่แรเงากี่ส่วน
เขียนเศษส่วนแทนรูปข้างบนด้วย ดังนั้น หรือ พิจารณา เมื่อนำตัวส่วน หารตัวเศษ ดังนั้น
ทุก ๆ วัน สมปองออกกำลังกาย ชั่วโมง สมศรีออกกำลังกาย ชั่วโมง ใครใช้เวลาในการออกกำลังกายมากกว่า
วิธีคิด ...สมปองออกกำลังกาย ชม. สมศรีออกกำลังกาย ชม . ...สมปองออกกำลังกาย ชม. สมศรีออกกำลังกาย ชม . ใครใช้เวลาในการออกกำลังกายมากกว่า เปรียบเทียบ วิธีคิด และ จะได้ว่า ดังนั้น นั่นคือ ดังนั้นสมปองใช้เวลาออกกำลังกายมากกว่าสมศรี
การบวก การลบเศษส่วน
มีพิซซาอยู่ในกล่องที่หนึ่ง ของชิ้น มีพิซซาอยู่ใน กล่องที่สอง ของชิ้น มีพิซซาอยู่เท่าไร = + =
มีพิซซาอยู่ในกล่องที่หนึ่ง ของชิ้น มีพิซซาอยู่ใน กล่องที่สอง ของชิ้น มีพิซซาอยู่เท่าไร + = = =
การบวกเศษส่วนที่มีตัวส่วนเท่ากัน ให้นำตัวเศษมาบวกกัน โดยตัวส่วนคงเดิม
มีพิซซาอยู่ในกล่องที่หนึ่ง ของชิ้น มีพิซซาอยู่ใน กล่องที่สอง ของชิ้น มีพิซซาอยู่เท่าไร + = = =
นั่นคือ
ได้ 2 เศษ 1
หารตัวเศษด้วยตัวส่วน เขียนตัวเศษและตัวหารในรูปเศษส่วน ดังนั้น การเขียนเศษเกินในรูปจำนวนคละ อาจทำได้โดยนำตัวส่วนไปหารตัวเศษ ผลหารที่ได้จะเป็นจำนวนนับ เศษที่เหลือเป็นตัวเศษโดยมีตัวส่วนคงเดิม
ดังนั้น
เขียนเศษเกิน ขั้นตอน การเปลี่ยน คูณจำนวนนับกับตัวส่วน บวกผลคูณ กับตัวเศษ การเขียนจำนวนคละในรูปเศษเกิน หาตัวเศษได้โดยนำตัวส่วนไปคูณจำนวนนับ แล้วบวกกับตัวเศษ โดยมีตัวส่วนคงเดิม
มีพิซซา ของชิ้น รับประทานไป ของชิ้น จะเหลือพิซซาเท่าไร
การลบเศษส่วนที่มีตัวส่วนเท่ากันให้นำตัวเศษมาลบกันโดยที่ตัวส่วนคงเดิม มีพิซซา ของชิ้น รับประทานไป ของชิ้น จะเหลือพิซซาเท่าไร การลบเศษส่วนที่มีตัวส่วนเท่ากันให้นำตัวเศษมาลบกันโดยที่ตัวส่วนคงเดิม
การประมาณเศษส่วนทำได้โดยเปรียบเทียบ ตัวเศษและตัวส่วน การประมาณเศษส่วนทำได้โดยเปรียบเทียบ ตัวเศษและตัวส่วน ตัวเศษน้อยกว่าตัวส่วนมาก ๆ – ประมาณเป็น 0 เช่น ตัวส่วนมีค่าประมาณสองเท่าของตัวเศษ ประมาณเป็น เช่น ตัวเศษใกล้กับตัวส่วน – ประมาณเป็น 1 เช่น
จงประมาณ ประมาณเป็น ประมาณเป็น 1 ดังนั้น มีค่าประมาณ ประมาณเศษส่วนเป็น 0, หรือ 1 ประมาณเป็น ประมาณเป็น 1 ดังนั้น มีค่าประมาณ
หาผลบวกของ วิธีทำ ประมาณ ดังนั้น มีค่าประมาณ
การบวกและการลบเศษส่วน ที่ตัวส่วนไม่เท่ากัน
นั่นคือ
นั่นคือ
นั่นคือ
ค.ร.น. ของ 6 และ 8 คือ 24
ในการบวกหรือลบเศษส่วนหลาย ๆ จำนวน และเศษส่วนมีตัวส่วนไม่เท่ากัน ถ้านักเรียนเรียนเรื่อง ค.ร.น. แล้ว อาจใช้ความรู้เรื่อง ค.ร.น. ทำเศษส่วนแต่ละจำนวนที่จะนำมาบวกหรือลบกันให้ตัวส่วนเท่ากันเสียก่อน แล้วจึงนำตัวเศษมาบวก หรือลบกันตามกรณี
