ระบบการผลิต ( Production System ) บทที่ 2 ระบบการผลิต ( Production System )

ระบบการผลิต ( Production System ) เป็นกระบวนการที่ก่อให้เกิดการสร้างสินค้าและ บริการ โดยใช้ปัจจัยการผลิตต่าง ๆ เพื่อตอบสนองความ ต้องการของมนุษย์

องค์ประกอบของระบบการผลิต การเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมที่เกี่ยวข้อง (Changing in Environment) กระบวนการผลิต / กระบวนการแปลงสภาพ(Conversion Process) ผลได้ / ผลผลิต (output) ปัจจัยนำเข้า (Input) ข้อมูลย้อนกลับ (Information Feedback)

1. ปัจจัยนำเข้า (Input) 4 M’s 6 M’s 7 M’s ทรัพยากรที่จำเป็นต้องใช้ ทรัพยากรต่าง ๆ ที่จำเป็นต้องใช้ในกระบวนการผลิต เพื่อให้ได้ ผลิตภัณฑ์ที่ต้องการ ทรัพยากรที่จำเป็นต้องใช้ 4 M’s 6 M’s 7 M’s 1. Man 5. Machine 7. Morale 2. Money 6. Market 3. Material 4. Management

2. กระบวนการผลิต / กระบวนการแปลงสภาพ (Conversion Process) เป็นส่วนที่ทำหน้าที่นำปัจจัยนำเข้ามาผลิตและแปลงสภาพ เพื่อให้ เป็นผลิตภัณฑ์ตามที่ต้องการ

3. ผลได้ / ผลผลิต (output) จำนวนผลิตภัณฑ์ที่ต้องการในปริมาณและคุณภาพที่กำหนด ในเวลา ที่ต้องการ โดยมีต้นทุนต่ำที่สุด จากการใช้ทรัพยากรจำนวนหนึ่ง สินค้า ผลิตภัณฑ์ บริการ หลัก เสริม

ผลได้ / ผลผลิต เป็นการวัดประสิทธิผลของการใช้ทรัพยากร โดยแสดง ผลได้ / ผลผลิต เป็นการวัดประสิทธิผลของการใช้ทรัพยากร โดยแสดง ในรูปอัตราส่วน ดังสมการ ปัจจัยนำออก ผลผลิต = ปัจจัยนำเข้า Ex. 1, 2 : P. 15,16

การเพิ่มผลผลิตอาจทำได้โดย : การเพิ่มผลผลิตอาจทำได้โดย : 1. เพิ่มผลผลิต และพยายามรักษาระดับของปัจจัยการผลิตให้มีค่าคงเดิม 2. ลดระดับของปัจจัยการผลิต แต่ยังคงระดับผลผลิตเอาไว้ 3. เพิ่มผลผลิตในอัตราที่สูงกว่าการเพิ่มขึ้นของปัจจัยการผลิต 4. ถ้าผลผลิตลดลง จะต้องทำให้ปัจจัยการผลิตลดลงด้วย แต่จะให้ปัจจัยการผลิตลดลงในอัตราที่มากกว่าการลดลงของผลผลิต

4. ข้อมูลย้อนกลับ (Information Feedback) ข้อมูลต่าง ๆ ของกิจกรรมการผลิตที่ได้มาหลังจากเริ่มดำเนินงานแล้ว ซึ่งจะทำการเปรียบเทียบปริมาณและคุณภาพของผลผลิตที่ได้กับเป้าหมายที่วางไว้ หากพบความแตกต่างจะทำการค้นหาสาเหตุและหาแนวทางแก้ไข เพื่อนำไปปรับปัจจัยนำเข้าและกระบวนการผลิต ทำหน้าที่ในการควบคุมการทำงานของกระบวนการผลิต ทำการ ประเมินและติดตามความก้าวหน้าของผลผลิต เพื่อให้การดำเนินงานของระบบ ผลิตบรรลุวัตถุประสงค์ / เป้าหมายที่ตั้งไว้

5. การเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมที่เกี่ยวข้อง (Changing in Environment) ระบบการผลิตของกิจการจัดเป็นระบบเปิด มีโอกาสได้รับผลกระทบ จากสภาพแวดล้อมภายนอกต่าง ๆ ที่มีการเปลี่ยนแปลงโดยไม่ทราบล่วงหน้า อยู่เหนือการควบคุมของผู้บริหาร มีผลกระทบต่อการดำเนินงาน

ประเภทของระบบการผลิต 3 รูปแบบ : 1. การผลิตแบบต่อเนื่อง (Continuous Flow Production) 2. การผลิตแบบไม่ต่อเนื่อง (Intermittent Production) 3. การผลิตแบบโครงการ (Project Production)

1. การผลิตแบบต่อเนื่อง (Continuous Flow Production) เป็นการผลิตสินค้าน้อยชนิด โดยแต่ละชนิดมีปริมาณมาก หรือเรียกว่า line production / flow shop 2 Input Output 1 4 5 3

ลักษณะพิเศษของการผลิตแบบต่อเนื่อง 1. ลำดับการผลิตแน่นอน 2. Input มีมาตรฐานแน่นอน 3. อุปกรณ์และกระบวนการผลิตมาตรฐาน 4. การไหล / การเคลื่อนย้ายของงานใช้สายพาน ไม่มีการหยุดรอ 5. การป้อนงานเข้าหน่วยผลิตแต่ละหน่วยใช้กฎเกณฑ์เข้าก่อนออกก่อน (first in - first out)

2. การผลิตแบบไม่ต่อเนื่อง (Intermittent Production) เป็นการผลิตสินค้ามากชนิด โดยแต่ละชนิดมีปริมาณน้อย หรือเรียกว่า การผลิตแบบรับจ้างทำ (job shop production) 2 5 Input Output 6 1 3 4

ลักษณะพิเศษของการผลิตแบบไม่ต่อเนื่อง 1. ลำดับการผลิตจะเปลี่ยนแปลงไปเสมอ ตามลักษณะของผลิตภัณฑ์ 2. Input เปลี่ยนแปลงไปเสมอ ตามลักษณะของผลิตภัณฑ์ 3. อุปกรณ์และกระบวนการผลิตมี่ยืดหยุ่นได้ / อเนกประสงค์ 4. การไหล / การเคลื่อนย้ายของงานจะไม่ติดต่อกัน (มักมีการรอคอย) 5. การป้อนงานเข้าหน่วยผลิตแต่ละหน่วยจะใช้กฎเกณฑ์หลายแบบ (priority rules)

3. การผลิตแบบโครงการ (Project Production) เป็นการผลิตแบบโครงการใหญ่ ๆ ลักษณะพิเศษของการผลิตแบบโครงการ 1. ลำดับการผลิตจะกำหนดแน่นอน 2. ใช้ Input จำนวนมาก 3. ผลิตสินค้า / บริการ ชิ้นเดียว แต่มีขนาดใหญ่ ต้องควบคุมการผลิตอย่างใกล้ชิด 4. หน่วยผลิตบางหน่วยถือเป็นหน่วยวิกฤติ (ต้องผลิตตามเวลาเลื่อนไม่ได้)