ประวัติศาสตร์ศาสนา 7 พ.ย. 2545 บรรยายโดย อาจารย์สมชัย ศรีนอก
มูลเหตุแห่งการเกิดศาสนา 1. ศาสนายุคดึกดำบรรพ์ – คนในสมัยก่อนกลัวภัยธรรมชาติ จึงเกิดการกราบไหว้ และคนในสมัยยุคดึกดำบรรพ์ ก็คิดว่ามีมูลเหตุให้เกิดภัยธรรมชาติ 2. ศาสนาแบบนับถือพระเจ้า (เทวนิยม) – ได้แก่ ศาสนาคริสต์ ศาสนาอิสลาม ศาสนาพราหมณ์ ซึ่งศาสนิกชนเหล่านี้คิดว่าสิ่งทั้งหลายทั้งปวงนี้เกิดขึ้นมาเพราะพระเจ้าเป็นผู้สร้าง เมื่อนับถือพระเจ้าก็เกิดความกลัวต้องเคารพ กราบไหว้ 3. ศาสนาแบบไม่นับถือพระเจ้า (อเทวนิยม) – ได้แก่ ศาสนาพุทธ ศาสนาเชน ศาสนาที่เชื่อในเรื่องปัญญา ความมีเหตุ-ผล เชื่อว่าหลักคำสอนเป็นหลักวิทยาศาสตร์ สามารถทดลองและพิสูจน์ได้ ซึ่งศาสนาพุทธเชื่อในเรื่องการเวียนว่ายตายเกิด เชื่อเรื่องกรรม การทำความดี
1. พระเจ้าเป็นผู้สร้างโลกและสรรพสิ่งทุกอย่าง ศาสนาทางตะวันตกเชื่อว่า 1. พระเจ้าเป็นผู้สร้างโลกและสรรพสิ่งทุกอย่าง 2. เชื่อว่าคำสอนต่างๆ มาจากพระเจ้า 3. มีความเชื่อและศรัทธาโดยไม่ต้องพิสูจน์ตามหลักวิทยาศาสตร์ 4. ยอมมอบตนด้วยความจงรักภักดีต่อพระเจ้า
ความหมายของศาสนา 1. เป็นเรื่องที่เชื่อได้ 2. มีคำสอนแสดงถึงธรรมจรรยา 3. มีผู้ประกาศ ผู้สอนหรือก่อตั้ง 4. มีผู้สืบต่อ คือผู้รับคำสอนนั้น
แรงจูงใจในการนับถือศาสนา จุดมุ่งหมาย การตอบสนอง สภาพปัญหา พฤติกรรม แรงจูงใจ ร่างกาย
ประโยชน์ของศาสนา 1. ศาสนาเป็นแหล่งกำเนิดจริยธรรม 2. ศาสนาสอนให้คนปกครองตนเองได้ 3. ศาสนาทำให้มนุษย์มีที่ยึดเหนี่ยว 4. ศาสนาทำให้สังคมเป็นปึกแผ่น 5. ศาสนาเป็นบ่อเกิดของศิลปวัฒนธรรม
วิวัฒนาการความเชื่อของมนุษย์ 1. ความเชื่อในเรื่องธรรมชาติ 2. ความเชื่อเรื่องผีสาง เทวดา 3. ความเชื่อเรื่องวิญญาณบรรพบุรุษ 4. ความเชื่อในพระเจ้าหลายองค์ 5. ความเชื่อในพระเจ้าองค์เดียว 6. ความเชื่อในปัญญาของมนุษย์
องค์ประกอบของศาสนา 1. ศาสดา 2. คำสั่งสอน 3. นักบวช 4. ศาสนสถาน 5. พิธีกรรม 6. ศาสนิกชน 7. สัญลักษณ์