ระบบ เสียง ในภาษาไทย เสียง เกิดจากลมที่เคลื่อนตัวจากปอดผ่านหลอดลม ลำคอ กล่องเสียง ช่องปาก จมูก เพดาน ลิ้น ฟัน ริมฝีปาก
เสียงในภาษาไทยมี ๓ ชนิด เสียงในภาษาไทยมี ๓ ชนิด เสียงแท้ หรือ เสียงสระ เป็นเสียงที่เปล่งออกมาจากลำคอโดยตรง โดยไม่ถูก สกัดกั้นในฐานใดๆ แต่มีการเปลี่ยนแปลงระดับของลิ้นและรูปริมฝีปาก ทำให้กระทบ ฐานเพียงเล็กน้อย ลมผ่านเสียงทำให้เป็นเสียงสั่นสะเทือน เสียงแปร หรือ เสียงพยัญชนะ เป็นเสียงที่เปล่งออกมาจากลำคอ แล้วถูกสกัดกั้น จากฐานต่างๆ เสียงดนตรี หรือ เสียงวรรณยุกต์ เป็นเสียงที่มีระดับสูงต่ำประดุจเสียงดนตรี ทำให้เกิดความหมายต่างกันไป
เสียงพยัญชนะ
/ก/ /ค/ /ง/ /จ/ /ช/ /ซ/ /ย/ /ด/ เสียงพยัญชนะ พยัญชนะ ต้น ตัวอย่าง พยัญชนะสะกด ๑ /ก/ ก กา ก ข ค ฆ มาก สุข นาค เมฆ ๒ /ค/ ข ฃ ค ฅ ฆ ขา (ฃ้า) คาด (ฅน) ฆ่า - ๓ /ง/ ง งา กาง ๔ /จ/ จ จ้า ๕ /ช/ ฉ ช ฌ ฉาน ชาน ฌาน ๖ /ซ/ ซ ศ ษ ส ซาน ศาล พรรษา สาน ๗ /ย/ ญ ย ญาณ ยาน ย ยาย ๘ /ด/ ฎ ด ฑ ฎีกา ดี บัณฑิต จ ช ซ ศ ษ ส ฎ ฏ ฐ ฒ ด ต ถ ท ธ กาจ คช ก๊าซ อากาศ ประภาษ โอภาส กฎ ปรากฏ อิฐ วิโรฒ แดด พรต รถ เวท อาวุธ
/ต/ /ท/ /น/ /บ/ /ป/ /พ/ /ฟ/ /ม/ เสียงพยัญชนะ พยัญชนะ ต้น ตัวอย่าง พยัญชนะสะกด ๙ /ต/ ฏ ต กุฏิ ตา - ๑๐ /ท/ ฐ ฑ ฒ ถ ท ธ ฐาน มณโฑ เฒ่า ถุง ท่าน เธอ ๑๑ /น/ น ณ นาน เณร น ณ ญ ร ล ฬ นูน คูณ ราญ การ กาล กาฬ ๑๒ /บ/ บ บิน ๑๓ /ป/ ป ปา บ ป พ ฟ ภ กับ บาป ภาพ กราฟ ลาภ ๑๔ /พ/ ผ พ ภ ผา พา ภา ๑๕ /ฟ/ ฝ ฟ ฝา ฟ้า ๑๖ /ม/ ม มา ม้าม
หมายเหตุ เสียงพยัญชนะที่ไม่ใช้เป็นตัวสะกดเลยคือ ฉ ฌ ผ ฝ อ ห ฮ ต้น ตัวอย่าง พยัญชนะสะกด ๑๗ /ร/ ร รา - ๑๘ /ล/ ล ฬ ลา กีฬา ๑๙ /ว/ ว แวว วาว ๒๐ /อ/ อ อาย ๒๑ /ห/ ห ฮ ให้ ฮูก หมายเหตุ เสียงพยัญชนะที่ไม่ใช้เป็นตัวสะกดเลยคือ ฉ ฌ ผ ฝ อ ห ฮ
พยัญชนะไทยแบ่งตามที่มา มี ๓ ชนิด คือ ๑. พยัญชนะกลาง คือ พยัญชนะที่ใช้ได้ทั้งในภาษาไทย บาลี และสันสกฤต มี ๒๑ ตัว คือ ก ข ค ง จ ฉ ช ต ถ ท น ป ผ พ ม ย ร ล ว ส ห ๒. พยัญชนะเดิม คือ พยัญชนะที่ใช้เฉพาะในภาษาบาลีและสันสกฤต มี ๑๓ ตัว คือ ฆ ฌ ญ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ ธ ภ ศ ษ ฬ ๓. พยัญชนะเติม คือ พยัญชนะที่คนไทยคิดเพิ่มเติมขึ้นมาใช้ มี ๑๐ ตัว คือ ฃ ฅ ซ ฎ ด บ ฝ ฟ อ ฮ ปัจจุบันเลิกใช้ตัว ฃ ฅ