การบริหารจัดเก็บภาษีสินค้ายาสูบ

สินค้าที่ต้องเสียภาษีตามพระราชบัญญัติยาสูบ พุทธศักราช 2509  สินค้ายาสูบประกอบด้วย 2 ประเภท คือ 1. ยาเส้น 2. ยาสูบ ได้แก่ 2.1 ซิกาแรต 2.2 ซิการ์ 2.3 บุหรี่อื่น 2.4 ยาเส้นปรุง 2.5 ยาเคี้ยว 2

การเสียภาษียาสูบ ผู้มีหน้าที่เสียภาษียาสูบ ผู้ประกอบอุตสาหกรรมยาสูบ ผู้นำเข้ายาเส้นหรือยาสูบ วิธีการเสียภาษี การเสียภาษียาสูบทำโดยการเสียค่าแสตมป์ยาสูบแล้วนำแสตมป์ไปปิดบนซองยาเส้นหรือยาสูบและขีดฆ่าแสตมป์ยาสูบตามวิธีการที่อธิบดีกำหนดโดยประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา

 จุดความรับผิดในการชำระค่าแสตมป์ยาสูบ (Tax point) ในประเทศ นำเข้า ชำระค่าแสตมป์ยาสูบและปิดแสตมป์ยาสูบ ก่อนนำออกจากโรงอุตสาหกรรม ชำระค่าแสตมป์ยาสูบ และปิดแสตมป์ยาสูบก่อนรับมอบจากเจ้าพนักงานศุลกากร 4

อัตราที่เก็บปัจจุบัน อัตราค่าแสตมป์ยาสูบ เมื่อวันที่ 22 ส.ค. 2555 กระทรวงการคลังได้ออกกฎกระทรวง กำหนดอัตราค่าแสตมป์ยาสูบ พ.ศ.2555 ปรับเพิ่มอัตราค่าแสตมป์ยาสูบ อัตราค่าแสตมป์ยาสูบ รายการ อัตราเดิม อัตราที่เก็บปัจจุบัน มูลค่า (ร้อยละ) ปริมาณ ยาเส้น 0.1 0.01 บาท/10 กรัม 10 0.01 บาท/กรัม ยาสูบ - ซิกาแรต - ซิการ์ - บุหรี่อื่น - ยาเส้นปรุง - ยาเคี้ยว 85 - 0.50 บาท/กรัม 0.02 บาท/5 กรัม 0.09 บาท/กรัม 87 20 1.00 บาท/กรัม 0.10 บาท/กรัม

 ฐานในการคิดคำนวณค่าแสตมป์ยาสูบ ยาเส้น และยาสูบชนิด บุหรี่ซิการ์ บุหรี่อื่น ยาเส้นปรุง และยาเคี้ยว กำหนดให้จัดเก็บ ค่าแสตมป์ยาสูบ ทั้งในอัตราตามมูลค่าและตามปริมาณเมื่อคิดคำนวณค่าแสตมป์ยาสูบ ออกมาเป็นตัวเงินสูงกว่าจะใช้อัตรานั้น 1. ตามปริมาณหรือน้ำหนัก ค่าแสตมป์ยาสูบ = ปริมาณ * อัตราค่าแสตมป์ยาสูบ 2. ตามมูลค่า 2.1 ยาเส้นหรือยาสูบที่ทำในราชอาณาจักร ค่าแสตมป์ยาสูบ = ราคาขาย ณ โรงอุตสาหกรรมยาสูบ + ค่าแสตมป์ยาสูบ * อัตราค่าแสตมป์ยาสูบ หรือสูตรค่าแสตมป์ยาสูบ = (ราคาขาย ณ โรงฯ * อัตราค่าแสตมป์) (1- อัตราค่าแสตมป์ยาสูบ) 2.2 ยาเส้นหรือยาสูบที่นำเข้ามาในราชอาณาจักร ค่าแสตมป์ยาสูบ = ราคา C.I.F. + อากรขาเข้า + อากรพิเศษ + ค่าแสตมป์ยาสูบ * อัตราค่าแสตมป์ยาสูบ หรือสูตรค่าแสตมป์ยาสูบ = (ราคาขาย C.I.F. + อากรขาเข้า + อากรพิเศษ)* อัตราค่าแสตมป์ยาสูบ) 6

 มูลค่าที่ใช้คูณในการคำนวณภาษียาสูบ ตามมูลค่า  มูลค่าที่ใช้คูณในการคำนวณภาษียาสูบ ตามมูลค่า สินค้า อัตราภาษีตามมูลค่า ตัวคูณ 1. ยาเส้น 10 0.1111111 2. ยาสูบ 2.1 บุหรี่ซิกาแรต 2.2 บุหรี่ซิการ์ 2.3 บุหรี่อื่น 2.4 ยาเส้นปรุง 2.5 ยาเคี้ยว 87 20 6.6923077 0.2500000 ตัวอย่าง: บุหรี่ซิกาแรตที่นำเข้า มีราคาซี.ไอ..เอฟ 3.00 บาท ให้คำนวณหา มีวิธีการคำนวณแสตมป์ยาสูบทั้งในอัตราตามมูลค่าและตามปริมาณ ดังนี้  ค่าแสตมป์ยาสูบในอัตราตามมูลค่า = ราคาซี.ไอ.เอฟ. * 6.692377 = 3.00 * 6.6923077 = 20.0769231 บาท ค่าแสตมป์ยาสูบในอัตราตามปริมาณ = ปริมาณ * อัตราค่าแสตมป์ยาสูบ = 20 * 0.01 = 0.20 บาท

จำนวนผู้ประกอบอุตสาหกรรมยาสูบ หน่วย: ราย ที่มา: ข้อมูลปีงบประมาณ พ.ศ. 2555 จากระบบ Intranet กรมสรรพสามิต