วิธีทำ
วิธีทำ ค.ร.น. ของ 15 และ 45 คือ 45 ทำในวงเล็บก่อน วิธีทำ ค.ร.น. ของ 15 และ 45 คือ 45 ทำในวงเล็บก่อน ค.ร.น. ของ 45 และ 30 คือ 90
วิธีที่ 1
วิธีที่ 2
ตัวอย่างการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนเรื่อง การบวกเศษส่วนที่มีตัวส่วนไม่เท่ากัน
ครูแสดงแนวทางหาผลบวกของเศษส่วนที่มีตัวส่วนไม่เท่ากัน เช่น
ครูแสดงการหาผลบวกโดยเปลี่ยนเศษส่วนทั้งสองให้มีตัวส่วนเท่ากัน
เปลี่ยนเศษส่วนแต่ละข้อให้มีตัวส่วนเท่ากันได้อย่างไร หาคำตอบได้อย่างไร ช่วยกันสรุปกฎเกณฑ์การบวก
การแก้โจทย์ปัญหาเศษส่วน
วิธีทำ ประโยคสัญลักษณ์ สมศรีซื้อเห็ดฟาง กิโลกรัม ซื้อเห็ดหูหนู กิโลกรัม สมศรีซื้อเห็ดฟางและเห็ดหูหนูรวมกี่กิโลกรัม วิธีทำ ประโยคสัญลักษณ์ ดังนั้น สมศรีซื้อเห็ดฟางและเห็ดหูหนูรวม กิโลกรัม
มีน้ำมันอยู่ ของถัง ถ้าต้องใช้น้ำมัน ของถัง จะเหลือน้ำมันเท่าไร วิธีทำ ประโยคสัญลักษณ์ ดังนั้น จะเหลือน้ำมันอยู่ ของถัง
ในวันหนึ่งเครื่องจักรใช้น้ำมันไปดังนี้ ตอนเช้า ลิตร ตอนกลางวัน ลิตร ตอนเย็น ลิตร จงหาว่า ในวันนั้นเครื่องจักรตัวนี้ใช้น้ำมันไปกี่ลิตร วิธีทำ ประโยคสัญลักษณ์
ตัวอย่างการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน เรื่อง โจทย์ปัญหาเศษส่วน
มีน้ำมันอยู่ ลิตร ใช้ไป ลิตร หลังจากนั้นจึง นำน้ำมันมาเติมเพิ่มอีก ลิตร ดังนั้นจะมีน้ำมันอยู่เท่าไร โจทย์ข้อนี้หาคำตอบได้อย่างไร
มีน้ำมันอยู่ ลิตร ใช้ไป ลิตร หลังจากนั้นจึง นำน้ำมันมาเติมเพิ่มอีก ลิตร ดังนั้นจะมีน้ำมันอยู่เท่าไร จะทำอย่างไรต่อไป ต้องทำอย่างไรต่อไปจึงจะได้คำตอบ ร่วมกันพิจารณาความสมเหตุสมผลของคำตอบ
การคูณ การหารเศษส่วน
การคูณเศษส่วนด้วยจำนวนนับ เขียนในรูปการคูณได้เป็น ดังนั้น
เขียนในรูปการคูณได้เป็น ดังนั้น การคูณเศษส่วนด้วยจำนวนนับ ทำได้โดยนำจำนวนนับ มาคูณกับตัวเศษ โดยตัวส่วนยังคงเท่าเดิม
มีดาว 15 ดวง แบ่งเป็นกลุ่มกลุ่มละ 5 ดวงได้ 3 กลุ่ม 2 กลุ่ม ใน 3 กลุ่มของ 15 มีดาว 15 ดวง แบ่งเป็นกลุ่มกลุ่มละ 5 ดวงได้ 3 กลุ่ม ของดาว 15 ดวง หมายความว่า แบ่งเป็น 3 กลุ่ม เท่า ๆ กัน และต้องการเพียง 2 กลุ่ม จะได้ดาวทั้งหมด 10 ดวง นั่นคือ ของ 15 เท่ากับ 10
จากปัญหาข้างต้น ของ 15 คือ 10 ของ 15 เขียนได้อีกแบบหนึ่งเป็น 2 กลุ่ม ใน 3 กลุ่มของ 15 จากปัญหาข้างต้น ของ 15 คือ 10 ของ 15 เขียนได้อีกแบบหนึ่งเป็น ดังนั้น ของ 15
การคูณจำนวนนับด้วยเศษส่วน หาผลคูณได้ โดยใช้วิธีเดียวกับการคูณเศษส่วนด้วยจำนวนนับ คือ นำจำนวนนับมาคูณกับตัวเศษ โดยตัวส่วนคงเดิม
