4. การขยายพันธุ์และการแพร่กระจายของวัชพืช (reproduction and dispersal of weed) การออกดอกและการสร้างเมล็ดของวัชพืช ปัจจัยสำคัญที่มีอิทธิพลต่อการออกดอกและสร้างเมล็ด ช่วงความยาวของวัน ระยะเจริญเติบโตทางลำต้นและใบ อุณหภูมิ สารควบคุมการเติบโต ปริมาณการสร้างเมล็ดวัชพืช การขยายพันธุ์แบบไม่ใช้เพศ ปัจจัยหลักที่มีผลในการขยายพันธุ์แบบไม่ใช้เพศ การกระจายของเมล็ดและส่วนเจริญพันธุ์ วิธีการกระจายพันธุ์
การขยายพันธุ์ของวัชพืช (weed reproduction) Reproduce by seeds With pollination & fertilization Apomixis (Poaceae) Dimorphic seeds eg. Synedrella nodiflora, Commelina bengalensis จำนวนเมล็ดต่อต้นมาก ออกดอกเร็ว ออกดอกตลอดปี เมล็ดมีขนาดเล็ก breeding potential สูง Vegetative reproduction Rhizomes & Stolons Cutting & crown Offshoot Tubers & bulbs ทำให้ทนทานต่อสภาพแวดล้อม และกำจัดได้ยาก
การงอกของเมล็ดวัชพืช longivity ของเมล็ดขึ้นอยู่กันพันธุกรรม และสิ่งแวดล้อม บางครั้งทำให้เมล็ดเกิด secondary dormancy อาจนาน 2-4 ปี การงอกของเมล็ดขึ้นอยู่กับน้ำ และอากาศที่เมล็ดได้รับ และ ขึ้นอยู่กับ ความลึก การจัดการน้ำ (ในนาข้าว) การไถพรวน ร่ม เงา และการเผาแปลง
การแพร่กระจายของวัชพืช dispersal ขึ้นอยู่กับกลไกของการขยายพันธุ์ และกิจกรรมของคน สัตว์ ตลอดจน สภาพแวดล้อม (น้ำและลม) เมื่อวัชพืชใหม่ได้แพร่กระจายไปยังพื้นที่ใหม่ อาจจะ เติบโตแต่ไม่สามารถขยายพันธุ์ต่อได้ ขยายพันธุ์ ออกดอกได้ แต่ไม่แพร่กระจายต่อไป ขยายพันธุ์ได้ แต่ต้องใช้ระยะเวลาในการแข่งขัน ตั้งตัว หรือปรับตัวกับ สภาพแวดล้อมใหม่ เพื่อเกิดเป็น new biotype ปรับตัวได้ดี และขยายพันธุ์อย่างรวดเร็วจนกลายเป็นปัญหาวัชพืช
Methods by which some weeds are dispersed Species Propagule Method of dispersal Chromolaena odoratum seed wind, soil, vehicles Echinochloa spp. seed wind, soil, crop seeds, irrigation water Mimosa spp. seed water, vehicle, sand, dung, as fire wood Amarathus spinosus seed dung, soil Sida acuta seed awn, , soil, cloth Imperata cylindrica seed wind Salvinia molesta shoot acidental introduced Eichhornia crassipes shoot ornametal use Pennisetum ploystachya seed bring as fodder crops