โดย ครูสมจินตนา เทียมวิไล ภาษากับวัฒนธรรม โดย ครูสมจินตนา เทียมวิไล

การใช้ภาษาที่สัมพันธ์กับศิลปกรรมไทย สาขาประติมากรรม ประติมากรรม ได้แก่ ศิลปะเกี่ยวกับการปั้นและการแกะสลัก ประติมากรรมไทยที่สำคัญ ได้แก่ พระพุทธรูป ซึ่งมีอยู่หลายปาง และสร้างขึ้นหลายยุคหลายสมัย แต่ที่มีความงามเป็นเลิศ ได้แก่ พระพุทธรูปปางลีลาสมัยสุโขทัยกล่าวได้ว่าการปั้น พระพุทธรูป ของศิลปินสมัยสุโขทัยนั้น นับว่าฝีมือช่างวิเศษสุด

ประติมากรรมในวรรณคดี ๑.ประติมากรรมได้ก่อให้เกิดความชื่นชมและความประทับใจ ต่อกวี กวีได้ถ่ายทอดความชื่นชมนั้นลงในวรรณคดีอย่าง แจ่มชัด เช่น มีชะวากวุ้งเวิ้งเป็นเชิงชั้น ล้วนทองคำทำคั่นกั้นฝา ฉลักรูปสิงห์สัตว์นานา ดุนเด่นออกมาเหมือนจริง ทั้งเนื้อนกดังเห็นเป็นประหลาด พฤกษาชาติเหมือนจะไหวไกวกิ่ง อันรูปเสือสีห์หมีกระทิง เหมือนจะย่างวางวิ่งเวียนวง” (บทละคร เรื่อง อิเหนา ตอน อิเหนาชมถ้ำ)  

ไปสร้างสรรค์งานของตนอย่างมากมาย เช่น ๒.ประติมากรรมได้รับความรู้และความบันดาลใจจากวรรณคดี ไปสร้างสรรค์งานของตนอย่างมากมาย เช่น ประติมากรรมจำหลักไม้บนตู้พระธรรมสมัยอยุธยาจำนวนมาก เป็นเรื่องราวจากทศชาติ การแกะสลักหินอ่อนเป็นเรื่องราวจากวรรณคดี เรื่องรามเกียรติ์ประดับรอบ ๆ พระอุโบสถวัดพระเชตุพนฯ อนุสาวรีย์สุนทรภู่ ที่อำเภอแกลง จังหวัดระยอง มีรูปพระอภัยมณีกำลังเป่าปี่ รูปนางเงือก รูปผีเสื้อยักษ์ หล่อด้วยสัมฤทธิ์ เป็นประติมากรรมที่เกิดจากวรรณคดีโดยตรง

ศัพท์เฉพาะทางประติมากรรม ๑.ปาง หมายถึง การแสดงพุทธลักษณะทางประติมากรรม พระพุทธรูปปางที่คุ้นหู เช่น ปางสมาธิ ปางไสยาสน์ ปางมารวิชัย ปางประทานพร ปางลีลา ปางห้ามสมุทร (ห้ามญาติ) ปางนาคปรก ฯลฯ ๒.เรือนแก้ว หมายถึง ซุ้มครอบเหนือพระพุทธรูป สิ่งประดิษฐ์เพื่อแสดงพุทธบารมีเฉพาะพระพุทธองค์ ๓.หุ้มแผลง หมายถึง วิธีหุ้มทองพระพุทธรูป โดยใช้ทองคำแผ่ บุและตรึงด้วยหมุดตลอดองค์พระ

พระพุทธรูปประจำวันเกิด พระประจำวันอาทิตย์ ปางถวายเนตร            

พระพุทธรูปประจำวันเกิด พระประจำวันจันทร์ ปางห้ามญาติหรือห้ามสมุทร

พระพุทธรูปประจำวันเกิด พระประจำวันอังคาร ปางไสยาสน์ หรือ ปางปรินิพพาน        

พระพุทธรูปประจำวันเกิด พระประจำวันพุธ(กลางวัน) ปางอุ้มบาตร       

พระพุทธรูปประจำวันเกิด พระประจำวันพุธ(กลางคืน) ปางป่าเลไลยก์      

พระพุทธรูปประจำวันเกิด พระประจำวันพฤหัสบดี ปางสมาธิ หรือ ปางตรัสรู้       

พระพุทธรูปประจำวันเกิด พระประจำวันศุกร์ ปางรำพึง       

พระพุทธรูปประจำวันเกิด พระประจำวันเสาร์ ปางนาคปรก      

แบบทดสอบ จงตอบคำถามต่อไปนี้     จงตอบคำถามต่อไปนี้ ๑.จงบอกพระพุทธรูปประจำวันเกิดของนักเรียน พร้อมทั้งอธิบาย พุทธลักษณะและประวัติความเป็นมา ๒.จงยกตัวอย่างประติมากรรมบุคคลสำคัญของไทย พร้อมทั้งบอก สถานที่ตั้งของประติมากรรม ๓.จงยกตัวอย่างประติมากรรมสำคัญของประเทศอาเซียน ทั้ง ๑๐ ประเทศ ๔.จงอธิบายประวัติความเป็นมาพระพุทธรูปปางมารวิชัย