หน่วยที่ 3 การวิเคราะห์การผลิต

การวิเคราะห์การผลิต แนวคิดเกี่ยวกับการผลิต การวิเคราะห์การผลิตระยะสั้น การวิเคราะห์การผลิตระยะยาว

การผลิต (Production) รศ. จรินทร์ เทศวานิช

ปัจจัยการผลิตเบื้องต้น ปัจจัยการผลิตชั้นกลาง การผลิต เป็นกระบวนการเปลี่ยนแปลงปัจจัยการผลิตต่าง ๆ ให้เป็นผลผลิต ปัจจัยการผลิตเบื้องต้น ปัจจัยการผลิตชั้นกลาง การผลิต ผลผลิต

ปัจจัยการผลิต ประกอบด้วย ที่ดิน ทุน แรงงาน การประกอบการ

ฟังก์ชันการผลิต (Production function) Q = f ( K , L ) K K2 Q = ผลผลิต K = เครื่องจักร L = แรงงาน K1 L L1 L2 พื้นผิวของฟังก์ชันการผลิต โดยใช้ปัจจัยการผลิต K และ L

ระยะเวลาทางเศรษฐศาสตร์ ระยะสั้น : ปัจจัยคงที่ + ปัจจัยแปรผัน ระยะยาว : ปัจจัยแปรผัน ปี เดือน นายดำ นายขาว 1 2 3 4 5 6 100 100 100 100 100 120 70 80 90 100 150 200

ผลผลิต 1. ผลผลิตทั้งหมด (Total Product : TP) 2. ผลผลิตเฉลี่ย (Average Product : AP) 3. ผลผลิตเพิ่ม (Marginal Product : MP) AP = TP X MP = TP X

ผลผลิตทั้งหมด ผลผลิตเพิ่ม และผลผลิตเฉลี่ย (Total , Marginal , Average Product) ปัจจัย ผลผลิตทั้งหมด ผลผลิตเพิ่ม ผลผลิตเฉลี่ย (X) Q MPX = Q / X APX = Q/X 0 0 1 15 + 15 15.0 2 31 + 16 15.5 3 48 + 17 16.0 4 59 + 11 14.8 5 68 + 9 13.6 6 72 + 4 12.0 7 73 + 1 10.4 8 72 - 1 9.0 9 70 - 2 7.8 10 67 - 3 6.7 X Q X Q

กราฟแสดงผลผลิต • ผลผลิต Q 70 TPX 60 50 40 30 20 10 ปัจจัย X 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

กราฟแสดงผลผลิต • • • • • • • • • • • • • • • • • • • ผลผลิต Q 20 10 APX • • ปัจจัย X 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 • • MPX - 10

กราฟแสดงผลผลิต TP สำหรับปัจจัย X Output TP ปัจจัย Y Y2 Y1 ปัจจัย X X1

การตัดสินใจเลือกใช้ปัจจัยการผลิตอย่างหนึ่งเพื่อผลิตสินค้า ( Input - Output decision ) Y = f ( X1 / , X2 , X3 , … , Xn ) X1 Y Y / X1 Y X1 Y / X1 = MP 0 0 - - - - 1 5 5 5 1 5 2 12 6 7 1 7 3 21 7 9 1 9 4 32 8 11 1 11 5 40 8 8 1 8 6 42 7 2 1 2 7 42 6 0 1 0 8 40 5 -2 1 -2 9 36 4 -4 1 -4

การตัดสินใจเลือกใช้ปัจจัยการผลิตอย่างหนึ่งเพื่อผลิตสินค้า ( Input - Output decision ) Y EQ>1 0<EQ<1 EQ<0 40 • • • lll • • 30 ll TP • I 20 • • 10 • • • • • • • • • • • • • AP • X1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 • MP

การตัดสินใจเลือกใช้ปัจจัยการผลิตอย่างหนึ่งเพื่อผลิตสินค้า ( Input - Output decision ) ระยะที่ 1 ระยะผลได้เพิ่มขึ้น (Increasing Return to Scale) ระยะที่ 2 ระยะผลได้เพิ่มขึ้นในอัตราลดน้อยถอยลง (Diminishing Return to Scale) ระยะที่ 3 ระยะผลได้ลดลง (Decreasing Return to Scale)

การตัดสินใจเลือกใช้ปัจจัยการผลิตอย่างหนึ่งเพื่อผลิตสินค้า ( Input - Output decision ) Q K K1 K0 Q0 L L0 L1

ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยการผลิตกับผลผลิต 1. Linear function Q = a + bX (มีปัจจัยเพียงชนิดเดียว) Q = a + b1X1 + b2X2 + …+ bnXn (มีปัจจัยเพียงหลายชนิด) 2. Power function Q = a K L (Cobb-Douglas Function) 3. Cubic function Q = a + bX + cX2 + dX3

ฟังก์ชันการผลิตในทางปฏิบัติและการวิเคราะห์การผลิต Q = f ( X1 , X2 , X3 , … , Xn ) การวิเคราะห์การผลิต การผลิตระยะสั้น - Law of diminishing returns การผลิตระยะยาว - Law of returns to scale

