นโยบายทันตสาธารณสุขกับระบบงานปฐมภูมิ โดย นายพทย์อภิรัต กตัญญุตานนท์ นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดสระแก้ว
Preson-centered and holistic Community oriented and comprehensive care Coordinating care Preson-centered and holistic Community oriented and comprehensive care ให้คำปรึกษาทีม สหวิชาชีพ ในการร่วมประเมินและดูแลผู้ป่วย และรักษาโรคในช่องปาก ให้บริการตรวจรักษาแบบองค์รวม เน้นผู้ป่วยที่มีโรคทางระบบต่างๆ ที่ซับซ้อน และผู้ป่วยที่จัดการยาก วิเคราะห์ปัญหาทันตสุขภาพ ออกแบบมาตรการ ในการดำเนินการเพื่อแก้ปัญหาทันตสุขภาพร่วมกับชุมชน Primary care management สนับสนุนทีมทันตบุคลากรในเครือข่าย Access to care : Home dental care นโยบายทันตสาธารณสุข ในปฐมภูมิ รักษาในรายที่จำเป็น และ ไม่สามารถมารับบริการที่หน่วยบริการได้ Specific –problem approach and primary care management จัดระบบการดูแลสุขภาพช่องปากของประชาชนในพื้นที่ และส่งต่อเพื่อให้ทีมทันตบุคลากร ทีมสหวิชาชีพ อสม.และเครือข่ายร่วมในการดูแลสุขภาพช่องปาก Continuity of care and family oriented:Home visit ทีมสหวิชาชีพ เพื่อร่วมประเมินผู้ป่วย ร่วมกับครอบครัว หรือผู้ดูแลในการร่วมกันดูแลอนามัยช่องปากในผู้ป่วยที่อยู่ในภาวะพึ่งพิง LOGO www.themegallery.com
การดำเนินงาน คลินิกหมอครอบครัว นโยบาย การดำเนินงาน คลินิกหมอครอบครัว
ความหมายของ Primary Care Cluster (PCC) หมายถึง การรวมกลุ่มหน่วยบริการปฐมภูมิให้เป็นเครือข่ายการดูแลประชาขนที่อยู่ในเขตรับผิดชอบร่วมกัน เป็นการประจำ ต่อเนื่อง ด้วยทีมสหวิชาชีพ เพื่อเพิ่มคุณภาพให้มีมาตรฐานใกล้เคียงกันและให้มีการบริหารจัดการร่วมกัน ใช้ทรัพยากรร่วมกันในกลุ่มปฐมภูมินั้นๆ เป็นการรวมกลุ่มหน่วยบริการเดิมหรือ จัดตั้งหน่วยบริการใหม่เสริม เพื่อให้ได้ตามมาตรฐาน LOGO
ทีม หมอครอบครัว(PCC) ร่วมกันรับผิดชอบสุขภาพประชากร ทีมบุคลากรสุขภาพ ให้บริการดูแลสุขภาพ ทั้งด้านการรักษาพยาบาล การส่งเสริมสุขภาพ ป้องกันโรค และฟื้นฟูสุขภาพ อย่างต่อเนื่อง ดูแล บริการสุขภาพ ทั้งในสถานบริการสุขภาพ และรุกไปในชุมชน หรือสถานที่ทำงานของประชาชน อย่างเหมาะสม ทีมบุคลากรสุขภาพ
บริการทุกคน ทุกอย่าง ทุกที่ ทุกเวลาด้วยเทคโนโลยี ให้บริการทุกกลุ่มวัย ทุกสิทธิ ทั้งกลุ่มดี เสี่ยง ป่วย บริการทุกอย่าง Comprehensive, Holistic, Integrated Care ส่งเสริม ป้องกัน รักษา ฟื้นฟู คุ้มครอง ต่อเนื่อง ระบบส่งต่อ ไป-กลับ ดูแลคน ไม่ใช่ดูแลโรค รักษาคน ไม่ใช่รักษาโรค บริการทุกที่ ให้บริการทั้งเชิงรับในหน่วยบริการ และการให้บริการเชิงรุกในชุมชน บริการทุกเวลา ด้วยเทคโนโลยี เวลาราชการ เวลาราษฎร ใช้เทคโนโลยี เช่น Line group
