บทที่ 1 แนวคิดการตรวจสอบภายในสมัยใหม่ วิชาการตรวจสอบภายใน ได้มีการปฏิรูปลักษณะการปฏิบัติงานมาตลอดในทศวรรษ ที่ผ่านมาเพื่อให้ทันกับสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไป
คำนิยามการตรวจสอบภายใน การตรวจสอบภายใน คือ กิจกรรมการให้ความเชื่อมั่นและการให้คำปรึกษาอย่าง อิสระและเที่ยงธรรมเพื่อเพิ่มมูลค่าและปรับปรุงการปฏิบัติงานขององค์การ การ ตรวจสอบภายในจะช่วยให้องค์การบรรลุตามวัตถุประสงค์ต่าง ๆ ที่กำหนด โดยใช้ การประเมินและการปรับปรุงประสิทธิผลของกระบวนการบริหารความเสี่ยง การ ควบคุม และกำกับดูแล อย่างเป็นระบบและมีระเบียบวิธี
แนวคิดพื้นฐานที่สำคัญ 5 ประการ คือ 1. การช่วยให้องค์กรบรรลุตามวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้ 2. การประเมินและการปรับปรุงประสิทธิผลของกระบวนการบริหารความเสี่ยงการ ควบคุมและการกำกับดูแล 3. กิจกรรมการให้ความเชื่อมั่นและให้คำปรึกษา เพื่อเพิ่มมูลค่า และปรับปรุงการ ดำเนินงานขององค์กร 4. ความเป็นอิสระและเที่ยงธรรม 5. การปฏิบัติภารกิจอย่างเป็นระบบและระเบียบวิธี
การแบ่งวัตถุประสงค์ตามแนวทางที่ COSO ใช้ดังนี้ 1. วัตถุประสงค์ด้านกลยุทธ์ 2. วัตถุประสงค์ด้านการปฏิบัติงาน
การวางแผนภารกิจ 1. การทำความเข้าใจผู้รับการตรวจ 1. การทำความเข้าใจผู้รับการตรวจ 2. การกำหนดวัตถุประสงค์ของการตรวจสอบภายใน 3. การกำหนดหลักฐานที่ต้องการ 4. การกำหนดลักษณะ ระยะเวลา และขอบเขตวิธีการตรวจ
วิวัฒนาการของการตรวจสอบภายใน ค.ศ. 1941 – 1970 หลังสงครามโลก ค.ศ. 1972 ค.ศ. 1975 มาตรฐานการตรวจสอบ IIA ค.ศ. 1977 กฎหมาย FCPA ค.ศ. 1985 การตั้งคณะกรรมาธิการ ค.ศ. 1992 กรอบงานการควบคุมภายใน
ค.ศ. 2002 - มาตรฐาน IIA ใหม่ - กฎหมาย Sarbanes Oxley Act - หลักการกำกับดูแล - กรอบงานการบริหารความเสี่ยง ค.ศ. 2005 ค.ศ. 2009 มาตรฐานการตรวจสอบภายในสากล
วิวัฒนาการตรวจสอบภายในในประเทศไทย พ.ศ. 2472 ประเทศไทยเริ่มมีการสอบบัญชี พ.ศ. 2491 จัดตั้งสมาคมนักบัญชีและผู้สอบบัญชีรับอนุญาตแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2505 การประกาศระเบียบการจ่ายเงินจากคลัง พ.ศ. 2505 พ.ศ. 2517 การจัดตั้งตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย พ.ศ. 2519 มติคณะรัฐมนตรีเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2519 พ.ศ. 2521 จัดทำคู่มือการตรวจสอบภายใน
พ.ศ. 2531 ขยายขอบเขตงานตรวจสอบภายใน พ.ศ. 2532 จัดตั้งสมาคมผู้ตรวจสอบภายในแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2535 กำหนดคุณสมบัติของบริษัทที่จะยื่นคำขอจดทะเบียน พ.ศ. 2539 จัดทำคู่มือระบบการควบคุมภายใน พ.ศ. 2541 ออกข้อบังคับให้บริษัทจดทะเบียนต้องจัดตั้งคณะกรรมการตรวจสอบ ภายใน พ.ศ. 2542 ประกาศใช้ระเบียบกระทรวงการคลัง
พ.ศ. 2544 ระเบียบว่าด้วยการกำหนดมาตรฐานการควบคุมภายในในภาครัฐ พ.ศ. 2545 ประกาศใช้มาตรฐานการปฏิบัติงานวิชาชีพการตรวจสอบภายใน พ.ศ. 2545 ประกาศใช้ระเบียบกระทรวงการคลัง พ.ศ. 2551 ประกาศใช้ระเบียบกระทรวงการคลังพ.ศ. 2551
การตรวจสอบภายในแบบสมบูรณ์ 1. การสอบบัญชี 2. การตรวจสอบภายในแนวขยาย
ความประหยัด ความมีประสิทธิภาพ ความมีประสิทธิผล
ปัจจัยความสำเร็จของการตรวจสอบภายใน 1. การสนับสนุน 2. ความเข้าใจ 3. ความรู้ทักษะ 4. ความพร้อม
ลักษณะของการตรวจสอบภายในสมัยใหม่ เป็นการให้สารสนเทศ เป็นผู้สงเสริมสนับสนุน เน้นการบริหารความเสี่ยง เน้นนโยบาย ตรวจสอบตามกระบวนการ ตรวจตามรายงานการดำเนินงาน ปฏิบัติงานสอดคล้องกับมารฐานสากล ควรมีประสบการณ์ด้านการตรวจสอบ
ความสำคัญของการตรวจสอบภายในสมัยใหม่ 1. ส่งเสริมให้เกิดกระบวนการกำกับดูแลกิจการที่ดี 2. ส่งเสริมให้เกิดความรับผิดชอบ 3. ส่งเสริมให้เกิดประสิทธิภาพ 4. ให้สัญญาณเตือนภัยล่วงหน้า
ขอบเขตความรู้พื้นฐาน 1. บทบาทในด้านการกำกับดูแล 2. การปฏิบัติงานตรวจสอบภายใน 3. การวิเคราะห์ธุรกิจ 4. ทักษะในการบริหารธุรกิจ
แนวโน้มการตรวจสอบภายในในอนาคต