วิธีทำ ประโยคสัญลักษณ์ ในแต่ละวันนายประจวบใช้เวลา ชั่วโมง ทำงานอดิเรก ในแต่ละวันนายประจวบใช้เวลา ชั่วโมง ทำงานอดิเรก และเขาทำงานอดิเรกสัปดาห์ละ 5 วัน เขาทำงานอดิเรกสัปดาห์ละกี่ชั่วโมง วิธีทำ ประโยคสัญลักษณ์ ดังนั้น เขาใช้เวลาทำงานอดิเรกสัปดาห์ละ ชั่วโมง
เศษส่วนของเศษส่วน และการคูณเศษส่วนกับเศษส่วน เศษส่วนของเศษส่วน และการคูณเศษส่วนกับเศษส่วน
จากแผนภาพข้างต้นแสดง ของ จากแผนภาพข้างต้นแสดง ของ เขียนแทนด้วย ของ ดังนั้น นั่นคือ
ของ จากแผนภาพแสดง ของ ของ เขียนแทนด้วย ดังนั้น นั่นคือ
การคูณเศษส่วนด้วยเศษส่วน ใช้วิธีนำตัวเศษคูณกับตัวเศษ และตัวส่วนคูณกับตัวส่วน
หรืออาจทำให้ง่ายขึ้น ดังนี้ วิธีทำ นำ 9 หารทั้ง ตัวเศษและตัวส่วน หรืออาจทำให้ง่ายขึ้น ดังนี้ 2 นำ 9 หาร 18 ที่ตัวเศษ และนำ 9 หาร 9 ที่ตัวส่วน 1
การคูณเศษส่วนด้วยจำนวนคละ ทำได้โดย เปลี่ยนจำนวนคละให้อยู่ในรูปเศษเกิน แล้วนำไปคูณกับเศษส่วนตามหลักการที่กล่าวแล้ว
นายสังคมทำงาน ชั่วโมงในวันเสาร์ และ ของเวลา ที่ทำงานในวันนั้น ใช้สำหรับส่งของให้ลูกค้า เขาใช้เวลาส่งของให้ลูกค้ากี่ชั่วโมง วิธีทำ ประโยคสัญลักษณ์ ดังนั้น เขาใช้เวลา ชั่วโมง ในการส่งของให้ลูกค้า
การคูณจำนวนคละด้วยจำนวนคละ ทำได้โดย เปลี่ยนจำนวนคละแต่ละจำนวนให้เป็นเศษเกิน แล้วจึงนำเศษเกินทั้งสองจำนวนที่ได้นั้นคูณกัน โดยใช้หลักการคูณของเศษส่วน
หมึกแดงทำขนมชั้นหนึ่งถาด ต้องใช้น้ำตาล ถ้วย ถ้าหมึกแดงทำขนมชั้น ถาด จะต้องใช้น้ำตาลกี่ถ้วย วิธีทำ ประโยคสัญลักษณ์ ดังนั้น หมึกแดงต้องใช้น้ำตาล ถ้วย
ส่วนกลับของเศษส่วน พิจารณาผลคูณในแต่ละข้อต่อไปนี้ (1) (2) (3) (4)
ส่วนกลับของเศษส่วน แต่ละข้อมีผลคูณดังนี้ (1) (2) (3) (4)
จำนวนหนึ่งเป็นส่วนกลับของอีกจำนวนหนึ่ง เมื่อผลคูณของจำนวนสองจำนวนนั้น เท่ากับ 1 เช่น เป็นส่วนกลับของ หรือ 4 และ 4 เป็นส่วนกลับของ
จงหาส่วนกลับของ เนื่องจาก ดังนั้น ส่วนกลับของ คือ
จงหาส่วนกลับของ เนื่องจาก ดังนั้น ส่วนกลับของ คือ
จงหาส่วนกลับของ และ เนื่องจาก ดังนั้น ส่วนกลับของ หรือส่วนกลับของ คือ ดังนั้น ส่วนกลับของ หรือส่วนกลับของ คือ และ ส่วนกลับของเศษส่วนใด ๆ คือเศษส่วนที่ได้จากการสลับตัวเศษและตัวส่วนของเศษส่วนนั้น
ตัวอย่างการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน เรื่อง การคูณเศษส่วน ตัวอย่างการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน เรื่อง การคูณเศษส่วน
พิจารณา ของรูปสี่เหลี่ยม ของ จะแสดงด้วยแผนภาพอย่างไร
