ดร. บัณฑิตย์ เต็งเจริญกุล บ่อปลา-คุณภาพน้ำ ดร. บัณฑิตย์ เต็งเจริญกุล คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น โทร.(043) 364491; btengjar@kku.ac.th
ที่ตั้ง น้ำคุณภาพดี-อย่างเพียงพอ กรดด่าง ออกซิเจนละลายในน้ำ อุณหภูมิ ความเค็ม ความกระด้าง ฯ คุณภาพดินที่เหมาะสม น้ำไม่ท่วม-ไม่ลาดชัน ถนน-ไฟฟ้า-ฯ ปลอดภัย ใกล้ตลาด-แหล่งวัตถุดิบ
คุณภาพดิน คุณสมบัติทางเคมี คุณสมบัติทางฟิสิกส์ แหล่งอาหาร เกลือแร่ กรด-ด่าง แหล่งอาหาร เกลือแร่ คุณสมบัติทางฟิสิกส์ ความอุ้มน้ำ ความเค็ม
แหล่งน้ำ แม่น้ำลำคลอง-ลำธาร น้ำบาดาล .... เพิ่มออกซิเจน - คลอรีน 100 ก./คิว ปูนขาว 300 ก./คิว - ฟอร์มาลิน 30-50 ซีซี/คิว น้ำบาดาล .... เพิ่มออกซิเจน น้ำประปา .... ฆ่าคลอรีน บ่อพักน้ำ
ขั้นตอนการตรวจปลาป่วย น้ำ & ซักประวัติ สังเกตพฤติกรรม-ตรวจตัวปลา เก็บเชื้อ-เนื้อเยื่อ-น้ำไปตรวจ
ปลา เชื้อโรค สิ่งแวดล้อม โรคปลา
คุณภาพน้ำ คุณสมบัติทางเคมี คุณสมบัติทางฟิสิกส์ แอมโมเนีย ความกระด้าง กรดด่าง ออกซิเจนละลายในน้ำ แอมโมเนีย ความกระด้าง แคลเซียม ฟอสฟอรัส คลอรีน ก๊าซไข่เน่า สารพิษ คุณสมบัติทางฟิสิกส์ สี แสง อุณหภูมิ ความขุ่น ความเค็ม
- ค่าออกซิเจนที่ละลายในน้ำควร~ 5 มก/ลิตร (ppm) - …planktons, air, Rx - น้ำใต้ดิน… O2 ต่ำ
ค่ากรดด่างที่เหมาะสม 6.5-8.5
pH 4-6…การเติบโต-ผลผลิต , อาจมีการตาย pH 6.5-9.0…OK pH= - log [H+] pH 4 หรือ น้อยกว่า…ตาย pH 4-6…การเติบโต-ผลผลิต , อาจมีการตาย pH 6.5-9.0…OK pH 9-11... การเติบโต-ผลผลิต , อาจมีการตาย pH 11…die pH … พิษ NH3 pH … Planktons, Organisms, Algae
ค่าความเค็ม (หนึ่งในพันส่วน) … ช่วยในการเปลี่ยนอิออน
แอมโมเนีย …. NH4 + NO2- NO3- แบคทีเรีย ไนโตรโซโมแนส…..เปลี่ยน แอมโมเนียเป็นไนไตรต์ แบคทีเรีย ไนโตรแบคเทอร์…..เปลี่ยน ไนไตรต์เป็นไนเตรต
ค่าอัลคาไลน์…..HCO3 -, CO3 =, OH – ~ Hardness
= ความกระด้าง - - Ca 2+, Mg 2+, >>Al 2+, Fe 2+, Zn 2+, Mn 2+ ควรมีค่า 50-250 มก/ลิตร (พีพีเอ็ม) = ฟอสฟอรัสควรมีค่าน้อยกว่า 3 มก/ลิตร (พีพีเอ็ม) = คลอรีนควรมีค่าน้อยกว่า 0.01 มก/ลิตร (พีพีเอ็ม) = สารพิษ….ยาฆ่าแมลง-โลหะหนัก
สีของน้ำที่เหมาะคือ เขียวอมน้ำตาล…ค่าความขุ่น 30-60 ซม.
อุณหภูมิที่ปลาชอบ 25-32 Celsius
แพลงก์ตอน
คลอเรลล่า สาหร่าย
โคพีพอด โรติเฟอร์
การเตียมบ่อปลา บ่อเก่า ปล่อยน้ำเก่าออก ลอก-ปรับพื้นบ่อ ตากบ่อ โรยปูนขาว เติมน้ำ-เบื่อปลา ทําสีน้ำ 2, 3, 4 1 บ่อใหม่
บ่อพลาสติค
จุลินทรีย์ใช้ในสัตว์น้ำ แบคทีเรีย ยีสต์ ราฯ สายพันธุ์ไทย-ราชการรับรอง แก้ปัญหาน้ำเน่าเสีย เจริญเติบโตดีขึ้น/เพิ่มความแข็งแรง
Oscillatoria sp. Microcystis sp. Anabaena sp. Ana&Microcystin Microcystin hepatic necrosis, sudden death hepatic necrosis, tumor stimulator Water Anabaena sp. neurotoxin
Redtide = Karenia brevis (Brevetoxin) Itchy, Cough, May Die… Shellfish poisoning