กลุ่มเศรษฐกิจ ภาวการงาน ( มีการจ้างงาน ไร้อาชีพ เป็นทหาร ) อาชีพ ภาวการงาน ( มีการจ้างงาน ไร้อาชีพ เป็นทหาร ) อาชีพ ลักษณะงาน ( ลักษณะอุตสาหกรรม ) ลักษณะการจ้างงาน ( การจ้างงานโดยภาคเอกชน รัฐบาล ส่วนบุคคล หรือ ในครอบครัว ) สถานที่ทำงาน การคมนาคม รายได้

คือ การกระจายตัวของประชากร ปิรามิดประชากร Population Pyramid คือ การกระจายตัวของประชากร ตามอายุและเพศ

ลักษณะทั่วไป 3 แบบ 1. แบบฐานขยาย -มีประชากรกลุ่มอายุน้อย เป็นจำนวนมาก 2. แบบฐานแคบ -มีประชากรกลุ่ม อายุน้อยไม่มาก 3. แบบคงที่ -ประชากรในกลุ่ม อายุต่างๆ มีพอๆ กัน

การสร้างปิรามิด 1. ใช้จำนวนประชากร Absolute numbers 2. ใช้สัดส่วน Proportion

รูปแบบของปิรามิดมี 5 แบบ

การแปลความจากปิรามิดประชากร 1. ฐานกว้างเข้าหาปลายรูป = อัตราเกิดสูง อัตราตายสูง มีช่วงคนเป็นภาระสูง

2. ฐานกว้างมากกว่าแบบที่ 1 คอดเรียวหาส่วนยอดแหลม 2. ฐานกว้างมากกว่าแบบที่ 1 คอดเรียวหาส่วนยอดแหลม = การเพิ่มของประชากรเร็วมาก (เพราะการตายของทารกอายุ ต่ำกว่า 1 ปี ลดลง แต่อัตราเกิดไม่ลดลง ทำให้ประชากรเพิ่มมาก) ช่วงอายุกลาง การเพิ่มลดลง เพราะการตายลดลง อัตราส่วนพึ่งพิงสูงสุด พบใน ฟิลิปปินส์ บราซิล เม็กซิโก

3. รูปคล้าย รวงผึ้ง = อัตราเกิดต่ำเพราะฐานแคบ และภาวะการตายต่ำ ทำให้ช่วงกลาง มีประชากรมาก อัตราส่วนพึ่งพิงมีเฉพาะผู้สูงอายุ พบในยุโรป

4. รูปคล้าย ระฆัง = อัตราตายต่ำ ต่อมาอัตราเกิดเพิ่มแต่อัตราตายยังต่ำ ประชากรเพิ่มช่วงอายุกลาง จะคล้ายแบบที่ 3 ในอนาคต อัตราส่วนพึ่งพิงมีเฉพาะกลุ่มเด็ก พบในสหรัฐอเมริกา และ แคนาดา

5. อัตราเกิดลดลงอย่างรวดเร็ว และถ้าลดลงอีกฐานจะแคบเข้า อัตราตายต่ำ พบในญี่ปุ่น

Figure 2.1 : Population Pyramid for Australia June 1977 Figure 2.2 : Population Pyramid For Australia (1961 Census) and West Malaysia (1957 Census)

Figure 7.2 : Age sex distribution of female stable populations with high mortality (e0 = 40) and low mortality (e0 = 70) and rates of growth r = 0, 1 and 2% p.a.

ตัวอย่างปิรามิดลักษณะต่างๆ

โครงสร้างทางอายุและเพศ (ปิรามิดประชากร)

Figure 19-3 : Population Structure of Developing and Developed Regions of the World

Figure 2.3 : Population pyramid for West Germany (1972)

Figure 8.3 : Age Pyramid in Different Areas of San Diego (1970)

Figure 8.3 : Age Pyramid in Different Areas of San Diego (1970)

องค์ประกอบสำคัญของภาวะการเจริญพันธุ์ ภาวะการเจริญพันธุ์ (Fertility) คือ จำนวนบุตรที่เกิดจริงของบุคคล องค์ประกอบสำคัญของภาวะการเจริญพันธุ์ ความสามารถในการมีบุตร Fecundity การเป็นหมัน Sterility

การคำนวณภาวะเจริญพันธุ์ 1. อัตราเกิด( CBR ) = จำนวนทารกที่เกิดมีชีพ จำนวนประชากรกลางปี x 1,000 2. CWR = อัตราส่วนเด็กต่อสตรี Child Woman Ratio = เด็กอายุ 0 - 4 สตรี อายุ 15 - 49 x 1,000 3. GFR = จำนวนการเกิดทั้งหมด จำนวนสตรีที่มีอายุ 15 - 49 x 1,000

