กรอบแนวความคิดที่ 1 (First Paradigm) เริ่มช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ภายหลังสงครามเกิดภัยพิบัติ/ หายนะ โดยเฉพาะยุโรป และแพร่หลายสู่ประเทศด้อยพัฒนาประมาณ 1950-60 นักทฤษฎีเสนอกรอบ “การพัฒนาเชิงเนื้อหาทางเทคนิค” (Technical matters) ที่มีการใช้วิเคราะห์ปัญหาสังคมด้อย พัฒนาต่างๆ ด้วยการประยุกต์ใช้:- - Neo-Classic Economic - American Social Science

-: Functional Approach :- เศรษฐกิจนำหน้าสังคม/การเมือง/วัฒนธรรม เสนอตัวแบบเพื่อการวางแผนพัฒนา โดยเห็นว่า “ เศรษฐศาสตร์พัฒนาการ ” หรือ “ Development Economics ” เป็นศาสตร์/สาขาที่มีความก้าวหน้าสูง โดยลักษณะ เป็นศาสตร์เชิง “ปฏิฐาน” (Positive Science) ที่มีอิทธิพลต่อ การกำหนดทิศทางการพัฒนาประเทศต่าง ๆ โดยพิจารณา แนวการปฏิบัติงานเน้นดำเนินงานทางเศรษฐกิจลักษณะ -: Functional Approach :- เศรษฐกิจนำหน้าสังคม/การเมือง/วัฒนธรรม

แนวการพัฒนาตามกรอบแนวความคิดที่ 1 เริ่มปลายสงครามโลกครั้งที่ 2 โครงการฟื้นฟูประเทศยุโรปตะวันออก (European Recovery Programme, ERP) เสนอตัวแบบเพื่อการวางแผนพัฒนา โดยเห็นว่าและ เจริญแผ่ขยายมายังประเทศด้อยพัฒนาช่วงปี 1950-1960 ในรูป : ทฤษฎีภาวะทันสมัย ModernizationTheory

“การพัฒนาจะเกิดขึ้นต้องอาศัย ความเจริญก้าวหน้าทางเศรษฐกิจ” นักทฤษฏี/นักวิชาการ/นักปฏิบัติในกลุ่ม “ปฏิฐานนิยม/ สุขนิยม” (Positivists) เสนอ “การพัฒนาจะเกิดขึ้นต้องอาศัย ความเจริญก้าวหน้าทางเศรษฐกิจ” อุปสรรค/ภาวะด้อยพัฒนาจะเกิดจากการ ขาดเงื่อนไข การสร้างความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ

กรอบแนวความคิดนี้อาจจะประยุกต์ใช้ได้กว้างขวาง ประเด็นการพัฒนา : ขจัดเงื่อนไขอุปสรรค เศรษฐกิจเจริญ สังคมเจริญ กรอบแนวความคิดนี้อาจจะประยุกต์ใช้ได้กว้างขวาง ทั้งประเทศพัฒนาและประเทศด้อยพัฒนา ลักษณะแนวความคิด/ทฤษฎีกลไก (Technocratic Theory) : ใช้เป็นวิธีเชิงการปฏิบัติงาน

กรอบแนวความคิดที่ 2 (Second Paradigm) มองการพัฒนาเชิงโต้ตอบ/การต่อต้าน 1 st Paradigm เริ่มขึ้นช่วงระยะเวลาใกล้เคียงกันทั้งในพื้นที่ยุโรปตะวันตก ลาตินและอเมริกา ประมาณต้นทศวรรษที่ 1960 (2503) โดยให้แยกการศึกษาเกี่ยวกับการพัฒนาออกจาก -เศรษฐศาสตร์พัฒนา -สังคมวิทยาอเมริกัน

นักทฤษฎี/นักวิชาการกลุ่มนี้เรียกว่า แนวคิดก้าวหน้า (The Radicals) โจมตีวิพากษ์ทฤษฎีภาวะทันสมัยว่า เป็น การมองปัญหาคับแคบ/ไม่ครอบคลุมถึงแก่นแท้ปัญหามาก พอสำหรับการพัฒนาประเทศต่างๆ Structuralism Approach

กรอบแนวความคิดที่ 3 (Third Paradigm) เริ่มประมาณต้นศตวรรษที่ 1970 โดยกลุ่มนักทฤษฎี มาร์กซิสต์ (The Marxists) ที่เริ่มให้สนใจปัญหาการพัฒนา โลกที่ 3 การขยายตัวของระบบทุนนิยมโลกมีผลต่อภาวะความ สับสนและด้อยพัฒนาของประเทศด้อยพัฒนาทั่วไป

- วิถีการผลิต (Mode of Production) แนวทางพิจารณาปัญหาสังคมด้อยพัฒนา - วิถีการผลิต (Mode of Production) - การดูดซับมูลค่าส่วนเกินทางเศรษฐกิจ (Economic Surplus) - การขัดแย้งทางชนชั้น (Social Class Conflict) การพัฒนา : ทุน (Capital) แรงงาน (Labour) ความสัมพันธ์ระหว่างชนชั้น (Social Class Relationship)