พิจารณา ของรูปสี่เหลี่ยม จากรูปสี่เหลี่ยมที่แบ่งเป็นช่องเล็ก ๆ 20 ช่อง ของ แสดงช่องเล็ก ๆ กี่ช่อง
พิจารณา ของรูปสี่เหลี่ยม พิจารณา ของรูปสี่เหลี่ยม ของ เขียนในรูปการคูณ
พิจารณาการหาร หารด้วย หารด้วย ต้องแบ่งส่วนที่แรเงาออกเป็นส่วนละเท่าๆ กัน โดยแต่ละส่วนที่แบ่ง มีขนาด ของรูป แบ่งครั้งละ ได้ 2 ครั้งพอดี
อาจพิจารณาหาผลหาร ดังนี้ ตัวหารคูณกับผลหารเท่ากับตัวตั้ง ดังนั้น เขียนใหม่เป็น ดังนั้น หรือ
การหารเศษส่วนด้วยเศษส่วน อาจคิดได้จากการคูณเศษส่วนที่เป็นตัวตั้งกับส่วนกลับของเศษส่วนที่เป็นตัวหาร
ไม้ท่อนหนึ่งยาว หน่วย ตัดออกเป็นท่อน ยาวท่อนละ หน่วย จะตัดได้กี่ท่อน
ไม้ท่อนหนึ่งยาว หน่วย ตัดออกเป็นท่อน ยาวท่อนละ หน่วย จะตัดได้กี่ท่อน ไม้ท่อนหนึ่งยาว หน่วย ตัดออกเป็นท่อน ยาวท่อนละ หน่วย จะตัดได้กี่ท่อน ท่อน ดังนั้น จะตัดได้ 18 ท่อน
การหารเศษส่วนด้วยจำนวนนับ หรือ การหารจำนวนนับด้วยเศษส่วน ทำได้โดยเขียนจำนวนนับให้อยู่ในรูปเศษส่วน แล้วใช้หลักการหารเศษส่วนด้วยเศษส่วน
จงทำให้เป็นผลสำเร็จ วิธีทำ
จงทำให้เป็นผลสำเร็จ วิธีทำ
การหารจำนวนคละด้วยเศษส่วนหรือ การหารจำนวนคละด้วยจำนวนคละ ทำได้โดยเปลี่ยนจำนวนคละให้อยู่ในรูปเศษส่วน แล้วจึงหาผลลัพธ์โดยใช้เศษส่วนที่เป็นตัวตั้งคูณกับส่วนกลับของเศษส่วนที่เป็นตัวหาร
จงทำให้เป็นผลสำเร็จ วิธีทำ
จงทำให้เป็นผลสำเร็จ วิธีทำ
จงทำให้เป็นผลสำเร็จ วิธีทำ
จงทำให้เป็นผลสำเร็จ วิธีทำ 9 2
จงทำให้เป็นผลสำเร็จ วิธีทำ 4
จงทำให้เป็นผลสำเร็จ วิธีทำ 5
จงทำให้เป็นผลสำเร็จ วิธีทำ
ตัวอย่างการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน เรื่อง การหารเศษส่วน ตัวอย่างการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน เรื่อง การหารเศษส่วน
พิจารณาการหาร ด้วย แบ่งครั้งละ ได้ 2 ครั้งพอดี
นั่นคือ
ลองใช้แผนภาพแสดงการหารเศษส่วนต่อไปนี้ จากนั้นร่วมกันสรุปกฎเกณฑ์การหารเศษส่วนด้วยเศษส่วน
การจัดกิจกรรมเรื่อง การบวก ลบ คูณ และหารเศษส่วน
จงทำให้เป็นผลสำเร็จ วิธีทำ 11 3 2 35
วิธีทำ 11 3 2 35 35 3
ลองยกตัวอย่างโจทย์ที่ต้องนำความรู้ เรื่องการบวก การลบ การคูณ และ การหารเศษส่วนมาใช้ในการหาคำตอบ
โจทย์ปัญหาเศษส่วน
วิธีทำ ถังน้ำใบหนึ่งมีน้ำอยู่ ของถัง หลังจากใช้น้ำไป 760 ลิตร ถังน้ำใบหนึ่งมีน้ำอยู่ ของถัง หลังจากใช้น้ำไป 760 ลิตร ยังเหลือน้ำอยู่ ของถัง จงหาว่าถังใบนี้จุน้ำกี่ลิตร วิธีทำ ถังมีน้ำอยู่ ของถัง เมื่อใช้น้ำไปแล้ว ยังเหลือน้ำอยู่ ของถัง ดังนั้นใช้น้ำไป ของถัง ของถัง
