รสทางวรรณคดีไทย... ...สัลลาปังคพิสัย
สัลลาปังคพิสัย คำว่า “สัลลาปังคพิสัย” เกิดจากคำว่า สัลล + พิไสย คำว่า “สัลลาปังคพิสัย” เกิดจากคำว่า สัลล + พิไสย สัลล น. ความโศกโศกาเศร้าร่ำน้ำตานอง, ความเจ็บปวดแปลบ ๆ แลบแล่นในเนื้อใจ, การครวญคร่ำรำพันรำพึง / สัลลาป น. การ พูดจากัน + องค์ น. บท, ชิ้น อัน, ตัว
สัลลาปังคพิสัย พิไสย น. ความสามารถ ฤาจะแผลงมาจาก วิสัย ซึ่งแปลว่า ธรรมชาติของสิ่งนั้น ๆ ฤาสันดาน ก็ อาจเป็นได้ คือ การโอดคร่ำครวญ หรือบทโศกอัน ว่าด้วยการจากพรากสิ่งอันเป็นที่รัก. มีใช้ให้เกลื่อน กล่นไปในบรรดานิราศ (ก. ไปจาก, ระเหระหน, ปราศจาก, ปราศจากความหวัง, ไม่มีความ ต้องการ, หมดอยาก, เฉยอยู่)
บท โศกของนางวันทอง ตัวอย่างคำประพันธ์ ซึ่งคร่ำครวญอาลัยรักต้นไม้ในบ้านขุนช้าง อันแสดงให้เห็นว่านาง ไม่ต้องการติดตามขุนแผนไปแต่ก็ต้องไปเพราะขุนแผนร่าย มนตร์ สะกด เมื่อเห็นว่านางมัวร่ำไรลาต้นไม้ สิ่งของอยู่นั่นเอง จากเรื่อง ขุนช้างขุนแผน ตอนขุนแผนพานางวันทองหนี ลำดวนเอ๋ยจะด่วนไปก่อนแล้ว ทั้งเกดแก้วพิกุลยี่สุ่นสี จะโรยร้างห่างสิ้นกลิ่นมาลี จำปีเอ๋ยกี่ปีจะมาพบ (พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย)
สุนทรภู่คร่ำครวญถึงรัชกาลที่ 2 สุนทรภู่คร่ำครวญถึงรัชกาลที่ 2 ซึ่งสวรรคตแล้ว เป็นเหตุให้สุนทร ภู่ต้องตกระกำลำบาก เพราะไม่เป็นที่โปรดปรานของรัชกาลที่ 3 ต้องระเห็จเตร็ดเตร่ไปอาศัยในที่ต่างๆ ขณะล่องเรือผ่าน พระราชวัง สุนทรภู่ซึ่งระลึกถึงความหลังก็คร่ำครวญ อาลัยถึง อดีตที่เคยรุ่งเรือง จากนิราศภูเขาทอง เคยหมอบใกล้ได้กลิ่นสุคนธ์ตรลบ ละอองอบรสรื่นชื่น นาสาสิ้นแผ่นดินสิ้นรสสุคนธา วาสนาเราก็สิ้นเหมือนกลิ่นสุคนธ์ (พระสุนทรโวหาร (ภู่))
กาพย์นางลอย กาพย์นางลอย ตอนหนึ่งในบทพากย์รามเกียรติ์ แสดงคำรำพันอาลัยอาวรณ์ของพระรามที่มีต่อ นางสีดา (นางเบญกายปลอมตัว แกล้งทำเป็นตาย ลอยน้ำมา)
พระโกศทองจะรองรับ สำหรับราชเทวี เชิญศพขึ้นสู่สี วิกาแก้วอันเรืองรอง เข้าสู่พระเมรุมาศ อันโอภาสด้วยเทียนทอง แสงเพลิงจะเริงรอง ไปต้องสีวิสูตรพลาย อัจกลับจงกลกลีบ ประทีปทองจะส่องฉาย พู่ห้อยเพดารราย ระรวยรื่นรำเพยลม พระวิสูตรจะวงวัง บัลลังก์ทิพบรรทม รูปภาพจะเคียมคม กินนรฟ้อนอยู่ผาดผัน อีกพระญาติวงศา ก็จะมาประชุมกัน แสนสาวพระกำนัล จะนอบน้อมประนมกร ยามค่ำจะร่ำไห้ วิเวกใจให้อาวรณ์ เสียงสังข์และแตรงอน จะประโคมอยู่ครืนเครง (พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย)
ที่มา http://forum.02dual.com/index.php?topic=165.0 http://www.thaigoodview.com/library/studentsho w/st2545/5-5/no19/sunlapung.html