คำคล้องจอง หนู ปู ดูรูงู ปูนา ขาเก สื่อประกอบการศึกษา ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๒ คำคล้องจอง หนู ปู ดูรูงู ยังงงอยู่ คุณครูครับ ปูนา ขาเก ครูสุดเฉลิม อ่อนเปี่ยม โรงเรียนฟากกว๊านวิทยาคม อ.เมือง จ. พะเยา

วันนี้เรามาคุยกันถึงเรื่องคำคล้องจอง กันดีกว่านะ พวกผมสนใจ ใคร่รู้ อยู่พอดีเลยครับ

ลักษณะคำคล้องจอง คือ คำที่มีเสียงสระ และเสียงตัวสะกดเดียวกัน แต่มีพยัญชนะต้นและวรรณยุกต์ต่างกัน ยังงงอยู่ ครูครับ ขอตัวอย่างหน่อยครับ

เมื่อกี้นี้พวกเธอก็ได้พูดคำคล้องจองกับครูไปแล้วนะ จำได้ไหมที่ว่า เมื่อกี้นี้พวกเธอก็ได้พูดคำคล้องจองกับครูไปแล้วนะ จำได้ไหมที่ว่า พวกผมสนใจ ใคร่รู้ อยู่พอดีเลยครับ อ๋อ...คำว่า สนใจ ใคร่รู้ ส่วนของผมคำว่า ยังงงอยู่ ครูครับ ใช่เลย เข้าใจถูกแล้วครับ

รีรีข้าวสาร สองทะนานข้าวเปลือก เลือกท้องใบลาน เก็บเบี้ยใต้ถุนร้าน บทประพันธ์ทุกชนิด จะมีคำคล้องจองซึ่ง เรียกว่า คำสัมผัส ซึ่งช่วยให้บทประพันธ์นั้น ๆ มีความไพเราะ เช่น รีรีข้าวสาร สองทะนานข้าวเปลือก เลือกท้องใบลาน เก็บเบี้ยใต้ถุนร้าน คดข้าวใส่จาน พานเอาคนข้างหลังไว้ให้ดี เพราะจริงๆด้วย

๑. คำคล้องจองพยางค์เดียว คำที่ออกเสียงครั้งเดียว มีเสียงสระเดียวกัน มีมาตราตัวสะกดเดียวกันส่วนรูปและเสียงวรรณยุกต์ต่างกันได้ ยกตัวอย่างเช่น ปลา... สอน... ต่อไปเรามาคุยถึง ชนิดของคำคล้องจอง กันดีกว่า ปลา.... กา มา หา นา พล่า หน้า สอน... ทอน กิน พิณ ริน

ร้านค้า ปลาทู ดูเงา เมามาย นักเรียน เขียนอ่าน สานเสื่อ เผื่อแผ่ ร้านค้า ปลาทู ดูเงา เมามาย นักเรียน เขียนอ่าน สานเสื่อ เผื่อแผ่ คนไทย ใจสู้ รู้ทัน มันเทศ เศษขยะ ๒.คำคล้องจองสองพยางค์ คือพยางค์ท้ายของกลุ่มคำหน้า มีเสียงคล้องจองกับพยางค์แรกหรือพยางค์ที่สองของกลุ่มคำหลังที่อยู่ถัดไป เช่น

คำคุณครู หนูจงจำ ที่พร่ำสอน พรประเสริฐ ๓. คำคล้องจองสามพยางค์ คือ กลุ่มคำสามพยางค์ ตั้งแต่สองกลุ่มขึ้นไป ที่พยางค์สุดท้ายของกลุ่มคำหน้า มีเสียงคำคล้องจองกับพยางค์แรกหรือพยางค์ที่สองของกลุ่มคำหลังที่อยู่ถัดไป เช่น คำคุณครู หนูจงจำ ที่พร่ำสอน พรประเสริฐ แก้วรอพี่ ที่ทุ่งนา มาหาด้วย ป่วยการรอ คนรุ่นใหม่ น้ำใจดี มีศีลธรรม ชี้นำทาง

เอ้า...ลองดูตัวอย่างนะ ครับผม แต่บางครั้งเราอาจจะเจอคำคล้องจองสี่พยางค์ก็เป็นไปได้ ซึ่งก็เป็น กลุ่มคำสี่พยางค์ ตั้งแต่สองกลุ่มคำขึ้นไป ที่พยางค์ท้ายของกลุ่มคำหน้า มีเสียงคล้องจอง กับ พยางค์ที่สอง หรือพยางค์แรก หรือพยางค์ ที่สามของกลุ่มคำหลังที่อยู่ถัดไป เอ้า...ลองดูตัวอย่างนะ ครับผม

ไว้เนื้อเชื่อใจ ห่วงใยหนักหนา เอื้ออาทรกัน สานฝันบันเทิง สุกเอาเผากิน ท้องถิ่นเสียหาย วอดวายสูญสิ้น ได้ยินข่าวมา หมูเห็ดเป็ดไก่ ใครเอาไป ฝาก มากมายหลายตัว เข้าครัวทำกิน

เราคงพอจะเข้าใจในเรื่องคำคล้องจองกัน มากขึ้นนะ.......ลองมาทำแบบฝึกหัดกัน ครับ

ชุดที่ ๑ ลองจับคู่ดูว่าผักผลไม้ข้อใดที่เป็นคำคล้องจองกัน ๑. มะปราง ๒.ฟักแฟง ๓.ชะอม ๔.ลางสาด ๕.แตงร้าน ๖. มังคุด ๗. ตะไคร้ ๘.มะระ ๘.ใบมะกรูด ๑๐.พุทรา

ชุดที่ ๒ เรียงลำดับความคล้องจองของชื่อดอกไม้ต่อไปนี้ นางพญาเสือโคร่ง กรรณิการ์ ชงโคป่า ยี่โถ สารภี ทานตะวัน

เฉลยชุดที่ ๑ ลองจับคู่ดูว่าผักผลไม้ข้อใดที่เป็นคำคล้องจองกัน เฉลยชุดที่ ๑ ลองจับคู่ดูว่าผักผลไม้ข้อใดที่เป็นคำคล้องจองกัน ๑. มะปราง ๔.ลางสาด ๒.ฟักแฟง ๕.แตงร้าน ๘.มะระ ๓.ชะอม ๖. มังคุด ๑๐.พุทรา ๗. ตะไคร้ ๙.ใบมะกรูด

เฉลยชุดที่ ๒ เรียงลำดับความคล้องจองของชื่อดอกไม้ ทานตะวัน กรรณิการ์ สารภี ยี่โถ ชงโคป่า นางพญาเสือโคร่ง

ทุกคนเก่งมากครับ