วัตถุประสงค์การใช้สารเคมีควบคุมแมลงพาหะ 1. ยับยั้งการระบาดของโรค 2. ป้องกันการระบาดของโรค 3. ใช้ร่วมกับวิธีอื่นเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการควบคุมแมลงพาหะ

แนวทางการเลือกใช้สารเคมี 1. ระดับความเป็นพิษ 2. กระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อย 3. มีประสิทธิภาพในการกำจัดแมลง 4. สูตรและความเข้มข้นที่เหมาะสมกับเครื่องพ่นเคมี 5. ผลิตภัณฑ์ที่มีฉลากถูกต้อง

Formulation - ของแข็ง ฝุ่นผง - ของเหลว ละลายน้ำ ละลายน้ำมัน - แก๊ส

อันตรายจากสารเคมี - ปริมาณ มาก/น้อย - ทางเข้า - ปาก - ผิวหนัง - หายใจ

กลุ่มของสารเคมีกำจัดแมลง 1. Chlorinated hydrocarbon compounds หรือ Organo - chlorine มีสารประกอบสำคัญ : Cl , H , C ได้แก่ DDT , Dieldrin , Lindane 2. Organo - phosphorus compounds มีสารประกอบสำคัญ : - P ได้แก่ Malathion , Fenitrothion 3. Carbamate compounds มีสารประกอบสำคัญ : - คาร์บาริลกรุ๊ป ได้แก่ Propoxur , Bendiocarb

4. Synthetic pyrethroids : - Pyrethrins ได้แก่ Deltamethrin , Permethrin สารเคมีกลุ่มย่อย ได้แก่ : - - Insect development inhibitor - (สารยับยั้งการเจริญเติบโต) เป็นพวก : - Juvenile hormones Methoprene ( Altosid ) - Microbial insecticides : - Bacillus thuringiensis Bacillus sphaericus

องค์การอนามัยโลกแบ่งระดับอันตรายของสารเคมีฆ่าแมลงออกเป็น 4 ระดับ 1. ชนิดมีพิษอันตรายร้ายแรง 2. ชนิดมีพิษอันตรายสูง 3. ชนิดมีพิษอันตรายระดับกลาง 4. ชนิดมีพิษอันตรายน้อย

LD50 ของสารเคมีต่อ หนู (rat) mg/kg การแบ่งระดับอันตรายของสารฆ่าแมลง (technical compound) ในรูปของแข็ง (solids) และของเหลว (liquids) ด้วยค่า LD50 โดยองค์การอนามัยโลก ระดับความเป็นพิษ (class) LD50 ของสารเคมีต่อ หนู (rat) mg/kg ทางปาก (oral) ทางผิวหนัง (dermal) ของแข็ง ของเหลว ของแข็ง ของเหลว 1a. ชนิดอันตรายร้ายแรง 1b. ชนิดอันตรายสูง 2. ชนิดอันตรายระดับกลาง 3. ชนิดอันตรายน้อย 5หรือน้อยกว่า 20หรือน้อยกว่า 10หรือน้อยกว่า 40หรือน้อยกว่า 5 – 50 20 – 200 10 – 100 40 – 400 50 – 500 200 – 2,000 100 – 1,000 400 – 4,000 เกิน 500 เกิน 2,000 เกิน 1,000 เกิน 4,000 สารเคมีฆ่าแมลงที่ใช้ในสาธารณสุขนั้นควรเลือกใช้ชนิดที่มีความเป็นพิษต่ำคือ ควรอยู่ในระดับความเป็นพิษน้อยโดยมีค่า LD50 ทางปากเกิน 500 และยิ่งมีค่ามากขึ้นก็จะยิ่งมีความปลอดภัยสูง

Dose อัตราการใช้ยา/สารเคมี : พื้นที่ หรือน้ำหนักตัวสัตว์ 2 gmai : 1 hecta = 10,000 ตารางเมตร Recommend Dose อัตราการใช้สารเคมีกำจัดแมลง : พื้นที่ : - Deltamethrin 0.5 – 1.0 gmai : 1,000 ม2 Lelthal Dose อัตราสารเคมีที่ก่อให้เกิดอันตรายต่อสัตว์ทดลอง 50 90 น้ำหนักตัวสัตว์ (1 กก.) 100 : - Deltamethrin 135 mgai : 1 กก.หนู