ผลการจัดเก็บค่าแสตมป์ยาสูบ ปีงบประมาณ 2556 หน่วย : ล้านบาท เก็บได้จริง (ปีงบ 56) เก็บได้ปีที่แล้ว (ปีงบ 55) เปรียบเทียบ ประมาณการ ตาม KPI (412,000 ลบ.) (+)สูง(-)ต่ำ จำนวน ร้อยละ 63,891.00 59,914.44 3,976.56 6.64 60,000 3,891.00 6.48 9 ต้อนรับ รมช.(ปรับปรุง15มิย53 เวลา9.30น.) 9 9

ผลการจัดเก็บภาษียาสูบ ปีงบประมาณ 2554-2556 หน่วย : ล้านบาท ประเภทภาษียาสูบ ปี 2554 ปี 2555 ปี 2556 ในประเทศ นำเข้า 1. บุหรี่ซิกาแรต 43,456.55 13,698.93 43,512.16 16,361.24 43,927.40 19,842.48 2. ยาเส้น 22.62 - 20.97 83.96 3. บุหรี่ซิการ์ 7.75 5.54 14.80 4. ยาเส้นปรุง 1.10 5.60 0.43 8.94 0.79 13.10 5. บุหรี่อื่น 3.24 1.75 5.72 6. ยาเคี้ยว 3.16 2.75 รวมทั้งสิ้น 43,483.51 (76.03%) 13,712.28 (23.97%) 43,538.49 (72.67%) 16,375.96 (27.33%) 44,020.62 (68.90%) 19,870.38 (31.10%)

ผลการจัดเก็บภาษียาสูบปีงบประมาณ 2551-2556 รวมในประเทศและนำเข้า ผลการจัดเก็บภาษียาสูบปีงบประมาณ 2551-2556 รวมในประเทศและนำเข้า ล้านบาท ปีงบประมาณ สินค้า ปี 2551 ปี 2552 ปี 2553 ปี 2554 ปี 2555 ปี 2556 ล้านบาท % ยาสูบนำเข้า 10,011.61 23.93 10,542.31 24 12,187.38 22.84 13,712.20 23.97 16,375.96 27.33 19,870.38 31.1 ยาสูบในประเทศ 31,820.48 76.07 33,390.59 76 41,180.39 77.16 43,483.52 76.03 43,538.49 72.67 44,020.62 68.9 รวม 41,832.09 100 43,932.90 53,367.77 57,195.72 59,914.45 63,891.00

การประกอบอุตสาหกรรมยาสูบ มาตรา 16 การประกอบอุตสาหกรรมบุหรี่ซิกาแรตเป็นการผูกขาด ของรัฐดำเนินการโดยโรงงานยาสูบ สังกัดกระทรวงการคลัง มาตรา 17 ผู้ใดประกอบอุตสาหกรรมยาสูบต้องได้รับอนุญาตจากอธิบดี การขออนุญาต การอนุญาตและเงื่อนไขในการประกอบอุตสาหกรรม ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่อธิบดีกำหนดโดยประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา ใบอนุญาตสิ้นอายุเมื่อสิ้นปีปฏิทิน บทกำหนดโทษ มาตรา 48 ปรับไม่เกิน 10,000 บาท ยกเว้น ผู้ปลูกต้นยาสูบพันธุ์พื้นเมืองซึ่งทำยาเส้นจากใบยาสูบพันธุ์ พื้นเมืองที่ตนปลูกได้เอง

การประกอบอุตสาหกรรมยาสูบ มาตรา 18 ให้ผู้ประกอบอุตสาหกรรมยาสูบบรรจุยาเส้นหรือ ยาสูบในซองและปิดแสตมป์ ก่อนนำออกจากโรงอุตสาหกรรม ยาสูบ บทกำหนดโทษ มาตรา 48 ปรับไม่เกิน 10,000 บาท ยกเว้น ยาเส้นที่ทำจากใบยาสูบพันธ์ยาสูบพื้นเมือง ยาเส้นหรือยาสูบที่ได้รับอนุญาตให้ส่งออกไปขายนอก ราชอาณาจักรไม่ต้องปิดแสตมป์ยาสูบแต่ต้องปฏิบัติตาม หลักเกณฑ์และวิธีการที่กำหนดในกฎกระทรวง

การประกอบอุตสาหกรรมยาสูบ มาตรา 5 จัตวา เพื่อประโยชน์ในการกำหนดมูลค่าของยาเส้นหรือยาสูบให้ผู้ประกอบ อุตสาหกรรมยาสูบแจ้งข้อเท็จจริงเกี่ยวกับราคาขายยาเส้นหรือราคายาสูบต่ออธิบดีหรือ ผู้ซึ่งอธิบดีมอบหมายตามแบบ และภายในระยะเวลาที่อธิบดีกำหนด ประกาศกรมสรรพสามิต เรื่อง ให้แจ้งราคาขายยาเส้นหรือยาสูบ ณ โรงอุตสาหกรรม ลว. 1 มกราคม 2535 กำหนดไว้ ดังนี้ ชื่อแบบ แบบแจ้งราคาขายยาเส้นหรือยาสูบตามมาตรา 5 จัตวา แห่งพระราชบัญญัติยาสูบ พ.ศ.2509 ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติยาสูบ (ฉบับที่ 6 ) พ.ศ.2534 กำหนดเวลายื่นแบบ ให้แจ้งราคาขายฯ ก่อนจำหน่ายไม่น้อยกว่า 7 วัน ถ้ามีการเปลี่ยนแปลงราคา ต้องแจ้งล่วงหน้าไม่น้อยกว่า 7 วัน บทกำหนดโทษ มาตรา 45 ทวิ ไม่แจ้งปรับไม่เกิน 20,000 บาท แจ้งเท็จ จำคุกไม่เกิน หนึ่งปี หรือปรับไม่เกิน 50,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

