Digital Library Design การออกแบบห้องสมุดดิจิทัล

สิ่งที่ต้องคำนึงถึง ความหลากหลายของแหล่งสารสนเทศ ความหลากหลายของระบบคอมพิวเตอร์ที่อยู่ตามส่วนต่างๆ ของโลก จำนวนผู้ใช้ที่มีความคิดและความต้องการที่ต่างกัน Human-Computer Interface-HCI Usability

Human-Computer Interface-HCI ปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับคอมพิวเตอร์ กระบวนการในการสื่อสาร ทำความเข้าใจกันระหว่างมนุษย์ซึ่งเป็นผู้ใช้กับคอมพิวเตอร์ซึ่งเป็นเครื่องมือที่ถูกใช้ คำทีเกี่ยวข้องและมีความหมายใกล้เคียงกัน HCI – Human Computer Interaction CHI – Computer Human Interaction MMI – Man-Machine Interface

เป็นส่วนสำคัญที่ต้องปฏิบัติจริงของโปรแกรม ทำไมต้องเรียน HCI เป็นส่วนสำคัญที่ต้องปฏิบัติจริงของโปรแกรม เราเป็นผู้สร้างโปรแกรมสำหรับผู้ใช้อื่นๆไม่ใช่ตัวเอง User Interface (UI) ที่ไม่ดีทำให้ค่าใช้จ่ายในการปฏิบัติงานเพิ่มขึ้น เป็นเรื่องยากในการออกแบบ UI ที่ดี การเดาใจคนเป็นสิ่งที่ทำได้ยาก

HCI กับ User Interface “Human-computer interaction is a discipline concerned with the design, evaluation and implementation of interactive computing systems for human use and with the study of major phenomena surrounding them. ” (ACM SIGCHI, 1992 p.6) User Interface is concerned with the physical aspects of a computer system which the user experiences directly. These include the input and output devices and the dialogue structures. 25ACM SIGCHI Curricula for Human-Computer Interaction

Human vs Computer Computers Humans Fast Efficient Rigid finite. Slower Inefficient Flexible expansive.

ความสำคัญของการออกแบบ User Interface User interface = computer system ปัญหาที่เกิดจาก user interface ที่ไม่ดี ไม่เหมาะสม user frustration, dissatisfaction, safety, public concerns

ความสำเร็จของ UI ความคุ้นเคย (Used) เป็นความสำเร็จสูงที่สุด เพราะมีความหมายรวมถึงความน่าใช้ หรือการทำให้ผู้ใช้เกิดความต้องการใช้ระบบอย่างจริงจัง สะดวกต่อการใช้งาน (Usable) สามารถใช้งาน และเข้าใจได้ง่าย โดยมีความปลอดภัย และปราศจากข้อผิดพลาด (Error) มีประโยชน์ (Useful) ระบบที่ถูกพัฒนาขึ้นต้องสามารถทำงานได้ตรงตามวัตถุประสงค์ที่วางไว้ตั้งแต่เริ่มต้น

องค์ประกอบของ Human-Computer Interface-HCI end-user ของ program Computer เครื่องที่โปรแกรมรัน หรือทำงาน Interaction ผู้ใช้บอกความต้องการแก่คอมพิวเตอร์ คอมพิวเตอร์รายงานผลการปฏิบัติต่อผู้ใช้

ความสัมพันธ์ขององค์ประกอบต่างๆ การออกแบบ มนุษย์ งาน (Task) เทคโนโลยี

Interaction Styles Batch interface Command-line user interface Graphical user interface Direct manipulation

Batch interface non-interactive user interfaces ผู้ใช้กำหนดรายละเอียดของงานล่วงหน้าให้แก่ batch processing และรับ output เมื่อเสร็จสิ้นการประมวลผล

Command line user interface ข้อดี ยืดหยุ่นได้ expert users. สนับสนุนการใช้ script หรือ macros. เหมาะสำหรับการปฏิสัมพันธ์กับคอมพิวเตอร์บนเครือข่ายที่มีความเร็วในการรับส่งข้อมูล (bandwidth) ต่ำ