การตัดสินใจเมื่อใช้หลายปัจจัยการผลิต 5 4 3 2 1 1 2 6 10 15 A B C D E F X1 X2 X1 เส้นผลผลิตเท่ากัน (Isoquant) • X • X1 A Y • Z B • • Iq2 = 20 • 10 หลา C • Iq1 = 10 D X2 X2

การตัดสินใจเมื่อใช้หลายปัจจัยการผลิต X1 (แก๊ส) X2 (ล้อ) X1 (เฟรมรถ) 3 Iq3 = 3 2 Iq2 = 2 1 Iq1 = 1 Iq1 Iq2 Iq3 X2 (น้ำมัน) 2 4 6

อัตราการทดแทนทางเทคนิคในหน่วยสุดท้าย (Marginal Rate of Technical Substitution) X2 X1 Iq A B - X1 MRTSX2X1 = X1 X2

เส้นต้นทุนเท่ากัน (Isocost curve) M Px1 Px2 X2 X1 A • เส้นต้นทุนเท่ากัน B • C • D • E • F • M = Px1 . X1 + Px2 . X2

เส้นต้นทุนเท่ากัน (Isocost curve) X1 Slope = M/Px1 = M . Px2 M/Px2 Px1 M 100 = 10 10 A 8 • B = Px2 = - 5 = - 1 Px1 10 2 • C • เมื่อ M = 100 Px1 = 10 Px2 = 5 D • X2 4 100 = 20 5

Slope ของเส้นต้นทุนเท่ากัน X1 Slope = ด้านตั้ง (ความชัน) ด้านนอน M Px1 = M / Px1 M / Px2 = M . Px2 Px1 M ดังนั้น Slope = - Px2 Px1 X2 M Px2

การเปลี่ยนแปลงของเส้นต้นทุน กรณีปัจจัย X2 ถูกลง X2 X1 10 20 30 40

การเปลี่ยนแปลงของเส้นต้นทุน กรณีปัจจัย X1 ถูกลง กรณีงบประมาณมากขึ้น X2 X1 X2 X1 30 C 20 B 10 A X2

การหาจุดต่ำสุดของต้นทุนการผลิต X2 X1 X2 X1 MRTSX2X1 = X1 X2 = -Px2 Px1 X13 Expansion path X12 C X11 B E A X1 Iq3 Iq2 Iq Iq1 X2 X21 X22 X23

การหาจุดต่ำสุดของต้นทุนการผลิต ปัจจัย (X1) ปัจจัย (X2) MRTSX2 X1 = X1 Px2 X2 Px1 5 0 4 2 - 0.50 - 0.20 3 5 - 0.33 - 0.20 2 10 - 0.20 - 0.20 1 20 - 0.10 - 0.20 0 35 - 0.07 - 0.20 X1= -1 X2= 2 1 3 เมื่อ Px2 = 20 Px1 = 100

การหาจุดต่ำสุดของต้นทุนการผลิต 5 4 3 2 1 A B C D E X1 X2 MRTSX2X1 = X1 - 0.50 - 0.33 X1 - 0.20 - 0.10 - 0.07 F 2 5 10 20 35 X2

ผลได้ต่อขนาด (Return to scale) 1. Constant returns to scale 2. Increasing returns to scale 3. Decreasing returns to scale

ผลได้ต่อขนาด (Return to scale) Y Y Y Y3 Y3 Y3 Q3 = 30 Q3 = 30 Y2 Q3 = 30 Y2 Q2 = 20 Y2 Y1 Q2 = 20 Q2 = 20 Y1 Q1 = 10 Y1 Q1 = 10 Q1 = 10 X X X X1 X2 X3 X1 X2 X3 X1 X2 X3 คงที่ เพิ่มขึ้น ลดลง

Constant Returns to Scale ( b ) Q Q Y X , Y X

Increasing Returns to Scale ( b ) Q Q Y X , Y X

Decreasing Returns to Scale ( b ) Q Q Y X , Y X

Variable Returns to Scale Q Q Y X , Y X

Output Elasticity and Returns to Scale = % Change in Output ( Q ) % Change in All Inputs ( X ) Q = Q / Q X / X = Q . X X Q

Output Elasticity and Returns to Scale ถ้า % Change in Q > % Change in X ดังนั้น Q > 1 เป็น Increasing returns to Scale ถ้า % Change in Q = % Change in X ดังนั้น Q = 1 เป็น Constant returns to Scale ถ้า % Change in Q < % Change in X ดังนั้น Q < 1 เป็น Decreasing returns to Scale

Output Elasticity and Returns to Scale เมื่ออธิบายโดยสมการ hQ = f ( kX , kY , kZ ) ถ้า h > k > 1 เป็น Increasing h = k = 1 เป็น Constant h < k < 0 เป็น Decreasing Q Q Q

Output Elasticity and Returns to Scale Q = % Q % X = + 10 % = 1 % + 10 % = + 15 % = 1.5 % = + 6 % = 0.6 % = - 3 % = - 0.3 %