การเสียภาษียาสูบ กำหนดเวลาที่ต้องเสียภาษี ผู้ประกอบอุตสาหกรรมเสียค่าแสตมป์ยาสูบและปิดแสตมป์ยาสูบก่อนนำยาเส้น หรือยาสูบออกจากโรงอุตสาหกรรมยาสูบ ผู้นำเข้าเสียค่าแสตมป์ยาสูบและปิดแสตมป์ก่อนที่จะรับมอบยาเส้นหรือยาสูบ ไปจากเจ้าพนักงานศุลกากร เว้นแต่อธิบดีจะอนุญาตให้ไปปิดแสตมป์ภายหลัง ตามหลักเกณฑ์ที่อธิบดีกำหนด กรณีนำเข้าบุหรี่ซิกาแรตผ่อนผันให้ผู้นำเข้านำแสตมป์ไปปิดบนซองยาสูบที่ได้รับ อนุญาตให้นำเข้าได้โดยต้องทำสัญญาและวางค้ำประกันเป็นหนังสือค้ำประกัน ธนาคารตามวงเงินค่าภาษียาสูบ เมื่อมีการนำเข้าบุหรี่ซิกาแรตจะต้องเสียค่าแสตมป์ ยาสูบให้ครบถ้วน ถูกต้องก่อนจึงจะนำของออกได้ หลังจากนั้นผู้นำเข้าก็สามารถ มาขอคืนหนังสือค้ำประกันได้

การเสียภาษียาสูบ มาตรา 5 ทวิ กรณีกำหนดให้เสียค่าแสตมป์ยาสูบในอัตราทั้งตามมูลค่าและตามปริมาณ ให้เสียค่าแสตมป์ยาสูบในอัตราที่คิดเป็นเงินสูงกว่า มาตรา 5 ตรี การเสียค่าแสตมป์ยาสูบตามมูลค่านั้นให้รวมค่าแสตมป์ยาสูบที่พึงชำระด้วย 1) ยาเส้นที่ทำในราชอาณาจักร ให้ถือตามราคาขาย ณ โรงอุตสาหกรรมยาสูบ กรณีไม่มีราคาขายหรือมีราคาขายหลายราคาให้ถือตามราคาที่อธิบดีประกาศตาม หลักเกณฑ์และวิธีการกำหนดในกฎกระทรวงเพื่อประโยชน์ในการจัดเก็บค่าแสตมป์ยาสูบ อธิบดีโดยอนุมัติรัฐมนตรีมีอำนาจประกาศมูลค่าของยาเส้นที่ผลิตในราชอาณาจักร เพื่อถือเป็นเกณฑ์ในการคำนวณค่าแสตมป์ยาสูบโดยกำหนดจากราคาขาย ณ โรงอุตสาหกรรมในตลาดปกติได้ กรณียาสูบที่ทำในราชอาณาจักร ให้ถือตามราคายาสูบที่อธิบดีตามมาตรา 23 เป็นราคาขาย ณ โรงอุตสาหกรรมยาสูบ

การเสียภาษียาสูบ 2) ยาเส้นหรือยาสูบที่นำเข้ามาในราชอาณาจักรให้ถือราคา ซี.ไอ.เอฟ บวกด้วย อากรขาเข้า ค่าธรรมเนียมพิเศษตามกฎหมายว่าด้วยการส่งเสริมการลงทุนและภาษี และค่าธรรมเนียมที่กำหนดโดยพระราชกฤษฎีกาแต่ไม่รวมภาษีมูลค่าเพิ่ม กรณีผู้นำเข้าได้รับยกเว้นหรือลดอัตราอากรขาเข้าตามกฎหมายว่าด้วยการส่งเสริม การลงทุนให้นำอากรขาเข้าที่ได้รับยกเว้นหรือลดอัตรามารวมคำนวณมูลค่าด้วย ราคา ซี.ไอ.เอฟ ได้แก่ ราคายาเส้นหรือยาสูบที่บวกด้วยค่าประกันภัยและค่าขนส่งถึง ด่านศุลกากร เว้นแต่ 1) อธิบดีกรมศุลกากรประกาศราคาในท้องตลาดยาเส้นหรือยาสูบ ให้ต้องเสียอากรเป็น รายเฉลี่ยตามกฎหมายพิกัดอัตราศุลกากรก็ให้ถือราคานั้นเป็นราคาในการคำนวณ ราคา ซี.ไอ.เอฟ 2) กรณีเจ้าพนักงานศุลกากรประเมินราคาเพื่อเสียอากรขาเข้าใหม่ตามกฎหมายว่าด้วย ศุลกากร ก็ให้ถือราคานั้นเป็นราคาในการคำนวณราคา ซี.ไอ.เอฟ อัตราค่าแสตมป์ยาสูบ

แสตมป์ยาสูบ ภาพแสตมป์บุหรี่ซิกาแรต แสตมป์ยาสูบ สำหรับโรงงานยาสูบ (ชนิดแผ่น) เฉพาะตรา กรองทิพย์ 90 และสายฝน 90 แสตมป์ยาสูบ สำหรับโรงงานยาสูบ (ชนิดม้วน) แสตมป์ยาสูบ สำหรับบุหรี่ซิกาแรตที่นำเข้าจากต่างประเทศ

ภาพแสตมป์ยาเส้น ลักษณะแสตมป์ยาเส้นที่ใช้ในปัจจุบัน แสตมป์ยาสูบ 2 สต. แสตมป์ยาสูบ 10 สต. แสตมป์ยาสูบ 50 สต. แสตมป์ยาสูบ 0 สต.

การเสียภาษียาสูบ กฎหมายกำหนดให้เสียภาษีอื่น ๆ เมื่อเสียค่าแสตมป์ยาสูบด้วย ดังนี้ 1) เงินกองทุนการสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ อัตราร้อยละ 2 ของ ค่าแสตมป์ยาสูบ 2) เงินบำรุงองค์การกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะแห่ง ประเทศไทย อัตราร้อยละ1.50 ของค่าแสตมป์ยาสูบแต่ไม่เกิน ปีงบประมาณละ 2,000 ล้านบาท ค่าภาษีองค์การบริหารส่วนจังหวัด(อบจ.)โอนหน้าที่การจัดเก็บให้ อบจ. จัดเก็บเองตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2555 โดยกรมสรรพสามิตจะช่วยเหลือเป็นที่ปรึกษาการจัดเก็บภาษีให้ไม่ต้องเสียภาษีเพื่อกระทรวงมหาดไทย (ไม่มีพ.ร.บ.จัดสรรฯ)

