ภาคใต้สมัยก่อนประวัติศาสตร์ การตั้งถิ่นฐานเป็นชุมชนในภาคใต้สมัยก่อนประวัติศาสตร์ ประกอบด้วย ๒ ชุมชนหลักคือชุมชนชาวถ้ำและ ชุมชนชาวน้ำ
ความแตกต่างของวิถีชีวิตของ ๒ ชุมชน การดำรงชีวิตของชุมชนชาวถ้ำ หากินตามป่า ล่าสัตว์ป่า หาผลไม้กิน พบตามถ้ำหลายแห่งใน จ.พังงา จ.กระบี่ จ.สุราษฎร์ จ.นครศรีธรรมราช จ.พัทลุง
การดำรงชีวิตของชุมชนชาวน้ำ อาศัยอยู่ตามที่ราบชายฝั่งทะเลและตามถ้ำเกาะในทะเล เช่น ถ้ำผีหัวโต จ.กระบี่ เพิงผาเขาขนาบน้ำ อ.อ่าวลึก ถ้ำเขาหลัก อ.เมืองกระบี่ ที่ราบเขตอำเภอ คลองท่อม เขตจังหวัดตรัง ที่หาดเจ้าสำราญ และ เขตจังหวัดภูเก็ต หาด กมลา อำเภอกระทู้ เป็นต้น
แหล่งโบราณคดีก่อนสมัยประวัติศาสตร์ของถาคใต้ที่สำรวจและขุดค้น จำนวน ๖๖ แหล่ง เป็นถ้ำ๕๒แหล่ง ที่ราบ๑๔แหล่ง เครื่องมือทำมาหากินที่พบเช่น หอกปลายแหลมทำด้วยหินด้ามเป็นไม้ คันธนูลูกศรหิน กระสุนดินเผา เครื่องมือขุดแบบขวานหินยาว เครื่องหินกะเทาะปลายแหลมสำหรับขุดหาสัตว์ เป็นต้น
จากหลักฐานทางโบราณคดีแสดงว่าคน จากหลักฐานทางโบราณคดีแสดงว่าคนสมัยก่อนประวัติศาสตร์ในภาคใต้มักหาอาหารจากพืชพันธุ์ไม้ สัตว์ ในป่า รู้จักสัตว์ที่อยู่ในดิน สัตว์ปีก สัตว์น้ำตามห้วยหนองและจากทะเล
ในส่วนของเครื่องนุ่งห่มมีหลักฐานว่าคนก่อนสมัยประวัติศาสตร์ใน ภาคใต้ทำเครื่องนุ่งห่มสวมใส่สำหรับให้ความอบอุ่นและปกปิดร่างกาย โดยทำจากหนังสัตว์และเปลือกไม้ พบหินทุบผ้าเปลือก
เทคโนโลยีและศิลปะของคนสมัยก่อนประวัติศาสตร์ในภาคใต้ มีการใช้ความร้อนจากไฟเพื่อหุงต้มมีการทำเครื่องมือ เครื่องใช้จาก ไม้ หิน กระดูก และดินเผา
ด้านความเชื่อและประเพณี ด้านความเชื่อและประเพณี จากหลักฐานแสดงว่าน่าจะมีพิธีกรรม ถอนฟันซี่หน้าเป็นจำนวนมากในแหล่งขุดค้นถ้ำปากอม อำเภอบ้านตาขุน สุราษฎร์ธานี และน่าจะมีพิธีกรรมฝังศพในที่อยู่อาศัย อาจ จากหลักฐานแสดงว่าน่าจะมีพิธีกรรม ถอนฟันซี่หน้าเป็นจำนวนมากในแหล่งขุดค้นถ้ำปากอม อำเภอบ้านตาขุน สุราษฎร์ธานี และน่าจะมีพิธีกรรมฝังศพในที่อยู่อาศัย มีพิธีกรรมกินเนื้อคนที่เป็นศัตรู หรือพวกเดียวกันที่ตายแล้ว เพราะพบกองเศษกระดูกคนปนกับกระดูกสัตว์ เครื่องมือหินและ รอยเถ้าถ่านในแหล่งขุดค้นปากอมเช่นกัน
ลักษณะเครื่องมือที่พบ
มีการค้นพบกลองมโหระทึกในบริเวณภาคใต้ถึง ๑๒ ใบ แสดงว่าเมื่อประมาณ ๒,๐๐๐ - ๓,๐๐๐ ปีมาแล้ว ภาคใต้ เริ่มเข้า สู่ยุค แห่งการติดต่อค้าขาย และการเผยแพร่ความเชื่อต่อกันกับกลุ่มชนอื่นๆได้แก่ อาหรับ เปอร์เซีย กรีก โรมัน อินเดีย จีน และรัฐต่างๆ บนแหลมอินโดจีน