ระบบความเชื่อ

ระบบความเชื่อ ความหมาย ประเภทของอำนาจนอกเหนือธรรมชาติ ลักษณะของระบบความเชื่อในสังคมดั้งเดิม ประเภทของความเชื่อในสังคมดั้งเดิม หน้าที่ของศาสนา

ความหมาย ระบบความเชื่อ เป็น Natural Religion เกิดโดยธรรมชาติ ไม่มีศาสดาไม่มีคำสอนแน่ชัด ปฏิบัติตามๆ กันมา ได้แก่ศาสนาในสังคมดั้งเดิม ศาสนา เป็น Revealed Religion มีศาสดาค้นพบ นำมาเผยแพร่ มีคำสอนลึกซึ้งมีองค์กรทางศาสนา ได้แก่ ศาสนาหลักๆ ในโลกปัจจุบัน

ความหมาย ระบบความเชื่อและศาสนา ในทางมานุษยวิทยา หมายถึง “ความเชื่อในสิ่งหรืออำนาจนอกเหนือธรรมชาติ ซึ่งแสดงออกมาในคำสอน พิธีกรรมและแบบแผนพฤติกรรมที่เกี่ยวข้องกับความเชื่อนั้น”

ประเภทของอำนาจนอกเหนือธรรมชาติ 1) เทวดาหลักที่มีอำนาจมาก (เทพ พระเจ้า) ส่วนใหญ่จะมีลักษณะคล้ายมนุษย์ 2) ผี วิญญาณ ที่ไม่ใช่มนุษย์ 3) ผี วิญญาณที่มาจากมนุษย์ เช่น ลัทธิบูชาบรรพบุรุษ

นักมานุษยวิทยาสนใจศึกษาความเชื่อในสังคมดั้งเดิม เพราะ - พบในทุกสังคมในรูปแบบใดรูปแบบหนึ่ง ตั้งแต่อดีต - รูปแบบหลากหลายแตกต่างจากสังคมตะวันตกมากดูเหมือนงมงาย ไม่มีเหตุผล ต้องการหาคำอธิบาย - เป็นวัฒนธรรมความคิด นามธรรม มีอิทธิพลเหนือพฤติกรรมทุกประเภท ถ้าเข้าใจศาสนาจะเข้าใจสังคมทั้งหมด

ลักษณะของระบบความเชื่อในสังคมดั้งเดิม ผูกพันกับธรรมชาติ เกิดจากธรรมชาติเพื่ออธิบายธรรมชาติ ผูกพันเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวัน ไม่แยกออกจาก พฤติกรรมอื่น จึงมีอิทธิพลมาก เป็นเครื่องมือในการดำรงชีวิต ใช้ในการปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมทั้ง กายภาพและสังคม เชื่อว่ามนุษย์สามารถควบคุมอำนาจนอกเหนือธรรมชาติได้ -----> ความเชื่อทางไสยศาสตร์

ประเภทของความเชื่อในสังคมดั้งเดิม 1) ANIMATISM เชื่อในอำนาจนอกเหนือธรรมชาติที่ไม่มีตัวตน ตัวอย่าง: Mana ในหมู่เกาะเมลานีเซีย / ชนพื้นเมืองออสเตรเลีย / บุญบารมีในสังคมไทย 2) ANIMISM เชื่อในอำนาจนอกเหนือธรรมชาติที่มีตัวตน ความ เชื่อเกี่ยวกับวิญญาณ ตัวอย่าง: ความเชื่อเรื่องผีสาง วิญญาณ การเข้าทรง

3) TOTEMISM เชื่อว่ามนุษย์สืบเชื้อสายมาจากบรรพบุรุษที่ เป็นพืช สัตว์หรือสิ่งของ เคารพบูชา ไม่ทำร้ายสิ่งที่เชื่อว่าเป็น บรรพบุรุษ เว้นในพิธีกรรม 4) THEISM เชื่อในพระเจ้าว่ามีอิทธิพลเหนือความเป็นอยู่และ เป็นไปของมนุษย์ - Monotheism ความเชื่อที่มีพระเจ้าองค์เดียว - Polytheism ความเชื่อที่มีพระเจ้าหลายองค์

หน้าที่ของศาสนา หน้าที่ทางสังคม - รวมกลุ่มคนเข้าด้วยกัน สร้างความรู้สึกร่วม เป็นพวกพ้อง - กำหนดบรรทัดฐาน แนวทางที่ถูกต้องในการดำเนินชีวิต - ให้การศึกษา ถ่ายทอดวัฒนธรรมของกลุ่ม - ลดความขัดแย้งในกลุ่ม (สร้างความขัดแย้งต่างกลุ่ม??) - เป็นเครื่องมือในการควบคุมทางสังคมที่มีประสิทธิภาพสูง

- ช่วยในการปรับตัวในช่วงวิกฤติของชีวิต - ช่วยในการปรับตัวรับการเปลี่ยนแปลง หน้าที่ทางนิเวศวิทยา - ช่วยปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมทางกายภาพ รักษาสมดุลย์ธรรมชาติ หน้าที่ทางจิตวิทยา - เป็นตัวแบบในการทำความเข้าใจสิ่งที่อธิบายไม่ได้ ให้แนวทางการกระทำ ลดความกังวล อบอุ่นปลอดภัย

หน้าที่ของศาสนาผ่าน ตัวอย่างพิธีกรรม พิธี Voodoo ในเกาะ Haiti