การยกเว้นภาษียาสูบ มาตรา 18 วรรคสองยาเส้นหรือยาสูบที่ได้รับอนุญาตให้ส่งออกไปขาย นอกราชอาณาจักรไม่ต้องปิดแสตมป์ยาสูบ แต่ต้องปฎิบัติตามหลักเกณฑ์ วิธีการที่กำหนดในกฎกระทรวง กฎกระทรวง ฉบับที่ 2 (2510) กำหนดหลักเกณฑ์ไว้ ดังนี้ 1) ทำเครื่องหมายพิเศษบนซองยาเส้น ซองยาสูบและบุหรี่ซิกาแรตที่จะ ส่งออกไปนอกราชอาณาจักร 2) ให้เจ้าพนักงานตรวจจำนวนยาเส้นหรือยาสูบและเครื่องหมายที่ทำไว้ ตามข้อ 1 ก่อนนำยาเส้น หรือยาสูบนั้นออกจากโรงอุตสาหกรรมยาสูบ

การยกเว้นภาษียาสูบ มาตรา 28 อธิบดีมีอำนาจผ่อนผันผู้เดินทางนำยาเส้นหรือยาสูบติดตัวเข้ามาในหรือออกไป นอกราชอาณาจักรได้ตามจำนวนที่สมควรและจะผ่อนผันไม่ต้องปิดแสตมป์ด้วยก็ได้ การผ่อนผันให้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา ประกาศกรมสรรพสามิต ลว.30 สิงหาคม 2509 ผ่อนผันให้ผู้เดินทางนำยาเส้นหรือยาสูบติดตัว เข้ามาในหรือส่งออกนอกราชอาณาจักร(ไม่ต้องเสียภาษี) โดยไม่ต้องขออนุญาตจากเจ้าพนักงาน 1) ผู้เดินทางเข้ามาในราชอาณาจักร ดังนี้ 1.1 ผู้มีหนังสือเดินทางหรือเอกสารที่ใช้แทนหนังสือเดินทางโดยถูกต้องหรือ 1.2 ผู้ควบคุมยานพาหนะและคนประจำยานพาหนะทางน้ำหรือทางอากาศซึ่งเพียงแต่แวะเข้ามา ยังท่าสถานี หรือตำบลในราชอาณาจักรแล้วจะกลับออกไป หรือ 1.3 คนโดยสารรถไฟผ่านแดนถือตั๋วโดยสารทอดเดียวตลอด เพียงแต่ผ่านอาณาเขตของ ประเทศไทยไปนอกราชอาณาจักร ตามข้อตกลงระหว่างรัฐบาลไทยกับรัฐบาลประเทศนั้น ๆ และรวมถึงผู้ควบคุมและคนประจำยานพาหนะแห่งรถไฟนั้น

2) จำนวนยาสูบที่จะนำติดตัวมาได้ 2.1 บุหรี่ซิการ์ บุหรี่อื่น ยาเส้นปรุง ยาเคี้ยว ชนิดใดชนิดหนึ่ง หรือหลายชนิดรวมกันไม่เกิน 500 กรัมแต่ถ้ามีบุหรี่ซิกาแรตรวมอยู่ด้วย บุหรี่ซิกาแรตนั้นต้องไม่เกิน 200 มวนและน้ำหนักรวมทั้งสิ้นต้องไม่เกิน 500 กรัม 3) ยาสูบที่นำเข้ามาตามข้อ 2 หากเหลือให้นำติดตัวออกไปนอก ราชอาณาจักรได้ 4) ผู้เดินทางออกไปนอกราชอาณาจักรนำยาสูบที่ปิดแสตมป์ถูกต้องแล้ว ตามจำนวนเดียวกับข้อ 2 และยาเส้นไม่เกิน 1กิโลกรัมติดตัวออกไปได้

การยกเว้นภาษียาสูบ กฎกระทรวง กำหนดอัตราค่าแสตมป์ยาสูบในคลังสินค้าทัณฑ์บนที่ตั้งอยู่ใน สนามบินศุลกากร พ.ศ.2548 1) กำหนดอัตราค่าแสตมป์ยาสูบตามมูลค่าและตามปริมาณเท่ากับศูนย์ สำหรับยาเส้นและยาสูบในคลังสินค้าทัณฑ์บนที่แสดงและขายที่เก็บใน คลังสินค้าทัณฑ์บนนั้นตามกฎหมายว่าด้วยศุลกากรที่ตั้งอยู่ในสนามบิน ศุลกากรที่จำหน่ายให้แก่ผู้เดินทางเข้ามาในราชอาณาจักร 2) เฉพาะการจำหน่ายบุหรี่ปริมาณไม่เกิน 200 มวน หรือซิการ์หรือยาเส้น ปริมาณอย่างละไม่เกิน 250 กรัมหรือหลายชนิดรวมกันไม่เกิน 250 กรัม แต่บุหรี่ต้องไม่เกิน 200 มวน

การยกเว้นภาษียาสูบ กฎกระทรวง กำหนดอัตราค่าแสตมป์ยาสูบ (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2556 กำหนดอัตราค่าแสตมป์ยาสูบตามมูลค่าและตาม ปริมาณเท่ากับศูนย์สำหรับยาเส้นที่ผู้เพาะปลูกต้นยาสูบทำจาก ใบยาที่ปลูกและหั่นเองและได้ขายยาเส้นนั้นแก่ผู้ประกอบ อุตสาหกรรมยาสูบ

การนำเข้าและส่งออกยาสูบ มาตรา 27 ห้ามมิให้ผู้ใดนำเมล็ดพันธุ์ยาสูบ ต้นยาสูบ ใบยา ยาอัด ยาเส้น หรือยาสูบเข้ามาในหรือส่งออกไปนอกราชอาณาจักร เว้นแต่จะได้รับอนุญาต จากอธิบดีหรือเจ้าพนักงานที่ได้รับมอบหมายจากอธิบดี การขออนุญาต การอนุญาตและเงื่อนไขการนำเข้าและส่งออกเป็นไปตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่อธิบดีกำหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา การขออนุญาตนำสิ่งของตามมาตรานี้เข้ามาในราชอาณาจักรเพื่อเป็นตัวอย่างสินค้าหรือมิใช่เพื่อการค้าตามจำนวนอันสมควรจะขอเมื่อสิ่งของนั้นมาถึงด่านศุลกากรแล้วก็ได้ บทกำหนดโทษ มาตรา 52 จำคุกไม่เกิน 6 เดือน หรือปรับไม่เกิน 2,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

