บทที่ 7 การวิเคราะห์ราคา สินค้าเกษตรและอาหาร 119331 หมู่ 1 อ.ณิธิชา ธรรมธนากูล
หัวใจสำคัญของของการตลาดคือ หน้าที่ในการแลกเปลี่ยน เปลี่ยนจากมือหนึ่งไปยังอีกมือหนึ่ง จนถึงมือผู้บริโภคคนสุดท้าย ทุก ๆ ครั้งที่มีการเปลี่ยนมือ การตัดสินใจด้านราคาก็จะเปลี่ยนด้วย ดังนั้นการวิเคราะห์ราคา จึงเป็นส่วนหนึ่งที่สำคัญในการตลาด มี 3 แนวทางของระบบการตลาดที่ทำให้บรรลุวัตถุประสงค์ คือ ธรรมเนียมปฏิบัติ ส่วนกลางหรือผู้มีอำนาจตัดสินใจ หรือโดยการแข่งขัน
7.1 บทบาทของราคาในระบบเศรษฐกิจ เกิดทางสายกลางระหว่างผู้ขายและผู้ซื้อ เกิดการแสวงหารายได้ของผู้ประกอบธุรกิจโดยผลิตสินค้าและบริการให้กับสังคม ช่วยจัดสรรทรัพยากร นั่นคือ ก่อให้เกิด การลงทุน หากราคาเพิ่มขึ้นเป็นแรงผลักดันให้ธุรกิจดำเนินได้ต่อไป แต่ในทางตรงกันข้ามพฤติกรรมการซื้อของผู้บริโภคจะลดลง
บทบาทของราคาในตลาดแข่งขันสมบูรณ์ แนะนำและควบคุมการตัดสินใจในปริมาณการผลิตและปริมาณการขาย แนะนำและควบคุมการตัดสินใจในการบริโภค แนะนำและควบคุมการตัดสินใจทางการตลาดในด้าน Time, Form and Place
7.2 Relative Prices กับการตัดสินใจด้านการตลาด จำนวนสินค้าทดแทนในตลาดมีจำนวนมาก ราคาและกำไร คือ สาเหตุที่สำคัญในการเลือกซื้อสินค้าและเลือกผลิตสินค้า ราคาของสินค้าทดแทนกันจึงมีผลต่อการซื้อ การผลิต และการขาย ของทั้งเกษตรกร หน่วยธุรกิจทางการตลาด และผู้บริโภค ใช้การพิจารณาสัดส่วนราคาของสินค้าทดแทนกัน
Y MC ATC S P (บาทต่อหน่วย) MC, ATC Y D หน่วยธุรกิจ ตลาด 7.3 การประยุกต์จากการวิเคราะห์อุปทานและอุปสงค์ Y MC ATC S P (บาทต่อหน่วย) MC, ATC Y P0 D หน่วยธุรกิจ ตลาด
1) ในตลาดแข่งขันสมบูรณ์ MC ATC S P (บาทต่อหน่วย) MC, ATC Y Y P0 D=MR A Y0 หน่วยธุรกิจ ตลาด
1) ในตลาดแข่งขันสมบูรณ์(ต่อ) S1 MC ATC S P (บาทต่อหน่วย) MC, ATC Y Y P0 D=MR B P1 Y1 หน่วยธุรกิจ ตลาด
2) ในตลาดผูกขาด D P1 MC, ATC Y P0 MR MC ATC A Y0 Y1
3. ในระยะสั้นมาก Y S P (บาทต่อหน่วย) P0 D0 D1 P1
สรุป กำหนดราคา ณ จุด รายรับเพิ่มเท่ากับต้นทุนเพิ่ม การเปลี่ยนแปลงของเส้นอุปสงค์และอุปทาน ทำให้ดุลยภาพของตลาดเปลี่ยนแปลงไป มีการปรับตัวของผู้ผลิตจนได้ดุลยภาพใหม่
7.4 การค้นพบราคา (Price Discovery) การกำหนดราคา (Price Determination) เกิดจากกระบวนการแรงผลักดันของ Demand and Supply การค้นพบราคา (Price Discovery) เกิดจากกระบวนการของผู้ซื้อและผู้บริโภคในการได้มาซึ่งราคา Five systems of price discovery for farm products have been identified
การต่อรองราคาตัวต่อตัว(Individual, decentralized negotiations) การต่อรองราคาตัวต่อตัว(Individual, decentralized negotiations) เป็นการตกลงกันระหว่างผู้ซื้อและผู้ขายขึ้นอยู่กับ ข้อมูลข่าวสาร, ประสบการณ์ในการค้าขาย,ความสัมพันธ์ระหว่างอำนาจต่อรองของผู้ซื้อและผู้ขาย 2) การกำหนดราคาในองค์การตลาดหรือตลาดกลาง (Organized or central markets) เป็นการตกลงกันที่มีการกำหนดรูปแบบแน่นอนจากองค์กรตลาดหรือตลาดกลางนั้น ตลาดต้องมีข้อมูลมากพอในการกำหนดราคา และต้องรู้ต้นทุนของเกษตรกรดี ค่าใช้จ่ายทางการตลาดต่ำ โปร่งใส และเปิดเผย
3) การกำหนดราคาตามตำรา (Formula pricing) 3) การกำหนดราคาตามตำรา (Formula pricing) เป็นการกำหนดราคาตามรายงานขององค์กรหรือหน่วยงานต่าง ๆ อาจมีการปรับปรุงราคา ตามคุณภาพของสินค้า และบวกค่าขนส่งเพิ่ม 4) การรวมกลุ่มกันต่อรองราคา (Bargained pricing) เป็นการรวมกลุ่มกันของเกษตรกรเพื่อการกำหนดราคาร่วมกัน อย่างไรก็ตาม เกษตรกรแต่ละรายมีต้นทุนไม่เหมือนกันการได้กำไรจึงยังคงแตกต่างกัน เหมาะกับการรวมกลุ่มเกษตรกรที่อยู่ในบริเวณเดียวกัน คุณภาพสินค้าใกล้เคียงกัน
5) การกำหนดราคาโดยผู้บริหาร (Administered pricing) เป็นการกำหนดราคาโดยรัฐบาลหรือเอกชน เช่น Price support Price ceiling Supply control