ภาพแสดงส่วนผสมที่มีในสารเคมี จากการผลิต ภาพแสดงส่วนผสมที่มีในสารเคมี จากการผลิต ตัวทำละลาย ส่วนผสมอื่น ๆ ที่ไม่ต้องการ สารออกฤทธิ์ที่ต้องการ การนำไปใช้ (ผสมตามข้อกำหนดของสารเคมีนั้น ๆ ) ทางเกษตร ใช้ได้เลย ทางสาธารณสุข ต้องกำจัดสารที่อาจมีอันตราย

Salety factor = Recommend dose Lethal Dose Deltamethrin = 135 = 270 – 135 0.5-1.0

ทรายฆ่าลูกน้ำคือ 1% Temephose w/w ทราย 100 gm มีสารออกฤทธิ์ 1 gm Temephose มีค่า LD50 = 8,600 mg/kg = 8.6 gmai/kg แต่ Temephose 1 gm อยู่ในทราย 100 gm Temephose 8.6 gm อยู่ในทราย 8.6 × 100 = 8,600 gm หนู 1 กก. ใช้ทราย 8,600 gm 8.6 กก. คน 50 กก. = 8.6 × 50 = 43 กก.

5. สารเคมีควบคุมโรคไข้เลือดออกที่แนะนำให้ใช้ในปัจจุบัน  ออร์กาโนฟอสเฟต Malathion อัตราการใช้ 100 - 500 gm-ai/hectare Fenitrothion อัตราการใช้ 100 - 500 gm-ai/hectare Naled อัตราการใช้ 56 - 280 gm-ai/hectare Pirimiphos - methyl อัตราการใช้ 100 - 500 gm-ai/hectare

สารเคมีควบคุมโรคไข้เลือดออกที่แนะนำให้ใช้ในปัจจุบัน(ต่อ)  ไพรีทรอยต์ Deltamethrin อัตราการใช้ 0.5 - 1.0 gm-ai/hectare Resmethrin** อัตราการใช้ 7 - 16 gm-ai/hectare Bioresmethrin** อัตราการใช้ 5 - 10 gm-ai/hectare Permethrin** อัตราการใช้ 5 - 10 gm-ai/hectare Cypermethrin** อัตราการใช้ 2 - 8 gm-ai/hectare Lambda - cyhalothrin อัตราการใช้ 0.5 - 2.0 gm-ai/hectare

การแสดงปริมาณ/น้ำหนักสารเคมี  = 100 ส่วน 1  หมายถึง 100 ส่วน มีสารออกฤทธิ์ 1 ส่วน 10  หมายถึง 100 ส่วน มีสารออกฤทธิ์ 10 ส่วน 10  V/V ปริมาณสารออกฤทธิ์ 10 ส่วนใน 100 ส่วน 10 cc. ใน 100 cc. 10  W/V ปริมาณสารออกฤทธิ์ 10 gm 100 cc. 10  W/W ปริมาณสารออกฤทธิ์ 10 gm 100 gm.

ตัวอย่าง Deltacide ประกอบด้วย  1. Deltacide 0.5 % W/V 2. Esbioallarthrin 10 % W/V 3. Piperonylbutoxide 17 % W/V คิดเฉพาะสารหลักในการคำนวนอัตราผสมว่า Deltacide มี Deltamethrin 0.5 % W/V 100 cc Deltacide มีสารออกฤทธิ์ 0.5 gm

เหตุผลการผสมหัวน้ำยา Deltacide มี Deltamethrin 0.5 % W/V หมายความว่า 100 cc Deltacide มี Deltamethrin 0.5 gm Rec. Dose = 0.5 – 1.0 gmai/hecta ถ้าใช้ 0.5 gmai จะใช้ Deltacide 100 cc/1 hecta

1 h = 10,000 ม2 = 6.25 ไร่ พื้นที่ 10,000 ม2 ใช้ Deltacide 100 cc (หัวน้ำยา) 1 ม2 ใช้ Deltacide 100 = .01 cc 10,000 เพิ่มปริมาณโดยเพิ่มตัวทำละลาย ULV 100 cc + ? = 500 cc 1,000 cc Fog 100 cc + ? = 5,000 cc 10,000 cc

Testing of Spraying Machines used in Public Health 1. Droplet size large small VMD ( Volume Med Testing of Spraying Machines used in Public Health ian Diameter) 2. Temperature of Fogging Machines 3. Bioassays % mortality rate at 24 hours