การนำเข้าและส่งออกยาสูบ ประกาศกรมสรรพสามิต กำหนดหลักเกณฑ์เงื่อนไขการนำเข้าและส่งออกฯ ลว. 17 มกราคม 2539 ต้องขออนุญาตตามแบบที่กำหนดก่อนการนำเข้าหรือส่งออก ส่งหลักฐานสำเนาใบแสดงรายการและราคาสินค้า (INVOICE) หรือสำเนารายการสินค้า ซึ่งผู้ขายทำขึ้นก่อนตกลงซื้อขาย (PERFORMA INVOICE) นำเข้าหรือส่งออกตาม ด่านศุลกากรที่อธิบดีกำหนด (กำหนดด่านศุลกากรกรุงเทพ แหลมฉบังและ สนามบินสุวรรณภูมิ) ใบอนุญาตนำเข้าและส่งออก มีอายุ 6 เดือนนับแต่วันที่ได้รับอนุญาต ใบอนุญาตส่งออกยาสูบที่ผลิตในต่างประเทศออกไปนอกราชอาณาจักร มี อายุ 1 เดือน นับวันที่ได้รับอนุญาตเมื่อส่งออกแล้วต้องแจ้งการส่งออกต่อผู้อนุญาตส่งออกภายใน 30 วัน

การนำเข้าและส่งออกยาสูบ การส่งออกใบยาแห้งพันธุ์เวอร์ยิเนีย เบอร์เล่ย์ และเตอร์กิส ผู้ขออนุญาตต้องมีคุณสมบัติ ดังนี้ 1) เป็นโรงงานยาสูบของรัฐ 2) เป็นผู้ที่ได้รับอนุญาตให้ซื้อใบยาแห้งพันธุ์เบอร์เลย์ที่แจ้งปริมาณรับซื้อไว้ต่อ กรมสรรพสามิต 3) เป็นผู้ได้รับอนุญาตให้ซื้อใบยาแห้งพันธุ์เตอร์กิสซึ่งได้ทำสัญญาการส่งเสริม การเพาะปลูกยาสูบกับกรมสรรพสามิต 4) เป็นผู้ที่ได้รับอนุญาตให้ซื้อใบยาแห้งพันธุ์เวอร์ยิเนียและแจ้งปริมาณรับซื้อ ต่อกรมสรรพสามิต ภายในวันที่ 1 กันยายน ของทุกปี

การนำเข้าและส่งออกยาสูบ ประกาศกรมสรรพสามิต ผ่อนผันตามมาตรา 28 ให้ผู้เดินทาง สามารถ นำบุหรี่ซิกาแรตเข้ามาในราชอาณาจักร ไม่เกิน 1,000 มวน เฉพาะด่านสนามบินสุวรรณภูมิ โดยไม่ต้องขออนุญาตจากเจ้าพนักงาน แต่ต้องชำระค่าแสตมป์ยาสูบ(แต่กรณีนี้จะไม่ได้รับยกเว้นของที่นำติดตัว ไม่เกิน 200 มวน) ต้องปิดแสตมป์บนซองยาสูบขีดฆ่าแสตมป์ด้วย เครื่องหมายวัน เดือน ปี และตัวอักษรคำว่า “สุวรรณภูมิ” ด้วยหมึกแดง หรือเครื่องหมายที่เจ้าพนักงานกำหนด

ระบบการควบคุมการขายยาสูบ มาตรา 21 ผู้ใดขายยาเส้นหรือยาสูบหรือนำยาเส้นหรือยาสูบออกแสดง เพื่อขายต้องได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงาน การขออนุญาต การอนุญาตและเงื่อนไขต่าง ๆ เป็นไปตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่กำหนดในกฎกระทรวง ใบอนุญาตสิ้นอายุเมื่อสิ้นปีปฏิทิน บทกำหนดโทษ มาตรา 46 ปรับไม่เกิน 500 บาท ยกเว้น กรณีเจ้าพนักงานเป็นผู้ขาย และผู้ขายหรือผู้นำแสดงเพื่อ ขายยาเส้นที่ทำจากใบยาสูบพันธุ์พื้นเมือง

ระบบการควบคุมการขายยาสูบ มาตรา 22 การขายยาเส้นต้องขายทั้งซอง ห้ามแบ่งขาย บทกำหนดโทษ มาตรา 46 ปรับไม่เกิน 500 บาท ยกเว้น ยาเส้นที่ทำจากใบยาพันธุ์ยาสูบพื้นเมือง มาตรา 23 ให้อธิบดีมีอำนาจประกาศกำหนดราคายาสูบ การขายยาสูบ ห้ามมิให้ขายเกินราคาที่อธิบดีประกาศกำหนด ปัจจุบัน ยกเลิกประกาศราคาขายปลีกบุหรี่ซิกาแรตทั้งที่ผลิตในประเทศ และที่นำเข้าแล้ว แต่ยังประกาศราคาขาย ณ โรงอุตสาหกรรมของ โรงงานยาสูบเพื่อถือเป็นเกณฑ์ในการคำนวณภาษี

ระบบควบคุมการขายยาสูบ กฎกระทรวง ฉบับที่ 17 (2534) กำหนดหลักเกณฑ์และเงื่อนไขไว้ ดังนี้ ผู้ขายบุหรี่ซิกาแรตไม่จำกัดจำนวน (ประเภท 1) ต้องเป็น 1)โรงอุตสาหกรรมยาสูบของรัฐ 2)ผู้นำเข้าที่ได้รับการแต่งตั้งให้เป็นตัวแทนจำหน่าย 3)ผู้ที่ได้รับแต่งตั้งจากข้อ 1 และ 2 ผู้ขออนุญาตเป็นผู้จำหน่ายบุหรี่ซิกาแรตครั้งละไม่เกิน 20,000 มวน ต้องได้รับการแต่งตั้งจากผู้ขายประเภท 1