4. Age - Specific fertility อัตราการเจริญพันธุ์ตามรายอายุ 15 - 19 20 - 24 25 - 29 30 - 34 35 - 39 40 - 44 45 - 49 คือ การแบ่งสตรีเป็นหมวดโดยใช้ความแตกต่าง 5 ปี

Asf = จำนวนการเกิดจากสตรีในกลุ่มอายุหนึ่ง จำนวนสตรีที่มีอายุในกลุ่มเดียวกัน x 1,000 ตัวอย่าง = จำนวนเด็กที่เกิดจากสตรี 20 - 24 จำนวนสตรีในกลุ่ม 20 - 24 x 1,000

5. อัตราเจริญพันธุ์รวมยอด ( Total fertility rate ) จำนวนบุตรที่เกิดรอดโดยเฉลี่ยจากสตรีคนหนึ่ง หรือ กลุ่มหนึ่ง คำนวณจากวิธีที่ 4 ทั้ง 7 กลุ่ม มาคูณกับ 5 ตัวอย่าง อายุ อัตราต่อพัน อายุ อัตราต่อพัน 15 - 19 120 35 - 39 70 20 - 21 150 40 - 44 50 25 - 29 200 45 - 49 20 30 - 34 130 ผลรวมอัตราต่อพัน = 740 = 740 x 5 = 3,7000 หรือ 3.7 ต่อ พัน

1. อัตราการเกิดอย่างหยาบ 1. อัตราการเกิดอย่างหยาบ Crude Birth Rate ( CBR ) 2. อัตราส่วนเด็กต่อสตรี Child Woman Ratio ( CWR ) 0 - 4 ปี = ? 15 - 50 ปี = ? 3. อัตราการเจริญพันธุ์ทั่วไป Growth Fertility rate ( GFR ) 4. อัตราเจริญพันธุ์ตามรายอายุ Age - Specific Fertility ( ASF ) 5. อัตราการเจริญพันธุ์รวบยอด Total Fertility Rate ( TFR )

6. อัตราเกิดทดแทนรวม Growth Reproductive Rate Gross - Net 6. อัตราเกิดทดแทนรวม Growth Reproductive Rate Gross - Net GRR = TFR x bf B bf = จำนวนเด็กที่เกิดเพศหญิง B = จำนวนเด็กที่เกิดทั้งหมดในปีเดียวกัน

และทั่วราชอาณาจักร พ.ศ. 2538-39 ตารางที่ 3 อัตราเจริญพันธุ์ จำแนกตามหมวดอายุของสตรีในเขตเทศบาล นอกเขตเทศบาล และทั่วราชอาณาจักร พ.ศ. 2538-39 TABLE 3 AGE-SPECIFIC FERTILITY RATES FOR MUNICIPAL, NON-MUNICIPAL AREAS AND THE WHOLE KINGDOM : 1995-96 ที่มา : สำนักงานสถิติแห่งชาติ 2540

ตารางที่ 3-1 อัตราเจริญพันธุ์ จำแนกตามหมวดอายุของสตรี จำแนกตามปีสำรวจ TABLE 3-1 AGE-SPECIFIC FERTILITY RATES BY YEAR OF SURVEY ที่มา : สำนักงานสถิติแห่งชาติ 2540

ตารางที่ 3-2 อัตราเจริญพันธุ์ทั้งมวล จำแนกตามภาค พ. ศ ตารางที่ 3-2 อัตราเจริญพันธุ์ทั้งมวล จำแนกตามภาค พ.ศ. 2528-29, 2534 และ พ.ศ. 2538-39 TABLE 3-2 TOTAL FERTILITY RATES BY REGION : 1985-86, AND 1995-96 ที่มา : สำนักงานสถิติแห่งชาติ 2540

อัตราเกิดทดแทน Net Reproductive Rate เงื่อนไข - สตรีไม่สามารถมีบุตรได้ทุกคน - สตรีอาจตาย - สตรีอาจไม่แต่งงาน bf x อัตราเกิดตามหมวดอายุของสตรีแต่ละหมวด B อัตราส่วนรอดชีพ ( จำนวนประชากรที่เหลือรอดในกลุ่มเดียวกัน ) x 1,000

Figure 6.8 : Crude birth rates among the countries of the world.