การให้บริการยืม-คืนหนังสือ จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. บอกระเบียบในการยืมคืนหนังสือได้ 2. บอกขั้นตอนในการให้บริการยืมคืนหนังสือได้ 3. ปฏิบัติงานยืม-คืนหนังสือได้

เนื้อหา การให้บริการยืม-คืนหนังสือเป็นบริการที่สำคัญอย่างหนึ่งของห้องสมุด เจ้าหน้าที่ห้องสมุดจะต้องศึกษาระเบียบวิธีการให้บริการยืม-คืนหนังสือห้องสมุดที่ปฏิบัติงานอย่างละเอียดก่อนให้บริการ เพราะระเบียบข้อจำกัดต่าง ๆในการให้บริการยืม-คืนหนังสือของห้องสมุดแต่ละแห่งแตกต่างกันไป

ระเบียบในการยืม-คืนหนังสือ ห้องสมุดแต่ละแห่งจะมีระเบียบในการยืม-คืนหนังสือที่แตกต่างกันไปการให้บริการยืม-คืนหนังสือต้องศึกษาระเบียบการยืม-คืนหนังสืออย่างท่องแท้ก่อน ห้องสมุดจะมีระเบียบในการยืม-คืนหนังสือดังนี้

1.ประเภทของหนังสือที่ให้ยืมออกจากห้องสมุดได้ คือ หนังสือตำรา สารคดีหมวด 000-900 หนังสือบันเทิงคดี หนังสือที่ไม่ให้ยืมออกจากห้องสมุด คือ หนังสืออ้างอิง หนังสือพิมพ์ และวารสารปัจจุบัน 2.จำนวนที่ให้ยืมและเวลาที่ให้ยืม แล้วแต่ละห้องสมุดจะกำหนด ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับประเภทของหนังสือจำนวนหนังสือที่มีอยู่ในห้องสมุดและจำนวนความต้องการของผู้ใช้

3.การปรับ ในกรณีที่ส่งเกินกำหนดเวลาแล้วแต่ประเภทของหนังสือและข้อกำหนดของห้องสมุด เช่น หนังสือจอง และวารสารล่วงเวลาจะคิดค่าปรับสูงกว่าหนังสือทั่วไปโดยคิดเป็นชั่วโมง เช่น ชั่วโมงละละ 1 บาท ในขณะที่หนังสือทั่วไปปรับชั่วโมงละ 1 บาทต่อหนังสือ 1 เล่ม 4.กรณีที่ผู้ใช้ห้องสมุดทำหนังสือที่ยืมไปหายหรือชำรุด จะต้องถูกปรับตามราคาหนังสือ หรือบวกค่าซ่อมหนังสือโดยอยู่ในดุลพินิจของบรรณารักษ์

ขั้นตอนในการยืมหนังสือ 1.ให้ผู้ยืมดึงบัตรหนังสือออกจากซองบัตรในหนังสือ 2.ให้ผู้ยืมเขียนชื่อตัวเองและชั้นเรียนให้ชัดเจนลงในบัตรหนังสือและเขียนเลขทะเบียนหนังสือชื่อหนังสือลงในบัตรสมาชิกห้องสมุด 3.เจ้าหน้าที่ประทับตราวันกำหนดส่งลงบนบัตรหนังสือ บัตรกำหนดส่งและบัตรสมาชิก

4. แยกบัตรหนังสือที่ถูกยืมออกในแต่ละวันตามเลขหมู่หนังสือ 000-900 หนังสือนวนิยาย หนังสือสำหรับเด็กและเยาวชน เรื้องสั้น แล้วเรียงบัตรที่แยกแล้วตามลำดับเลขทะเบียนจากน้อยไปหามากจากนั้นนำไปใส่ในกล่องบัตรหนังสือตามวันที่กำหนดส่ง 5. ทำสถิติการยืมในแต่ละวัน

ขั้นตอนในการรับ-คืนหนังสือ 1. ดูวันกำหนดส่ง หมวดหนังสือและเลขทะเบียนหนังสือที่บัตรกำหนดส่งหรือซองบัตรของหนังสือที่ผู้ใช้นำมาส่งถ้าเกิดกำหนดให้ปรับตามระเบียบขอห้องสมุด และให้ผู้ยืมบันทึกหลังฐานการปรับไว้ด้วย 2.เลือกบัตรหนังสือจากซองที่ใสบัตรตามวันกำหนดส่ง หมวดหนังสือ และเลขทะเบียนหนังสือให้ตรงกับรายการที่ปรากฎบนบัตรกำหนดส่งหรือซองบัตรทุกประการ

3. ประทับตราวันส่งที่บัตรหนังสือ บัตรสมาชิก บัตรกำหนดส่ง แล้วคืนบัตรสมาชิกให้ผู้ยืม นำบัตรหนังสือใส่ซองบัตรไว้ตามเดิม 4. สำรวจหนังสือว่าควรส่งซ่อมหรือไม่ ถ้าต้องซ่อมให้แยกออกไว้ 5. นำหนังสือที่อยู่ในสภาพเรียบร้อยขึ้นชั้น

การปฏิบัติงานให้ยืม-คืนหนังสือ ก่อนปฏิบัติงานให้ยืม-คืนหนังสือทุกวันควรสำรวจอุปกรณ์การปฏิบัติงาน เช่น แท่นหมึกประทับตรากำหนดส่งวางอยู่ในสภาพเรียบร้อยหรือไม่ ตราประทับวันที่กำหนดส่ง วันส่ง ปรับหมุนไว้อย่างถูกต้องหรือไม่ ปากกาสมุดค่าปรับอยู่ในสภาพพร้อมใช้งานหรือไม่ ถ้ามีสิ่งใดดังกล่าวไม่เรียบร้อยให้จัดการเตรียมให้เรียบร้อยก่อนให้บริการทุกครัง้