ปัญญาประดิษฐ์และระบบผู้เชี่ยวชาญ Artificial Intelligence and Expert System ระบบความฉลาด (Intelligence System) เป็นระบบคอมพิวเตอร์ที่ พยายามลอกเลียนภูมิปัญญาของมนุษย์ สามารถนำมาใช้งานใน หลายด้าน เช่น การแพทย์ การทหาร การผลิตสินค้า การศึกษา การสันทนาการ และประยุกต์ใช้ในองค์กรธุรกิจ ปัญญาประดิษฐ์ (AI) เป็นแขนงวิชาที่สำคัญของ “Computer Science” โดยผู้เขียนให้ความสำคัญกับ “ระบบผู้เชี่ยวชาญ” Expert System ซึ่งเป็นสาขาหนึ่งของระบบปัญญาประดิษฐ์ที่นิยมมาใช้ในทำงานของธุรกิจ ระบบผู้เชี่ยวชาญ

ปัญญาประดิษฐ์ ระบบความฉลาดได้รับความสนใจตั้งแต่เริ่มแนวคิดการ พัฒนาคอมพิวเตอร์ และเครื่องมืออื่นที่นำมาใช้ทุ่นแรง เพื่อให้การปฏิบัติงานมีประสิทธิภาพสูงขึ้น เช่น อาวุธ ยานพาหนะ และเครื่องใช้อิเล็กทรอนิกส์ ระบบความฉลาด หมายถึง ระบบที่แสดงพฤติกรรมที่มีความ ฉลาดตามความรู้สึกของมนุษย์ ซึ่งการศึกษาด้าน เทคโนโลยี คอมพิวเตอร์เรียกว่า “ปัญญาประดิษฐ์” ระบบผู้เชี่ยวชาญ

ความแตกต่างระหว่าง AI กับระบบสารสนเทศ ปัญญาประดิษฐ์และระบบผู้เชี่ยวชาญ (Artifical Intelligence and Expert Systems) ความแตกต่างระหว่าง AI กับระบบสารสนเทศ ปัญญาประดิษฐ์ * ประมวลสัญลักษณ์และตัวเลข * ไม่ดำเนินตามขั้นตอนทาง คณิตศาสตร์ * ให้ความสำคัญกับการรับรู้ แบบแผน ระบบสารสนเทศ * ประมวลทางคณิตศาสตร์ * วิเคราะห์และแก้ปัญหา ตามขั้นตอนโดยใช้หลัก ทางคณิตศาสตร์ ระบบผู้เชี่ยวชาญ

การประมวลภาษาธรรมชาติ ระบบเครือข่ายเส้นประสาท ประเภทของ AI ระบบผู้เชี่ยวชาญ ระบบภาพ หุ่นยนต์ ระบบเครือข่ายเส้นประสาท ระบบผู้เชี่ยวชาญ

กระจายความรู้ กระจายความรู้ เตรียมการสำหรับ อนาคต ความแน่นอน เหตุผลสำคัญในการพัฒนา ES กระจายความรู้ กระจายความรู้ เตรียมการสำหรับ อนาคต ความแน่นอน ระบบผู้เชี่ยวชาญ

เครื่องมือเชิงกลยุทธ์ของธุรกิจ รักษาและป้องกัน ความรู้สูญหาย ประโยชน์ ของ ES เตรียมความพร้อม ของข้อมูล เครื่องมือเชิงกลยุทธ์ของธุรกิจ สามารถตัดสินปัญหา ได้อย่างแน่นอน เหมาะสมกับงาน แต่ละประเภท ระบบผู้เชี่ยวชาญ

ส่วนประกอบของระบบผู้เชี่ยวชาญ ฐานความรู้ ส่วนดึงความรู้ ส่วนอธิบาย ระบบผู้เชี่ยวชาญ เครื่องอนุมาน การติดต่อกับผู้ใช้ ส่วนประกอบของระบบผู้เชี่ยวชาญ ระบบผู้เชี่ยวชาญ

