การเตรียมความพร้อมเพื่อรับมือกับการระบาดของโรคไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ พ.ญ.นฤมล สวรรค์ปัญญาเลิศ สำนักพัฒนาวิชาการแพทย์ กรมการแพทย์

ประเด็นสำคัญ ตรวจพบเร็วที่สุด และควบคุมให้เร็วที่สุด ทำความเข้าใจกับสังคม/ประชาชน/เจ้าหน้าที่สาธารณสุข เตรียมพร้อมยาต้านไวรัส ให้มีใช้ทันทีและผลิตต่อเนื่องได้ เตรียมพร้อมในการวิจัยและผลิตวัคซีนในประเทศไทย เตรียมพร้อมในเรื่องสถานพยาบาลที่จะรองรับผู้ป่วย เตรียมการในเรื่องกลไกการจัดการทั้งในช่วงก่อน/ระหว่าง/หลังการระบาด

การระบาดแพร่จากคนสู่คนในวงจำกัด ค้นหาผู้ป่วยในระยะเริ่มแรกได้รวดเร็วและแม่นยำ สถานบริการสาธารณสุขทุกระดับมีและใช้เวชภัณฑ์และวัสดุอุปกรณ์ที่จำเป็นอย่างเพียงพอและถูกต้อง พัฒนาบุคลากรทางการแพทย์ให้มีความรู้ที่ถูกต้องในการดูแลผู้ป่วย ในระยะเริ่มแรกได้ถูกต้อง

การระบาดแพร่จากคนสู่คนในวงจำกัด (ต่อ) จัดทำแผนปฏิบัติการรับผู้ป่วยเข้ารักษาในโรงพยาบาลตามความเหมาะสมของแต่ละโรงพยาบาล รวมถึงห้องแยก จัดสร้างหรือปรับปรุงห้องแยกในหอผู้ป่วยใน และอุปกรณ์ที่จำเป็นสำหรับผู้ป่วย

การระบาดแพร่จากคนสู่คนในวงกว้าง เตรียมความพร้อมของระบบบริการให้สามารถรองรับผู้ป่วยจำนวนมากได้อย่างมีประสิทธิภาพ จัดเตรียมหอผู้ป่วย (Cohort Ward) เช่น กรณี ไข้หวัดใหญ่ระบาด ปรับปรุงตึกผู้ป่วยนอกเพื่อรับผู้ป่วยจำนวนมาก โดยเฉพาะไข้หวัดใหญ่ จัดเตรียมโรงพยาบาลสนาม ถ้ามีความจำเป็น ปฏิบัติงานส่งต่อตามแนวทางที่แนะนำ โดยเป็นการป้องกันการติดเชื้อระหว่างการส่งต่อและ ความปลอดภัยของผู้ป่วย

ป้องกันการติดเชื้อและการป่วยด้วย ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ แก่บุคลากร จัดระบบเฝ้าระวังการติดเชื้อในบุคลากร จัดการอุปกรณ์ป้องกันร่างกายและแนะนำการใช้อย่างเคร่งครัด ให้ยารักษา แก่บุคลากรที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อหรือสงสัยว่าติดเชื้อ ตามแนวทางที่แนะนำโดยจัดลำดับความสำคัญอย่างเหมาะสม ถ้ามีวัคซีน เช่น ไข้หวัดใหญ่สายพันธ์ระบาดใหญ่ จัดลำดับบุคลากรเป้าหมายที่ควรรับวัคซีนและจัดบริการให้วัคซีนอย่างเหมาะสม

มาตรการในการต่อสู้ “Pandemic Influenza” 1. “รู้เร็ว” :- แพทย์ พยาบาล นักระบาด ทุกระดับ :- lab. พร้อมรับมือ 2. “รักษา - ป้องกันเร็ว” :- แพทย์ พยาบาล นักระบาด ทุกระดับ :- โรงพยาบาล/ศูนย์ พร้อมรับมือ :- ยาต้านไวรัสพร้อมรักษา-ป้องกัน 3. “ควบคุมโรคเร็ว” :- Pandemic vaccine สำหรับคนทั่วไป

แนวคิดการเตรียมพร้อม ก่อนระบาดใหญ่ เตรียมพร้อมไว้ ไม่ประมาท แต่ละ จังหวัด มีผู้รู้ดี สอนได้ ประสานได้ จัดการได้ จัดทำแผนเหมาะสมกับองค์กร (แผน วิธีปฏิบัติ) เตรียมตัวได้ตามแผน (สอน/แนะนำ เตรียมข้าวของ ระบบงาน ข้อมูล) ซักซ้อมแผนเป็นระยะ เมื่อระบาดใหญ่ ไม่ตกใจ ทำได้ตามแผน คนที่ไม่จำเป็นไม่ต้องมาที่ทำงาน ให้ทำงานที่บ้าน ส่งงานทางโทรคมนาคม ให้ผู้ป่วยพักงาน จัดหาคนทำงานแทน ช่วยเหลือเจ้าหน้าที่และครอบครัวที่ประสบภัย ได้อย่างเหมาะสม คงการ สื่อสาร บริการแก่ลูกค้า ตามสถานการณ์ หลังระบาดใหญ่ ฟื้นตัวไว ไม่อับจน

พญ. นฤมล สวรรค์ปํญญาเลิศ

www.cdc.gov/h1n1