ยาที่ใช้ในโรคไตเรื้อรัง (Pharmacotherapy in CKD) ประกอบการประชุมอบรมพัฒนาศักยภาพพยาบาล หน่วยปฐมภูมิ เขต 3 ภญ.จันทกานต์ อภิสิทธิ์ศักดิ์ กลุ่มงานเภสัชกรรม สวรรค์ประชารักษ์ มีนาคม พ.ศ.2560

Scope Proteinuria and BP controlled Glycemic controlled Lipid controlled Anemia in CKD Fluid & Electrolyte imbalance Metabolic acidosis Renal osteodystrophy & Secondary hyperparathyroidism สำหรับวัตถุประสงค์ของการรักษา ที่เกี่ยวกับการใช้ยาก็จะเป็นวัตถุประสงค์ในส่วนของ ชะลอการเสื่อมของไต เพื่อป้องกันหรือยืดเวลาการเกิดภาวะแทรกซ้อน ประเมินและรักษาภาวะแทรกซ้อน เพื่อป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง ลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด ซึ่งเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตที่สำคัญ click

เกณฑ์การวินิจฉัย Albuminuria เนื้อหาที่จะพูดในวันนี้ก็จะครอบคลุมในส่วนของยาที่ใช้รักษาภาวะความผิดปกติต่างๆที่จะเกิดกับผู้ป่วย ได้แก่ ยาที่ใช้ควบคุมความดันโลหิตและระดับโปรตีนในปัสสาวะ ยาที่ใช้ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ยาที่ใช้ควบคุมภาวะไขมันในเลือดผิดปกติ ยาที่ใช้รักษาภาวะโลหิตจางในโรคไตเรื้อรัง ยาที่ใช้ในการรักษาความผิดปกติเกี่ยวกับสมดุลน้ำและเกลือแร่ ได้แก่ สมดุลของน้ำและ sodium ยาที่ใช้รักษาภาวะ potassium ในเลือดสูง ยาที่ใช้รักษาภาวะเลือดเป็นกรด และ ยาที่ใช้ในการควบคุมภาวะความผิดปกติของกระดูกในโรคไตเรื้อรัง หรือ ROD และภาวะ parathyroid hormone ในเลือดสูง

Proteinuria A : none-DM caused CKD B : DM caused CKD AER < 500-1000 mg/day หรือ PCR < 500 – 1000 mg/g ในระยะเวลา 6 เดือน B : DM caused CKD ต่ำที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ โดยไม่เกิด ADR ไม่แนะนำให้ยา ACEI / ARB ในผู้ป่วย CKD ที่มี DM without HT และ AER < 30 mg/day แนะนำให้ ACEI / ARB ในผู้ป่วย CKD ที่มี DM และ AER 30-300 mg/day แนะนำให้ ACEI / ARB ในผู้ป่วย CKD ทั้งที่เป็นและไม่ได้เป็น DM ที่มี AER > 300 mg/day เนื้อหาที่จะพูดในวันนี้ก็จะครอบคลุมในส่วนของยาที่ใช้รักษาภาวะความผิดปกติต่างๆที่จะเกิดกับผู้ป่วย ได้แก่ ยาที่ใช้ควบคุมความดันโลหิตและระดับโปรตีนในปัสสาวะ ยาที่ใช้ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ยาที่ใช้ควบคุมภาวะไขมันในเลือดผิดปกติ ยาที่ใช้รักษาภาวะโลหิตจางในโรคไตเรื้อรัง ยาที่ใช้ในการรักษาความผิดปกติเกี่ยวกับสมดุลน้ำและเกลือแร่ ได้แก่ สมดุลของน้ำและ sodium ยาที่ใช้รักษาภาวะ potassium ในเลือดสูง ยาที่ใช้รักษาภาวะเลือดเป็นกรด และ ยาที่ใช้ในการควบคุมภาวะความผิดปกติของกระดูกในโรคไตเรื้อรัง หรือ ROD และภาวะ parathyroid hormone ในเลือดสูง