Command line user interface ข้อเสีย การ error สูง ไม่เหมาะสำหรับ non-expert user

Form Filling ข้อดี ทำให้การคีย์ข้อมูลเข้าง่าย สามารถกำหนดค่าล่วงหน้าได้ ข้อเสีย ใช้พื้นที่บนหน้าจอมาก

Menu Selection ข้อดี สำหรับผู้ใช้ทั่วไป ดึงดูด expert userถ้าต้องการการแสดงเพื่อการเลือกที่รวดเร็ว สนับสนุนการสำรวจคำสั่ง ช่วยในการตัดสินใจ ข้อเสีย เมนู overload

Direct Manipulation ข้อดี เห็นภาพชัด ง่ายต่อการเรียนรู้ สามารถหลีกเลี่ยง Errorsได้ง่าย กระตุ้นการสำรวจ ความพึงพอใจสูง ช่วยทางด้านความจำ

Direct Manipulation ข้อเสีย ยากในการเขียนโปรแกรม ไม่เหมาะกับการแสดงกราฟิกขนาดเล็ก บางครั้งผู้ใช้ไม่ชอบการนำเสนอ spatial and visual Expert user อาจไม่ชอบ Tangible interfaces Touch User Interface (TUI) Non command user interfaces Gesture interface

Bad designs

Bad designs

ทำยังไงถึงออกแบบให้มีประสิทธิภาพ ความปลอดภัย ความเชื่อถือ แก่ผู้ใช้สูงสุด HCI กับ User Interface

Usability Goals of HCI Safe Functional Usable •Easy to learn •Easy to use Usability

Good User interface = usability การใช้ประโยชน์ได้ user-friendly; easy to use; accessible; comprehensible Good User interface = usability การใช้ประโยชน์ได้

Speed of performance

การออกแบบโดยคำนึงถึงผู้ใช้User-centered design “Know the users” รู้จักผู้ใช้ Novice สมัครเล่น Expert ผู้เชี่ยวชาญ Cognitive abilities ความสามารถ visual & aural perception เห็น ฟัง physical manipulation การควบคุมร่างกาย memory ความจำ Organizational / job abilities การจัดการ การทำงาน Keep users involved throughout project ให้ผู้ใช้มีความเกี่ยวข้องตลอดการทำงาน

DL Design Space Community Technology Services Content

Collection ? หนังสือหายาก จดหมายเหตุ วิทยานิพนธ์ งานวิจัย ภาพ เอกสารต้นฉบับดิจิทัล อีเมล์ เว็บไซต์ เสียง Video CAI & Courseware SCORM LO MARC Record ISIS Bib DSpace Data

วัตถุประสงค์ของการใช้ การสงวนรักษา ขยายวงการเข้าใช้ ใช้ได้ทุกที่ ทุกเวลา เข้าถึงเนื้อหาฉบับเต็ม

หาโปรแกรมที่เหมาะสม รองรับข้อมูลทางบรรณานุกรม รองรับข้อมูลสาระสังเขป รองรับข้อมูลฉบับเต็ม (ดิจิทัล)‏ รองรับแฟ้มข้อมูลรูปภาพประเภทต่าง ๆ รองรับการสืบค้น รองรับการเป็น archives เลือกให้ตรงตามวัตถุประสงค์

Greenstone Open Source รองรับหลากหลาย Metadata รองรับหลากหลาย Digital Format/Media สร้างชุด Metadata ใหม่ได้ เผยแพร่ได้ทั้ง Online และ Offline

เอกสารเก่า สแกน ถ่ายภาพ 2D 3D Special Media เช่น VR, Panorama

มาตรฐานรูปแบบการนำเสนอภาพ ภาพต้นฉบับ ภาพ สื่อสิ่งพิมพ์ ภาพสำหรับ Digital Archive Presentation Database Website Preview Format JPEG, TIFF TIFF JPEG GIF JPG PNG TIF Resolution Up to 350 dpi 72 dpi Size Up to 1840  1232 pixels Up to 1024  768 pixels  300  250 pixels  100  100 pixels