ความรู้ ปัจจัยสำคัญของการพัฒนา AI และ ES ที่มีศักยภาพสูงคือ ผู้พัฒนา ระบบจะต้องมีความเข้าใจถึง “ความรู้” เป็นส่วนสำคัญของระบบความ ฉลาด ฐานความรู้จะเป็นส่วนที่เก็บความรู้ในเรื่องที่เราสนใจ ความรู้ หมายถึง ระดับของภูมิปัญญาในการรับรู้และการทำความเข้าใจ ในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง ระบบผู้เชี่ยวชาญ

ความแตกต่างระหว่างความรู้และข้อมูล ความชัดเจน ข้อมูลจะแสดงเนื้อหา แต่ความรู้อาจจะถูกแสดงออกอย่าง ชัดเจนหรือซ่อน ซึ่งอาจต้องใช้การควบคุมจากผู้ใช้เพื่อให้เกิดผลสูงสุดใน การใช้งาน ความเป็นสากล ภาษาเป็นสากลหรือเป็นธรรมชาติ ระบบความฉาดจำแนกความรู้ออกเป็น 4 ประเภท ความจริง ความสัมพันธ์ ขั้นตอน องค์ความรู้ ระบบผู้เชี่ยวชาญ

การพัฒนา ES แบ่งออกเป็น 5 ขั้นตอน 1. การวิเคราะห์ปัญหา 2. การเลือกอุปกรณ์ 3. การถอดความรู้ 4. การสร้างต้นแบบ 5. การขยาย การทดสอบ และบำรุงรักษา ระบบผู้เชี่ยวชาญ

ตัวอย่างของ ES การตรวจสอบ ใช้ในโรงงานผลิตหรือประกอบชิ้นส่วนเพื่อตรวจสอบ ความผิดปกติของงาน การบริการ ตรวจเช็คซ่อมบำรุงเครื่องใช้ไฟฟ้าในการวิเคราะห์สาเหตุ ของปัญหาที่เกิดขึ้นกับอุปกรณ์ การวินิจฉัยโรค เช่น ระบบ MYCIN รวบรวมข้อมูลจากคนไข้ การให้สัญญาณเตือน ระบบตรวจสอบและควบคุมที่มนุษย์ไม่ สามารถมองได้ด้วยตาเปล่า เช่น ระบบการเตือนทางการแพทย์ ซึ่ง แสดงอาการที่เป็นอันตรายของผู้ป่วย การพยากรณ์อากาศ การเปลี่ยนแปลงของลักษณะอากาศ ซึ่งอาจเกิด จากปัจจัยหลายอย่างที่ไม่มีความแน่นอน ระบบผู้เชี่ยวชาญ

ระบบเครือข่ายเส้นประสาท (Neural Network) เป็นสาขาหนึ่งของ AI ที่ได้รับความนิยมจากบุคคลหลายสาขาวิชาชีพ โดยนักวิทยาศาสตร์พยายามสังเกต ศึกษา และเลียนแบบการทำงานของระบบเส้นประสาทและสมองของมนุษย์ เพื่อนำมาประยุกต์ใช้ในการทำงานและการประมวลผลของระบบคอมพิวเตอร์ให้มีประสิทธิภาพ ระบบเส้นประสาทจะประกอบด้วยเซลประสาทที่ต่อเรียงกันเข้าเข้าเป็น ระบบอย่างน้อยสองระดับ (Layer) ระดับที่เรียกว่า ระดับนำเข้า (Input Layer) ทำหน้าที่รับสิ่งนำเข้า (Input) จากสิ่งแวดล้อมภายนอกเข้าสู่ระบบแล้วทำการส่งต่อให้เครือข่ายในระดับถัดไปตามหน้าที่และความสัมพันธ์ที่ถูกกำหนดจะถึงระดับสุดท้ายคือ ระดับแสดงผลลัพธ์ ระบบผู้เชี่ยวชาญ