กิจกรรมการคิด
1. ให้อ่านข้อความต่อไปนี้ ดูหนูสู่รูงู งูสุดสู้ หนูสู้งู หนูงูสู้ดูอยู่ รูปงูทู่ หนูมูทู 2. จากข้อมูลที่ได้อ่าน ให้บอกว่ามีเหตุการณ์อะไรเกิดขึ้นบ้าง 3. ให้คิดวิธีการใหม่ที่ไม่ซ้ำแบบเดิม เพื่อบอกเล่าเหตุการณ์ นั้น โดยคงความหมายเดิมไว้ 4. ให้นำเสนอผลงานตามที่คิดไว้
การแปลความ ความหมาย ขั้นตอน การเรียบเรียงและถ่ายทอดข้อมูลในรูปแบบใหม่/วิธีการใหม่แต่ยังคงสาระเดิม ขั้นตอน 1. ทำความเข้าใจในสาระและความหมายของสิ่งที่จะแปลความ 2. หากลวิธีนำเสนอความหมายนั้นในรูปแบบ/วิธีการใหม่แต่คงสาระเดิม 3. ดำเนินการเรียบเรียงและถ่ายทอดสาระและความหมายนั้นตามกลวิธีที่กำหนด
เจ้านกเขาเถื่อนเอย. ให้เจ้าอยู่เรือนเลี้ยงน้อง แม่จะไปขายของ เจ้านกเขาเถื่อนเอย ให้เจ้าอยู่เรือนเลี้ยงน้อง แม่จะไปขายของ เลี้ยงน้องเถิดพ่อคุณเอย นกเขาเอย ขันอยู่แต่เช้าจนเย็น ขันเถิดแม่จะฟังเสียงเล่น เนื้อเย็นเจ้าคนเดียวเอย นกเขาเอย ขันอยู่แต่เช้าจนเที่ยง พระสุริยาบ่ายเบี่ยง เที่ยงแล้วจงนอนเปลเอย
คำถามเรื่องนกเขา 1. นกเขาที่กล่าวถึงเป็นคนหรือสัตว์ รู้ได้อย่างไร 1. นกเขาที่กล่าวถึงเป็นคนหรือสัตว์ รู้ได้อย่างไร 2. รู้ได้อย่างไรว่านกเขาเป็นเด็ก 3. แม่ในเรื่องมีลูกกี่คน 4. เด็กคนนี้เป็นผู้ชายหรือผู้หญิง 5. แม่ในเรื่องมีอาชีพอะไร 6. แม่กลับจากขายของเวลาใด 7. ตอนเที่ยงเด็ก ๆ ทำอะไรบ้าง
การตีความ ความหมาย การบอกความหมายหรือความสัมพันธ์ของข้อมูล หรือสาระ ที่แฝงอยู่ โดยการเชื่อมโยงกับบริบท ความรู้ หรือประสบการณ์เดิม
ขั้นตอน 2. หาความหมายของข้อความที่ไม่ได้บอกไว้ด้วย 1. ศึกษาเรื่องที่ต้องการตีความให้เข้าใจ 2. หาความหมายของข้อความที่ไม่ได้บอกไว้ด้วย 2.1 เชื่อมโยงข้อมูลที่มีกับข้อมูลอื่นที่เป็นความรู้ หรือ ประสบการณ์เดิม 2.2 เชื่อมโยงข้อมูลอย่างมีเหตุผล 3. ระบุความหมายที่แฝงอยู่โดยอธิบายเหตุผล ประกอบ
ต้นไม้ของพ่อ นานมาแล้ว พ่อได้ปลูกต้นไม้ไว้ให้เรา เพื่อวันหนึ่งจะบังลมหนาว และคอยเป็นร่มเงา ปลูกไว้เพื่อพวกเราทุก ๆ คน พ่อใช้เหงื่อแทนน้ำรดลงไป เพื่อให้ผลิดอกใบดอกผล ให้เราทุก ๆ คนเติบโตอย่างร่มเย็นในบ้านเรา
ผ่านมาแล้วห้าสิบปี ต้นไม้นั้นสูงใหญ่ ลมแรงเท่าไรก็บรรเทา ออกผลให้เก็บกิน แตกใบเพื่อให้ร่มเงา คอยดูแลเรา ให้เรายังมีวันต่อไป จนวันนี้ใต้เงาแห่งต้นไม้ต้นใหญ่ ลูกได้อยู่ได้คอยอาศัย แผ่นดินยังกว้างไกล แต่เหมือนว่าหัวใจพ่อกว้างกว่า ลูกที่เกิดตรงนี้นั้นยังอยู่ และยังอยู่เพื่อคอยรักษา จะรวมใจเข้ามา จะมีเพียงสัญญาในหัวใจ จากวันนี้สักหมื่นปี ต้นไม้ที่พ่อปลูก ต้องสวยต้องงดงามและยิ่งใหญ่ สืบสานและติดตาม จากรอยที่พ่อตั้งใจ เหงื่อเราจะเทไป (จากหัวใจ) ให้ต้นไม้ของพ่อยังงดงาม