ระบบการควบคุมการขายยาสูบ กฎกระทรวง ฉบับที่ 17 (2534) (ต่อ) 1) สถานที่ขายยาสูบต้องไม่ตั้งอยู่ในสถานศึกษารวมทั้งบริเวณต่อเนื่อง ติดกับสถานศึกษา 2) สถานที่ขายยาสูบต้องไม่ตั้งอยู่ในศาสนสถาน รวมบริเวณที่ใช้ สำหรับศาสนสถานไม่ว่าจะมีรั้วหรือไม่ รวมทั้งบริเวณต่อเนื่องติดกับ ศาสนสถาน 3) สถานที่ขายยาสูบต้องไม่เคยถูกเพิกถอนใบอนุญาตขายบุหรี่ซิกาแรต เว้นที่พ้นเวลา 5 ปี กรณีผู้ขอใบอนุญาตมาตรา 36 กำหนดให้ผู้ถูกเพิกถอนใบอนุญาต จะขออนุญาตใหม่ไม่ได้จนกว่าจะพ้นกำหนด 1 ปี นับแต่วันที่ได้รับทราบ คำสั่ง

ระบบควบคุมการขายยาสูบ ผู้ได้รับอนุญาตต้องปฏิบัติตามเงื่อนไข ดังนี้ 1) รับยาเส้นหรือยาสูบจากผู้ที่ได้รับใบอนุญาตให้ขาย 2) การขายยาสูบทุกชนิด ถ้าแบ่งขายเมื่อเปิดซองแสตมป์ต้องถูกทำลายให้ เสียสภาพไป(ฉีกขาด)และยาสูบที่เหลือต้องอยู่ในซองนั้น 3) ไม่ขายยาสูบทุชนิดโดยใช้เครื่องขายยาสูบ 4) การขายหรือนำแสดงเพื่อขายต้องอยู่ที่สถานที่ระบุไว้ในใบอนุญาตเท่านั้น ข้อกำหนดเพิ่มสำหรับผู้ได้รับอนุญาตขายไม่จำกัดจำนวน ทำบัญชีรับจ่ายบุหรี่ซิกาแรต ต้องลงรายการให้เสร็จภายใน 3 วัน และเก็บรักษาบัญชีกับเอกสาร ประกอบไว้ไม่น้อยกว่า 5 ปี ส่งงบเดือนให้กรมสรรพสามิตภายวันที่ 7 ของเดือนถัดไป มอบตัวอย่างให้เจ้าพนักงานในการตรวจวิเคราะห์ตราละ 2 ซอง

ระบบการควบคุมการขายยาสูบ ประเภทใบอนุญาตขายยาสูบ ประเภท 1 ขายโดยไม่จำกัดจำนวน ประเภท 2 ขายส่งแบบจำกัดจำนวน ประเภท 3 ขายปลีก บุหรี่ซิกาแรต บุหรี่ซิการ์ บุหรี่อื่น ยาเส้นปรุง ยาเคี้ยว ป.1 ขายส่งไม่จำกัดจำนวน ป.1 ขายส่งไม่จำกัดจำนวน ป.2 ขายครั้งละไม่เกิน 20,000 มวน ป.2 ขายครั้งละไม่เกิน 10 กิโลกรัม ป.3 ขายปลีกครั้งละไม่เกิน 1,000 มวน ป.3 ขายปลีกครั้งละไม่เกิน 200 กรัม

ระบบควบคุมการขายยาสูบ ประเภทใบอนุญาตขายยาเส้น ประเภท 1 ขายไม่จำกัดจำนวน ประเภท 2 ขายครั้งละไม่เกิน 2 กิโลกรัม ประเภท 3 ผู้เพาะปลูกต้นยาสูบขายยาเส้นที่ทำจากใบยาที่ปลูกเอง

ตารางค่าธรรมเนียมใบอนุญาต รายการค่าธรรมเนียมตามพระราชบัญญัติยาสูบ พ.ศ. 2509 อัตราเดิม อัตราใหม่* 1. ใบอนุญาตตั้งสถานีบ่มใบยา สถานีละ 1,000 บาท 2. ใบอนุญาตผู้บ่มใบยา 20 บาทต่อ 1 โรงบ่ม 3. ใบอนุญาตตั้งโรงอบใบยา โรงละ 10,000 บาท 4. ใบอนุญาตผู้อบใบยา 1,000 บาทต่อ 1 เครื่องอบ 5. ใบอนุญาตผู้ประกอบอุตสาหกรรมยาสูบ (1) บุหรี่ซิกาแรต (2) บุหรี่ซิการ์ (3) ยาอัด (4) ยาเส้น (5) ยาเส้นปรุง (6) บุหรี่อื่น (7) ยาเคี้ยว   ฉบับละ 10,000 บาท ฉบับละ 500 บาท ฉบับละ 20 บาท ฉบับละ 250 บาท ฉบับละ 100 บาท

ตารางค่าธรรมเนียมใบอนุญาต รายการค่าธรรมเนียมตามพระราชบัญญัติยาสูบ พ.ศ. 2509 อัตราเดิม อัตราใหม่* 6. ใบอนุญาตขายยาเส้นหรือยาสูบ ยาเส้น ประเภท 1 ขายโดยไม่จำกัดจำนวน ประเภท 2 ขายครั้งละไม่เกินน้ำหนัก 2 กิโลกรัม ประเภท 3 ผู้เพาะปลูกต้นยาสูบขายยาเส้นที่ทำจากใบยาที่ปลูกเอง ยาสูบ ประเภท 2 ขายครั้งละไม่เกินน้ำหนัก 20,000 มวน ถ้าเป็น ยาเส้นปรุงหรือยาเคี้ยว ครั้งละไม่เกิน 10 กิโลกรัม ประเภท 3 ขายครั้งละไม่เกิน 1,000 มวน ถ้าเป็นยาเส้นปรุง หรือยาเคี้ยว ครั้งละไม่เกิน 200 กรัม   ฉบับละ 100 บาท ฉบับละ 10 บาท ฉบับละ 5 บาท ฉบับละ 500 บาท ฉบับละ 250 บาท ฉบับละ 20 บาท ฉบับละ 1,000 บาท ฉบับละ 40 บาท 7. ใบอนุญาตซื้อใบยาแห้ง ฉบับละ 3,000 บาท 8. ใบอนุญาตนำเมล็ดพันธุ์ยาสูบ ต้นยาสูบ ใบยา ยาอัด ยาเส้นหรือยาสูบ เข้ามาในหรือส่งออกไปนอกราชอาณาจักร ฉบับละ 50 บาท