BP controlled Goal : BP < 140/90 mm Hg Goal : BP < 130/80 mm Hg Albumin in urine < 30 mg/day หรือ UPCR < 150 mg/g Goal : BP < 140/90 mm Hg B : ในผู้ป่วยที่ Albumin in urine > 30 mg/day หรือ UPCR > 150 mg/g Goal : BP < 130/80 mm Hg เนื้อหาที่จะพูดในวันนี้ก็จะครอบคลุมในส่วนของยาที่ใช้รักษาภาวะความผิดปกติต่างๆที่จะเกิดกับผู้ป่วย ได้แก่ ยาที่ใช้ควบคุมความดันโลหิตและระดับโปรตีนในปัสสาวะ ยาที่ใช้ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ยาที่ใช้ควบคุมภาวะไขมันในเลือดผิดปกติ ยาที่ใช้รักษาภาวะโลหิตจางในโรคไตเรื้อรัง ยาที่ใช้ในการรักษาความผิดปกติเกี่ยวกับสมดุลน้ำและเกลือแร่ ได้แก่ สมดุลของน้ำและ sodium ยาที่ใช้รักษาภาวะ potassium ในเลือดสูง ยาที่ใช้รักษาภาวะเลือดเป็นกรด และ ยาที่ใช้ในการควบคุมภาวะความผิดปกติของกระดูกในโรคไตเรื้อรัง หรือ ROD และภาวะ parathyroid hormone ในเลือดสูง

Hypertension & Proteinuria ในผู้ป่วย CKD ทั้งที่ เป็น และ ไม่ได้เป็น เบาหวาน ACR ≥ 30 mg/g หรือ PCR ≥ 150 mg/g ควรได้รับยา ACEIs / ARBs หากไม่มีข้อห้ามใช้ยา pregnancy , bilateral renal artery stenosis , K+>5.5 Stop : เมื่อ SCr เพิ่มขึ้น > 30% ใน 6-8 สัปดาห์ ระวัง : ในผู้ป่วยที่มี SCr > 3.0 mg/dl  Monitor : SCr , K+ , ไอ , angioedema เนื้อหาที่จะพูดในวันนี้ก็จะครอบคลุมในส่วนของยาที่ใช้รักษาภาวะความผิดปกติต่างๆที่จะเกิดกับผู้ป่วย ได้แก่ ยาที่ใช้ควบคุมความดันโลหิตและระดับโปรตีนในปัสสาวะ ยาที่ใช้ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ยาที่ใช้ควบคุมภาวะไขมันในเลือดผิดปกติ ยาที่ใช้รักษาภาวะโลหิตจางในโรคไตเรื้อรัง ยาที่ใช้ในการรักษาความผิดปกติเกี่ยวกับสมดุลน้ำและเกลือแร่ ได้แก่ สมดุลของน้ำและ sodium ยาที่ใช้รักษาภาวะ potassium ในเลือดสูง ยาที่ใช้รักษาภาวะเลือดเป็นกรด และ ยาที่ใช้ในการควบคุมภาวะความผิดปกติของกระดูกในโรคไตเรื้อรัง หรือ ROD และภาวะ parathyroid hormone ในเลือดสูง ไม่มีข้อมูลสนับสนุนการให้ ACEIs + ARBs

Angiotensin converting enzyme inhibitor ADR % Hypotension 0.9-6.7% Othostasis 2% Headache 2-5% Dizziness 4-8% SCr 0.2-20% Bronchitis , Cough , Dyspnea 1-2%

Angiotensin receptor blockers (ARBs) ADR* >10%** Chest pain , Fatigue Hypoglycemia , Diarrhea UTI , Weakness , Anemia Back pain , Cough 1-10% Cough ≤3-11** <1% Hyperkalemia , worsening renal function * ข้อมูลจากยา Losartan ** รายงานในผู้ป่วย Diabetic nephropathy *** อุบัติการณ์สูงในผู้มีประวัติไอจาก ACEI

Preferred antihypertensive agents for CVD ตารางนี้แสดงถึงการเลือกใช้กลุ่มยาลดความดันโลหิตให้เหมาะสมกับความผิดปกติในระบบหัวใจและหลอดเลือดแต่ละภาวะ ซึ่งมีข้อมูลสนับสนุนถึงผลดีทั้ง morbidity และ mortality ในระยะยาว เช่น (พูดเองได้เลย อาจยกตัวอย่างกรณียาที่ใช้ใน MI LVSD) a : เฉพาะ carvedilol , bisoprolol , metoprolol succinate b : nondihydropyridine CCB

Calcium channel blockers : DCCB ADR Amolodipine Felodipine Peripheral edema 2-15% 2-17% Headache 7% 11-15% Flushing 1-3% 4-7% Palpitation 1-4% 0.4-2.5% Gingival hyperplasia 1.7-3.3% <1%