การสังเคราะห์ประสบการณ์ กระบวนการปฏิรูประบบสุขภาพแห่งชาติ I will present a concept paper on civil society and health care reform. The topic is "Health Care Reform and the Absence of Civil Society." My view is that the roles of civil society has been largely missing in health care reform. นพ.โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์ สำนักวิจัยสังคมและสุขภาพ Society and Health Institute, Bureau of Policy & Strategy

สาเหตุที่นานาประเทศปฏิรูปสุขภาพ ประชาชนขาดหลักประกัน ค่าใช้จ่ายทางการแพทย์สูง คุณภาพบริการต่ำ สถานะสุขภาพไม่น่าพอใจ เปลี่ยนแปลงทางการเมือง เป็นเงื่อนไขเงินกู้ กระแสการปฏิรูปเริ่มขึ้นและกระจายไปทั่วโลกต้น คศ. 1990

มองสุขภาพแบบแยกส่วน ของระบบบริการทางการแพทย์ และการขับเคลื่อนของภาครัฐ 1. ใช้วิธีคิดแบบชีวกลไกทางการแพทย์ มองสุขภาพแบบแยกส่วน 2. มุ่งปฏิรูปด้านการเงินการคลัง ของระบบบริการทางการแพทย์ 3. เน้นกลไกนโยบายที่เป็นทางการ และการขับเคลื่อนของภาครัฐ แนวทางการปฏิรูปสุขภาพที่เป็นอยู่ทั่วโลก

ระบบสุขภาพและการแพทย์ HEALTH and MEDICAL SYSTEM DISEASE THEORY SYSTEM ระบบวิธีคิด = ระบบทฤษฎีเกี่ยวกับโรคและสุขภาพ HEALTH DELIVERY SYSTEM ระบบงาน = ระบบการดูแลรักษาสุขภาพ

ระบบวิธีคิดสุขภาพแบบแยกส่วน เน้นส่วนย่อย ไม่เห็นความเชื่อมโยง สุขภาพคืออวัยวะที่ทำงานปกติ เน้นหนักที่การรักษาโรค สนใจกาย ไม่ใส่ใจกับความรู้สึก ขาดมิติทางวัฒนธรรมและจิตวิญญาณ

ขยายกรอบวิธีคิดเรื่องสุขภาพ สันติภาพ จิตวิญญาณ อิสรภาพ สุนทรียภาพ ความเป็นมนุษย์ ความเจ็บป่วย โรค สุขภาพ ขยายกรอบวิธีคิดเรื่องสุขภาพ

พหุลักษณ์ทางการแพทย์ POPULAR SECTOR การดูแลตนเองของภาคประชาชน 80% การแพทย์ภาควิชาชีพ การแพทย์พื้นบ้าน FOLK SECTOR PROFESSIONAL SECTOR ความหลากหลายของระบบสุขภาพ Pluralism of medical system

ปฏิรูปบริการ: เน้นมาตรการทางการเงิน พลังวิชาการ พลังสังคม พลังการเมือง ปฏิรูประบบสุขภาพ: เน้นการขับเคลื่อนสังคมและประสานพลัง

ลักษณะเด่น: ด้านกระบวนการขับเคลื่อน เน้นการสร้างเจตนารมย์ร่วมกัน เป็นการเคลื่อนไหวที่มีฐานกว้าง เน้น Deliberation ไม่ใช่แค่ Implementation มีการพัฒนารูปแบบการขับเคลื่อนที่หลากหลาย ใช้ความสมานฉันท์และสันติวิธีในการแก้ปัญหา

ลักษณะเด่น: ด้านเนื้อหาและแนวคิด ปฏิรูปส่วนที่ลึกและยาก คือ วิธีคิด มองสุขภาพหลายมิติครอบคลุมและเชื่อมโยงกัน ใช้วิชาการ ผสมผสานภูมิปัญญาไทย & สากล เป็นการเรียนรู้มากกว่าเรื่องสุขภาพ คือเรื่องความเป็นพลเมือง

จุดอ่อนและข้อจำกัด ประเด็นมีความสลับซับซ้อนเข้าใจยาก ไม่เห็นผลหรือประโยชน์ระยะสั้น ยังมีความลังเลสงสัย เป็นแนวทางใหม่ ต้องเรียนรู้ด้วยตัวเอง

จุดเน้นที่ควรเป็นหัวใจการปฏิรูป สร้างวิธีคิดสุขภาพใหม่ (สัมมาทิฐิ) สร้างเสริม Deliberative function ของระบบอภิบาลองค์การ เน้นการสร้างวัฒนธรรมสุขภาพ ด้วยเครือข่ายที่เข้มแข็งของประชาคม เรียนรู้การทำงานที่เสริมแรงกัน เพื่อแก้ปัญหาที่ยาก

ระบบสุขภาพใหม่ Reinventing National Health System ถูก มีประสิทธิภาพ ยั่งยืน พึ่งตนเองได้มากขึ้น ส่งผลต่อการพัฒนาด้านอื่น เคารพศักดิ์ศรีและ คุณค่าความเป็นมนุษย์ เป็นแบบอย่างให้นานาชาติ ได้ร่วมเรียนรู้ Reinventing National Health System