หลักการเกิดโรค สุวัสสา เพ็งสีแสง คณะสาธารณสุขศาสตร์

งานนำเสนอเรื่อง: "หลักการเกิดโรค สุวัสสา เพ็งสีแสง คณะสาธารณสุขศาสตร์"— ใบสำเนางานนำเสนอ:

1 หลักการเกิดโรค สุวัสสา เพ็งสีแสง คณะสาธารณสุขศาสตร์
สุวัสสา เพ็งสีแสง คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

2 หลักการเกิดโรค สาเหตุการเกิดโรค ปัจจัยที่มีอิธิพลต่อการเกิดโรค
ปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดโรคติดเชื้อ การถ่ายทอดโรค ธรรมชาติการเกิดโรค

3 สาเหตุการเกิดโรค Environment Agent Host

4 สาเหตุการเกิดโรค Host Agent Environment Biological Chemical Physical
มนุษย์ อายุ เพศ พันธุ์กรรม เชื้อชาติ พฤติกรรมสุขภาพ ปัจจัยทางสรีรวิทยา ปัจจัยทางด้านจิตใจ การมีภูมิคุ้มกันโรค การเคยป่วยหรือได้รับการรักษามาก่อน Biological Chemical Physical จิตใจและสังคม ขาดสารบางชนิด Social Social Economic Status

5 ปัจจัยที่มีอิธิพลต่อการเกิดโรค
มี 4 ลักษณะ Predisposing factor เช่น อายุ เพศ ประวัติเคยมีการเจ็บป่วยมา ก่อน Enabling factor เช่น ฐานะยากจน ความรู้น้อย ขาดสารอาหาร สภาพแวดล้อมไม่ดี การดูแลทางการแพทย์ไม่ทั่วถึง Precipitating factor เช่น การอยู่ใกล้ชิดผู้ป่วย การสัมผัสผู้ป่วย Reinforcing factor เช่น การสัมผัสกับผู้ป่วยซ้ำ และการทำงาน หนักเกินไปทำให้สุขภาพเสื่อมโทรม อาจกระตุ้นให้เกิดการเจ็บป่วยได้

6 การเสียสมดุลระหว่างองค์ประกอบของการเกิดโรค
Environment Agent Host ความสามารถในการแพร่เชื้อของสิ่งที่ทำให้เกิดโรคเพิ่มขึ้น

7 การเสียสมดุลระหว่างองค์ประกอบของการเกิดโรค
Environment Agent Host คนที่มีความไวในการเกิดโรคเพิ่มขึ้นในประชากร เช่น คนอ่อนแอ คนที่ไม่ได้รับวัคซีน คนสูงอายุ หรือเด็กอ่อนเพิ่มขึ้น

8 การเสียสมดุลระหว่างองค์ประกอบของการเกิดโรค
Environment Agent Host การเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อมช่วยสนับสนุนการแพร่กระจายของเชื้อ

9 การเสียสมดุลระหว่างองค์ประกอบของการเกิดโรค
Environment Agent Host การเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อมทำให้ความไวของการติดเชื้อของสังขารเพิ่มขึ้น เช่น ฤดูฝนทำให้คนไม่สามาถรออกไปนอกบ้านได้ ต้องอยู่รวมกันหนาแน่น เป็นการเพิ่มโอกาสในการแพร่โรค

10 ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเกิดโรค
ได้รับเชื้อแบคที่เรีย แทรกซึมเนื้อเยื่อ ยากจน สังขารที่อ่อนแอ การติดเชื้อ ป่วย พันธุกรรม ที่อยู่แออัด ทุพโภชนาการ

11 ปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดโรคติดเชื้อ
สังขาร หรือมนุษย์ (Host) สิ่งแวดล้อม (Environment)

12 ปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดโรคติดเชื้อ
Agent 1.Pathogenicity คือ ความสามารถในการทำให้เกิดโรค ดูจากสัดส่วนคน เป็นโรคต่อคนที่สัมผัสโรค 2.Virulence ความรุนแรงของโรค คือ ความสามารถที่จะแทรกซึม และทำ ให้เกิดโรค 3.Infective dose ปริมาณเชื้อโรค 4.Reservoir รังโรค คือ ที่อยู่เพื่อเจริญเติบโตของเชื้อ 5.Source แหล่งโรค คือ คนหรือวัตถุที่ไปรับเชื้อมา 6.Carrier พาหะ คือ ผู้ป่วยที่หายจากโรคแล้วแต่ยังมีเชื้อในร่างกาย หรือผู้ติด เชื้อแต่ไม่มีอาการ

13 การถ่ายทอดโรค (Transmission)
การแพร่ของเชื้อจากที่หนึ่งไปสู่ที่หนึ่ง หรือจากคนสู่คน มี 2 วิธี การถ่ายทอดโดยตรง (Direct transmission) การถ่ายทอดจากคนที่ติดเชื้อ หรือ รังโรค ไปสู่คนอื่นโดยตรง ผ่านประสาทสัมผัส ไอ จาม เลือด รก การถ่ายทอดโดยอ้อม (Indirect transmission) แบ่งเป็น 2.1 นำโดยวัตถุ (Vehicle-borne) 2.2 นำโดยแมลง (Vector-borne) 2.3 นำโดยอากาศระยะไกล (Long distance airborne transmission )

14 The Natural History of Disease (ธรรมชาติของโรค)
ระยะ ยังไม่เป็นโรค ระยะเป็นโรคแล้ว หาย หรือ ตาย ยังไม่แสดงอาการ แสดงอาการ พบปัจจัยเสี่ยง ตัวอย่าง คลอเลสเตอรอลสูง พบการเปลี่ยนแปลงพยาธิสภาพ มีไขมันอุดตันเส้นเลือด พบความผิด- ปกติของอวัยวะเป้าหมาย โรคหัวใจ

15 ธรรมชาติการเกิดโรค คำศัพท์ที่เกี่ยวข้อง ระยะพัก (Latent period)
ระยะติดต่อ (Infections period) ระยะฟักตัว (Incubation period) พาหะ (Carrier) ผู้ป่วยติดเชื้อที่ไม่มีอาการ (Inapparent case or silent infection) ผู้สัมผัส (Contact) อัตราป่วยของผู้สัมผัสกับผู้ป่วยรายแรก (Secondary attact rate)

16 ระยะเวลาของกระบวนการเกิดโรค
ไม่เป็นโรค เสียชีวิต ฟื้น มีภูมิต่อเชื้อ พาหะ เวลาที่สัมผัส ระยะไวต่อการรับเชื้อ ระยะฟักตัว ระยะมีอาการ ไม่ติดเชื้อ กำจัดเชื้อหมดไป ตาย หาย กระบวนการติดเชื้อ ระยะไวต่อการรับเชื้อ ระยะพัก ระยะติดต่อ เวลา

17 The End