การแก้ไขหรือโอนใบอนุญาต มาตรา 29 ผู้ได้รับใบอนุญาตตาม พ.ร.บ.ยาสูบ ต้องแสดงใบอนุญาตไว้ ในที่เปิดเผยหากใบอนุญาตหายหรือชำรุดเสียหายมากให้ขอรับใบแทน ใบอนุญาตภายใน 30วัน บทกำหนดโทษ มาตรา 45 ปรับไม่เกิน 100 บาท มาตรา 30 ห้ามมิให้ผู้ได้รับใบอนุญาตเปลี่ยนสถานที่ที่ระบุไว้ในใบอนุญาต เว้นแต่จะได้รับอนุญาตเป็นหนังสือจากผู้มีอำนาจออกใบอนุญาต บทกำหนดโทษ มาตรา 46 ปรับไม่เกิน 500 บาท มาตรา 31 การโอนใบอนุญาตจะทำได้เมื่อได้รับอนุญาตเป็นหนังสือจาก ผู้มีอำนาจออกใบอนุญาต

การระงับหรือเพิกถอนใบอนุญาต มาตรา 33 อธิบดีมีอำนาจสั่งพักใช้ใบอนุญาตมีกำหนดไม่เกิน 6 เดือน หรือสั่งเพิกถอนใบอนุญาตเมื่อผู้ได้รับใบอนุญาตกระทำผิด ดังนี้ 1) ไม่ปฏิบัติตาม พ.ร.บ.ยาสูบหรือกฎกระทรวงของ พ.ร.บ.ยาสูบ 2) ไม่ปฏิบัติตามเงื่อนไขที่อธิบดีกำหนดตาม พ.ร.บ.ยาสูบ 3) ต้องคำพิพากษาถึงที่สุดว่ากระทำความผิดตาม พ.ร.บ.ยาสูบ คำสั่งระงับหรือเพิกถอนใบอนุญาตต้องทำเป็นหนังสือและต้องแจ้งให้ผู้ที่ ถูกระงับหรือเพิกถอนใบอนุญาตทราบ หากไม่พบตัว ให้ปิดคำสั่งไว้ที่ สถานที่ปรากฏในใบอนุญาตให้ถือว่าผู้นั้นได้รับคำสั่งแล้วนับตั้งแต่ วันที่ปิดคำสั่ง

การระงับหรือเพิกถอนใบอนุญาต มาตรา 34 ผู้ถูกสั่งระงับหรือเพิกถอนใบอนุญาตมีสิทธิอุทธรณ์ต่อ รัฐมนตรี โดยยื่นต่ออธิบดีหรือเจ้าพนักงานผู้ออกใบอนุญาต ภายใน 30 วัน นำแต่วันรับทราบคำสั่ง คำวินิจฉัยของรัฐมนตรีให้เป็นที่สุด มาตรา 35 ยาเส้นหรือยาสูบที่คงเหลืออยู่ในวันที่ถูกสั่งระงับหรือเพิกถอน ใบอนุญาตให้ผู้ที่ถูกสั่งพักหรือเพิกถอนใบอนุญาตขายหรือนำออกขาย ภายใน 15 วัน มาตรา 36 ผู้ที่ถูกเพิกถอนใบอนุญาตจะขออนุญาตใหม่ไม่ได้จนกว่า จะพ้นกำหนด 1 ปีนับแต่วันที่ได้รับคำสั่ง

การครอบครองยาสูบ มาตรา 19 ห้ามมิให้ผู้ใดมียาสูบที่มิได้ปิดแสตมป์ยาสูบไว้ในครอบครองเกินกว่า 500 กรัมนอกจากผู้ประกอบอุตสาหกรรม มาตรา 20 ห้ามมิให้ผู้ใดมียาเส้นที่มิได้ปิดแสตมป์ยาสูบไว้ในครอบครองเกินกว่า 1 กิโลกรัม นอกจากยาเส้นที่ทำจากใบยาสูบพันธุ์ยาสูบพื้นเมืองหรือผู้ประกอบ อุตสาหกรรม บทกำหนดโทษ มาตรา 49 ผู้ใดฝ่าฝืนมาตรา 19 หรือ มาตรา 20 ต้องระวาง โทษปรับ 10 เท่าของค่าแสตมป์ยาสูบที่จะต้องปิดหรือปิดขาดอยู่ แต่ต้อง ไม่น้อยกว่า 100 บาท ถ้าเป็นบุหรี่ซิกาแรตที่ผลิตในประเทศและมิได้กำหนดราคาขายปลีกไว้ ต้องระวางโทษปรับกรัมละ 2 บาทแต่ต้องไม่น้อยกว่า 100 บาท

การครอบครองยาสูบ มาตรา 24 ห้ามมิให้ผู้ใดขายหรือมีไว้เพื่อขายซึ่งยาเส้นหรือยาสูบ ที่มิได้ปิดแสตมป์ตาม พ.ร.บ.ยาสูบ นอกจากยาเส้นที่ทำจากใบยาสูบ พันธุ์พื้นเมือง บทกำหนดโทษ มาตรา 50 ต้องระวางโทษปรับ 15 เท่าของ ค่าแสตมป์ที่จะต้องปิดหรือที่ยังขาดอยู่ แต่ต้องไม่น้อยกว่า 100 บาท ถ้าเป็นบุหรี่ซิกาแรตที่ผลิตในประเทศและมิได้ประกาศราคา ขายปลีกไว้ต้องระวางโทษปรับกรัมละ 3 บาท แต่ต้องไม่น้อยกว่า 100 บาท