72-dpi & 300-dpi

ตั้งค่าวัน/เวลาของกล้องให้ถูกต้อง กล้องถ่ายภาพดิจิทัล ตั้งค่าวัน/เวลาของกล้องให้ถูกต้อง กล้องจะบันทึก EXIF Metadata ฝังในไฟล์รูป ถ่ายด้วยกล้องยี่ห้อใด รุ่นใด วัน/เวลาที่ถ่ายภาพ ใช้ Flash หรือไม่ ความไวการถ่าย

Image Metadata

เครื่องมือจัดการบริหารรูปภาพ XnView & GIMP เครื่องมือจัดการบริหารรูปภาพ จัดการ Metadata ย่อขนาดภาพปริมาณมากๆ

ชื่อไฟล์ภาพ ภาษาอังกฤษ ผสมตัวเลข ใช้เครื่องหมายเฉพาะ – ไม่ควรมีช่องว่าง ไม่ควรยาวมากเกินไป

เอกสารต้นฉบับดิจิทัล เอกสารจาก Word, Excel, PowerPoint ให้ความสำคัญกับ ฟอนต์มาตรฐาน ลักษณะการพิมพ์ Document Metadata

เลือกใช้ฟอนต์มาตรฐาน แบบอักษร (Fonts) เลือกใช้ฟอนต์มาตรฐาน ตระกูล NEW, UPC Tahoma Tahoma, MS Sans Serif, Thonburi

ปัญหาภาษาไทยกับสื่อดิจิทัล

การกำหนดคุณสมบัติของเอกสาร MS – Office File, Properties..

Web Metadata Web Title URL :Uniform Resource Locator Meta Tag Description เนื้อหา 1 – 2 Kb ของเอกสารเว็บ Authors Keyword Generator H1, H2, H3 Tag Contents Alternate Text for Image/Multimedia

How Search Engine Work

Web Title <head> <title>NECTEC : Thailand : National Electronics and Computer Technology Center</title> </head> เปิดดูด้วยคำสั่ง View, Source

Web Title & Google

ไม่ระบุ Web Title

Meta tag: Description <head> </head> <META NAME="Description" CONTENT="มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์เป็นสถาบันอุดมศึกษาที่เปิดสอนหลักสูตรทางการเกษตรแห่งแรกของประเทศไทย ถือกำเนิดมาจากโรงเรียนฝึกหัดครู ประถมกสิกรรม เมื่อ พ.ศ. 2460 ต่อมาได้ขยายและยกฐานะขึ้นเป็นวิทยาลัยเกษตรศาสตร์และพัฒนาจนกระทั่งก่อตั้งเป็นมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โดยพระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2486 ปัจจุบันมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ประกอบด้วยวิทยาเขตที่เปิดเรียนแล้ว 5 วิทยาเขต และโครงการ จัดตั้ง 2 วิทยาเขต"> </head> เปิดดูด้วยคำสั่ง View, Source

Meta tag: Description กรณีที่ไม่ได้ระบุ Description Meta Tag โปรแกรมจะดึงข้อความ 1 – 2 KB จากเว็บไซต์มาแสดงผลแทน

Meta tag อื่นๆ Authors, Creator Keyword Generator Robot จะระบุไว้ใน Head Section ของเอกสารเว็บ ไม่ปรากฏบนเว็บเบราว์เซอร์หรือในเอกสาร Search Engine เข้าถึงได้

Author & Keyword <META NAME="Author" CONTENT="Kasetsart University, Thailand, Bangkok"> <META NAME="Keywords" CONTENT="Kasetsart University, Thailand, University, Bangkok, Higher Education, Equality in Education, Colleges, School, Campuses, Faculty, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, เกษตรศาสตร์ ศาสตร์ของแผ่นดิน">

Design of a DL

ตัวอย่างโครงการ http://www.nstda.or.th/royal-project/1270-myanmar-digitization