เป้าหมายในการดำเนินงาน PCC ในจังหวัดสระแก้ว ทีมเวชศาสตร์ครอบครัว ขั้นต่ำ วิชาชีพ สัดส่วน Team รวม ทันตแพทย์ 1:30,000 1 ทันตาภิบาล 1:10,000 3 1.อำเภอเมืองสระแก้ว 2.อำเภออรัญประเทศ เป้าหมายในการดำเนินงาน PCC ในจังหวัดสระแก้ว
บทบาทของทันตบุคลากร ดูแลด้านทันตกรรมในระดับปฐมภูมิและคลินิกหมอครอบครัว 1.การจัดบริการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคในช่องปาก จัดบริการส่งเสริมสุขภาพ เพื่อให้กลุ่มเป้าหมายอยู่ในบริบทที่เอื้อต่อการเกิดพฤติกรรมสุขภาพ มีการดำเนินการตั้งแต่ระดับครอบครัว ชุมชนและองค์กร เช่น การเฝ้าระวังภาวะเสี่ยงที่สำคัญในแต่ละกลุ่มวัย การรณรงค์ครอบครัวอ่อนหวานตู้เย็นปลอดน้ำอัดลม การจัดระเบียบ ร้านค้าในชุมชน บริการทันตกรรมป้องกัน จำแนกประชากรเสี่ยงและให้บริการป้องกัน ได้แก่ การใช้ฟลูออไรด์เฉพาะที่ การให้บริการเคลือบหลุมร่องฟัน LOGO www.themegallery.com
บทบาทของทันตบุคลากร(ต่อ) ดูแลด้านทันตกรรมในระดับปฐมภูมิและคลินิกหมอครอบครัว 2.การคัดกรองกลุ่มเสี่ยงและการจัดบริการตามความจำเป็น ได้แก่ การคัดกรองรอยโรค ก่อมะเร็งในช่องปาก (Potentially malignant disorder) และกลุ่มที่ควรเข้าถึงการรักษา 3.การให้บริการทันตสุขภาพในระดับปฐมภูมิ เน้นการจัดบริการที่ไม่ยุ่งยากซับซ้อนและเป็นไปตามชุดสิทธิประโยชน์ ได้แก่ รักษาป้องกันเบื้องต้น (กรณีมีทันตบุคลากร) อุดฟัน ขูดหินปูนถอนฟันอย่างง่าย เคลือบหลุมร่องฟัน เคลือบฟลูออไรด์ ทำการควบคุมภาวะฟันผุภายในช่องปาก รับส่งต่อจากทีมหมอครอบครัวในพื้นที่เครือข่ายและพิจารณาส่งต่อไปหน่วยบริการที่สูงขึ้น และติดตามผลการส่งต่อ ประสานการส่งต่อเพื่อรับการบริการรักษาในผู้ป่วยที่ต้องการการดูแลซับซ้อน และติดตามกรณีมีการส่งกลับมาเพื่อดูแล LOGO www.themegallery.com
บทบาทของทันตบุคลากร(ต่อ) ดูแลด้านทันตกรรมในระดับปฐมภูมิและคลินิกหมอครอบครัว 4.การดูแลอย่างต่อเนื่องที่บ้าน ได้แก่ กรณีเด็กเล็กที่จำเป็นต้องฝึกพ่อแม่ ผู้ปกครองให้สามารถทำความสะอาดช่องปากให้ลูกได้อย่างถูกวิธี กรณีของผู้ป่วยติดเตียง ผู้พิการที่จำเป็นต้องได้รับการดูแลอาการต่อเนื่องหรือในบางครั้งให้บริการรักษาที่บ้าน กรณีผู้ป่วยโรคปริทันต์ ซึ่งจะต้องควบคุมสภาพในช่องปากไม่ให้เกิดโรคซ้ำอีก ซึ่งผู้ป่วยเหล่ำนี้มักมีโรคทางระบบซ้ำซ้อนอยู่ด้วย อาการของโรคในช่องปากและสุขภาพกายโดยรวมจะมีความสัมพันธ์กันอย่างต่อเนื่อง ที่มา.ทีมหมอครอบครัว สำนักการบริหารการสาธารณสุข กระทรวงสาธารณสุข LOGO www.themegallery.com