ถังน้ำใบหนึ่งมีน้ำอยู่ ของถัง หลังจากใช้น้ำไป 760 ลิตร ถังน้ำใบหนึ่งมีน้ำอยู่ ของถัง หลังจากใช้น้ำไป 760 ลิตร ของถัง ยังเหลือน้ำอยู่ ของถัง จงหาว่าถังใบนี้จุน้ำกี่ลิตร เนื่องจากใช้น้ำไป ลิตร น้ำ ของถัง เป็นน้ำ ลิตร น้ำ 5 ส่วน เป็นน้ำ ลิตร น้ำ 1 ส่วน เป็นน้ำ ลิตร น้ำ 12 ส่วน เป็นน้ำ ลิตร ถังใบนี้จุน้ำ 1824 ลิตร
วิธีทำ สนามรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ามีด้านกว้าง เมตร สนามรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ามีด้านกว้าง เมตร มีด้านยาวยาวกว่า เท่าของด้านกว้างอยู่ 10 เมตร สนามรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ามีเส้นรอบรูปยาวเท่าไร วิธีทำ สนามรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ากว้าง เมตร ด้านยาวยาวกว่า เท่าของด้านกว้างอยู่ เมตร ดังนั้น ด้านยาวยาว เมตร เมตร
ความยาวรอบรูป = 2 (ความกว้าง + ความยาว) สนามรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ามีด้านกว้าง เมตร 94 เมตร มีด้านยาวยาวกว่า เท่าของด้านกว้างอยู่ 10 เมตร สนามรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ามีเส้นรอบรูปยาวเท่าไร ความยาวรอบรูป = 2 (ความกว้าง + ความยาว) เมตร ดังนั้นสนามมีความยาวรอบรูป เมตร เมตร
โรงเรียนแห่งหนึ่งมีนักเรียนหญิง ของนักเรียน ทั้งหมด โดยในวันศุกร์มีนักเรียนหญิงไม่มา โรงเรียน ของจำนวนนักเรียนหญิง นักเรียน ชายไม่มาโรงเรียน ของจำนวนนักเรียนชาย ถ้าในวันศุกร์นี้มีนักเรียนมาโรงเรียน 760 คน โรงเรียนมีนักเรียนทั้งหมดกี่คน
ดังนั้นมีนร.หญิงมาร.ร. ร.ร.มีนร.หญิง ของนร.ทั้งหมด นร.หญิงไม่มาร.ร.ในวันศุกร์ ของจำนวน นร.หญิง ดังนั้นมีนร.หญิงมาร.ร. ของจำนวน นร.หญิง ของนร.ทั้งหมด ของนร.ทั้งหมด
ร.ร.มีนร.ชาย ของนร.ทั้งหมด นร.ชายไม่มารร. ในวันศุกร์ ของจำนวนนร.ชาย ดังนั้นมีนร.ชายมาร.ร. ของจำนวน นร.ชาย ของนร.ทั้งหมด ของนร.ทั้งหมด
มีนร.หญิงมาร.ร. ของนร.ทั้งหมด มีนร.ชายมาร.ร. ของนร.ทั้งหมด วันศุกร์มีนร. มาร.ร. 760 คน นร. ของนร.ทั้งหมด เป็นนร. 760 คน นร. ของนร.ทั้งหมด เป็นนร. คน คน คน
ของนร.ชาย ที่ไม่มารร. นร.ชาย นร.หญิง ของนร.หญิง ที่ไม่มารร.
ของนร.ชาย ที่ไม่มารร. นร.ชาย นร.หญิง ของนร.หญิง ที่ไม่มารร. นักเรียน ส่วน เป็นนักเรียน 760 คน นักเรียน 1 ส่วน เป็นนักเรียน คน นักเรียน 11 ส่วน เป็นนักเรียน คน
โรงเรียนแห่งหนึ่งมีจำนวนนักเรียนชาย ของนักเรียนทั้งหมด ถ้าจำนวนนักเรียนหญิงมากกว่านักเรียนชาย 460 คน โรงเรียนนี้มีนักเรียนทั้งหมดกี่คน