Fungi on Lizard : a Hazard in Your Home เชื้อราบนมูลจิ้งจก: ภัยร้ายในบ้านคุณ Fungi on Lizard : a Hazard in Your Home

Bioaerosols ได้แก่ เศษอาหาร, ละอองเกสร, แบคทีเรียและเชื้อรา สิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก, ก๊าซ, ควัน, ไร, ฝุ่น, เศษอาหาร, ละอองเกสร, แบคทีเรียและเชื้อรา

แหล่งเชื้อราที่เจริญภายในบ้าน ธัญพืช อุปกรณ์ต่างๆภายในบ้าน ดิน, ต้นไม้, เศษอาหาร มูลสัตว์

เชื้อราจากมูลจิ้งจก 3. Basidiobolus sp. 4. Mucor sp. 1. Arthrobotrys sp. 2. Aspergillus sp. 3. Basidiobolus sp. 4. Mucor sp. 5. Penicillium spp.

1. Arthobotrys sp.

2. Aspergillus sp.

3. Basidiobolus sp. ที่มา: http://lsb380.plbio.lsu.edu/Gallery/pyx.jpg

4. Mucor sp.

5. Penicillium spp.

โรคที่เกิดจากเชื้อราจากมูลจิ้งจก 1. โรคผิวหนัง 2. โรค peptic ulcer 3. เยื่อหุ้มสมองอักเสบเรื้อรัง 4. Aspergillosis

เชื้อสาเหตุ : Basidobolus ranarum 1. โรคผิวหนัง เชื้อสาเหตุ : Basidobolus ranarum การรักษา : potassium iodide ที่มา: http://www.mycology.adelaide.edu.au/gallery/photos/basidiobolus01.gif

การรักษา : amphotericin B 2. โรค peptic ulcer เชื้อสาเหตุ : Cokeromyces recurvatus การรักษา : amphotericin B

3. เยื่อหุ้มสมองอักเสบเรื้อรัง เชื้อสาเหตุ : Aspergillus meningitis การรักษา : fluconazole

4. Aspergillosis เชื้อสาเหตุ : Aspergillus sp. การรักษา : amphotericin B, caspofungin, flucytosine, itraconazole, voriconazole

การแยกเชื้อราจากมูลจิ้งจก 1. การแยกเชื้อโดยตรง (Direct isolation) 2. การแยกเชื้อราจากมูลจิ้งจกด้วย Dilution pour plate method 3. การแยกเชื้อ Basidiobolus sp.

1. การแยกเชื้อโดยตรง (Direct isolation) เตรียมจานอาหารเลี้ยงเชื้อที่มีกระดาษกรองพรมน้ำหมาด ๆ ใส่ในจานอาหารเลี้ยงเชื้อ จานละ 10 ก้อน ตรวจชนิดและจำนวนเชื้อราที่พบบนก้อนมูลจิ้งจก PDA slant

2. การแยกเชื้อราจากมูลจิ้งจกด้วย Dilution pour plate method มูลใหม่และมูลเก่าที่ได้มาขยี้แล้วทำให้เจือจางด้วยน้ำกลั่น 0.1 กรัม/น้ำ 9.9 มิลลิลิตร เทสารละลายที่มีความเข้มข้น 10-4 ,10-5 และ10-6 ตามลำดับ เก็บไว้ที่อุณหภูมิห้อง (26-35 องศาเซลเซียส) เป็นเวลา 5 วัน

3. การแยกเชื้อ Basidiobolus sp. PDA ผสมยาปฏิชีวนะสเตรปโตมายซิน ติดมูลจิ้งจกบนฝาด้านบน เขี่ยสปอร์ใส่ใน PDA slant

เชื้อราจากมูลจิ้งจกในประเทศไทย Coemansia sp. Helicotylum piriforme Chaetomium sp. ชนิดที่ 1 Chaetomium sp. ชนิดที่ 2

เชื้อราสกุลต่างๆที่ทำให้เกิดโรคกับมนุษย์ Aspergillus flavus A. Fumigatus Chaetomium atrobrunneum C. Globosum , C.strumarium

เชื้อราสกุลต่างๆที่ทำให้เกิดโรคกับมนุษย์ Mucor indicuc Penicillium citreo-viride P. marneffei P. rubrum

ตารางที่1 ปริมาณเชื้อราชนิดต่างๆที่พบบนมูลจิ้งจก ชนิดเชื้อรา ปริมาณที่พบ (%) มูลใหม่ มูลเก่า Phylum Ascomycota - Chaetomium sp. ชนิดที่ 1 - Chaetomium sp. ชนิดที่ 2 - Fusarium sp. 4 2 6 3 Phylum Zygomycota - Basidiobolus sp. Coemansia sp. Helicotylum piriforme Mucor sp. 57 1 41 24 19

ตารางที่1 ปริมาณเชื้อราชนิดต่างๆที่พบบนมูลจิ้งจก ชนิดเชื้อรา ปริมาณที่พบ (%) มูลใหม่ มูลเก่า Mitosporic Ascomycota Arthrobotrys sp. Aspergillus clavatus Aspergillus flavus Cladosporium sp. Penicillium spp. Unidentified Stilbaceae 24 8 7 1 19 12 6 9

สรุป ที่จะนำโรคมาสู่ผู้อาศัย จึงต้องหลีกเลี่ยง มูลจิ้งจกเป็นแหล่งเชื้อราอีกแหล่งหนึ่ง ที่จะนำโรคมาสู่ผู้อาศัย จึงต้องหลีกเลี่ยง และป้องกัน ให้มีมูลจิ้งจกน้อยที่สุดหรือไม่ มีมูลจิ้งจกในบ้าน เพื่อสุขภาพที่ดีของผู้อยู่ อาศัย

จัดทำโดย นางสาวรัชตวรรณ กิ่งทอง ที่ปรึกษา รศ.ดร. วสันณ์ เพชรรัตน์ นางสาวรัชตวรรณ กิ่งทอง ที่ปรึกษา รศ.ดร. วสันณ์ เพชรรัตน์ ภาควิชาการจัดการศัตรูพืช คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา 90112 โทร. 074-286101-2