การครอบครองแสตมป์ปลอมหรือใช้แล้ว อำนาจเปรียบเทียบปรับ มาตรา 43 ห้ามมิให้ผู้ใดมีไว้ในครอบครองซึ่งแสตมป์ยาสูบปลอม หรือใช้แล้วเพื่อขายหรือเพื่อนำออกใช้ โดยรู้ว่าเป็นแสตมป์ยาสูบ ปลอมหรือใช้แล้ว บทกำหนดโทษ มาตรา 53 ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับไม่เกิน 4,000 บาทหรือทั้งจำทั้งปรับ อำนาจเปรียบเทียบปรับ มาตรา 54 บรรดาความผิดตามพ.ร.บ.ยาสูบ นี้ ซึ่งมีโทษปรับ สถานเดียวให้อธิบดีหรือผู้ซึ่งอธิบดีมอบหมายมีอำนาจเปรียบเทียบ ปรับได้

การแต่งตั้งเจ้าพนักงาน มาตรา 55 ให้อธิบดีมีอำนาจแต่งตั้งข้าราชการกรมสรรพสามิตเป็นเจ้าพนักงานปฏิบัติการตาม พระราชบัญญัตินี้หรือเป็นเจ้าพนักงานมีอำนาจจับกุมและปราบปรามผู้กระทำผิดพระราชบัญญัตินี้ โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา อำนาจเจ้าพนักงาน มาตรา 37 เมื่อเจ้าพนักงานต้องการทราบชนิดและปริมาณ หรือการดำเนินงานเกี่ยวกับยาสูบ ให้ผู้มี หน้าที่แจ้งให้เจ้าพนักงานทราบ มาตรา 38 เจ้าพนักงานมีอำนาจเข้าตรวจสถานีบ่มใบยา โรงอบใบยา หรือโรงอุตสาหกรรมยาสูบ รวมทั้งเอกสารและบัญชีต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องในเวลาทำงานและมีอำนาจควบคุมสถานที่ดังกล่าวให้ปฏิบัติ ตาม พ.ร.บ.นี้ มาตรา 39 เจ้าพนักงานมีอำนาจเข้าตรวจที่เพาะปลูก หรือสถานที่ขายยาเส้นหรือยาสูบตั้งแต่ พระอาทิตย์ขึ้นถึงพระอาทิตย์ตกและมีอำนาจตรวจสอบบัญชีและเอกสารที่เกี่ยวข้องดังกล่าวด้วย บทกำหนดโทษ ผู้ไม่อำนวยความสะดวกต่อเจ้าพนักงานพอสมควร หรือไม่แจ้งข้อมูลที่เจ้าพนักงาน ต้องการทราบตามมาตรา 46 ปรับไม่เกิน 500 บาท

อำนาจเจ้าพนักงานปราบปราม มาตรา 40 ให้เจ้าพนักงานผู้มีอำนาจหน้าที่จับกุมและปราบปรามตามพระราชบัญญัตินี้มี อำนาจยึดยาเส้นหรือยาสูบของผู้กระทำผิดหรือของผู้ที่มีเหตุอันควรสงสัยว่ากระทำผิด ตามพระราชบัญญัตินี้ รวมทั้งหีบห่อยาเส้นหรือยาสูบนั้น ยาเส้นหรือยาสูบรวมทั้งหีบห่อที่ยึดไว้ ถ้าไม่ทราบตัวเจ้าของหรือพนักงานอัยการสั่งเด็ดขาด ไม่ฟ้องคดี หรือศาลไม่พิพากษาให้ริบและผู้เป็นเจ้าของหรือผู้ครอบครองมิได้ร้องขอคืนภายใน 6 เดือนนับแต่วันยึด หรือวันที่ทราบคำสั่งเด็ดขาดไม่ฟ้องคดีหรือวันที่พิพากษาถึงที่สุดแล้วแต่ กรณีให้ตกเป็นของกรมสรรพสามิต ถ้ายาเส้นหรือยาสูบที่ยึดไว้จะเป็นการเสี่ยงความเสียหาย หรือค่าใช้จ่ายในการเก็บรักษาจะเกินค่าของยาเส้นหรือยาสูบ อธิบดีหรือเจ้าพนักงานที่ได้รับ มอบหมาย จากอธิบดีจะจัดการขายทอดตลาดยาเส้นหรือยาสูบนั้นรวมทั้งหีบห่อก่อนครบ กำหนดตามวรรคสองก็ได้ ได้เงินเป็นจำนวนสุทธิเท่าใดให้ยึดไว้แทนยาเส้นหรือยาสูบนั้น

การจัดการของกลาง มาตรา 44 เมล็ดพันธุ์ยาสูบ ต้นยาสูบ ใบยา ยาอัด ยาเส้น ยาสูบหรือเครื่องอุปกรณ์ ในคดีกระทำผิดพระราชบัญญัตินี้ รวมทั้งหีบห่อให้ศาลมีอีอำนาจสั่งริบเป็นของ กรมสรรพสามิต บุหรี่ซิกาแรตและเครื่องอุปกรณ์ในการผลิตบุหรี่ซิกาแรตในคดีกระทำผิด มาตรา 17 หรือ บุหรี่ซิกาแรตกระทำผิดมาตรา18 มาตรา 19 มาตรา 24 หรือมาตรา 27 รวมทั้งหีบห่อให้ศาลสั่งริบเป็นของกรมสรรพสามิต อำนาจของรัฐมนตรี 1) ออกกฎกระทรวงเพื่อกำหนดค่าธรรมเนียมและค่าแสตมป์ยาสูบ 2) จัดให้มีขึ้น เปลี่ยนแปลงหรือยกเลิกซึ่งแสตมป์ยาสูบโดยประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา 3) พิจารณาอุทธรณ์การระงับหรือเพิกถอนใบอนุญาต 4) กำหนดกิจการอื่นเพื่อปฏิบัติตามพระราชบัญญัตินี้

Q & A