นพ. ศุภกิจ ศิริลักษณ์ พบ., อว., MPHM. ผู้ตรวจกระทรวงสาธารณสุข yahoo.com The Planning and Evaluation Health Region 2, April 2016

โรงเรียนไหนมีปัญหา SchoolCI A100% B60% C30%

SchoolCIContainerLarva + A100%10 B60%5030 C30%20060 อะไรคือคำตอบ

DistrictVaccine Coverage A98 B95 C97 D100 E80 อำเภอไหนมีปัญหา

ปัญหาอยู่ที่ไหน DistrictVaccine Coverage Tumbon VC > 90% A9890 B95100 C9795 D100 E80

อำเภอไหนปัญหามากกว่า DistrictMortality rate from injury /100k (yr2001) A48 B39

แนวโน้มสร้างปัญหา District A B

Scope of Health MedicalService Health Service Health System Health (Social) Determinants

Medicine Individual Curative Health Health Public Health Community Prevention Health Health Two Tiers Concept: The Best The Most ( การแพทย์ ) ( การสาธารณสุข ) ( รักษา ) ( ป้องกัน ) (Best for Few) (Good for All) ( ปัจเจกบุคคล ) ( ชุมชน )

Health Promotion and Prevention ไวต่อการเกิดโรค Health Promotion ส่งเสริมสุขภาพ 0 ระดับสุขภาพ มีโรคไม่มีอาการ ป่วย พิการ ตาย Primary Prevention ป้องกันโรคระดับปฐมภูมิ Secondary Prevention ป้องกันโรคระดับทุติยภูมิ Tertiary Prevention ป้องกันโรคระดับตติยภูมิ

ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง Sufficiency Economy

พอประมาณ Goal Setting Balance All มีเหตุผล Evidence Based Situational Analysis สร้างภูมิคุ้มกัน Future Projection Change Management Risk Management ความรู้ + คุณธรรม

Inform ation Analyz e Findin g with Eviden ce Probl ems Priorit ized Proble ms -Goal (Impact) -Objective (Outcome) -Target (Output) - Strate gy - Tactic - Activit y Input Implement ation (Project Manageme nt) Monitoring (Indicator) Informatio n Evaluat ion - Summa tive - Format ive Inform ation Indicator -Impact -Outcome -Output Indica tor -Demography -Health Status - Vital statistics - Diseases Burden -Health Service - Medical Service - Public Health Service -Health Financing -Health Resources -Manpower -Budget -Facilities - Social Determinant Project planning & management process

การวิเคราะห์สถานการณ์ (Situational Analysis)

Demography Demography Health Status Health Status Vital Statistic Vital Statistic Disease Burden Disease Burden Health Services Health Services Health Financing Health Financing Health Resources Health Resources Health manpower Health manpower Health facility Health facility Budgeting Budgeting Social Health Determinant Social Health Determinant Health Information

Population Parameter (Fact) Sample Statistic What do we use

Nominal Scale Ordinal Scale Interval Scale Ratio Scale Qualitative Quantitative Discret e Continuous Data Type

Primary Data Secondary Data Data Source

The different of term Proportion ( สัดส่วน ) = a/a+b x 100% Proportion ( สัดส่วน ) = a/a+b x 100% Ratio ( อัตราส่วน ) = a/b Ratio ( อัตราส่วน ) = a/b Rate ( อัตรา ) = a/a+b x K (1,000 or 100,000)/time Rate ( อัตรา ) = a/a+b x K (1,000 or 100,000)/time

MATENAL MORTALITY RATE (RATIO) : MMR อัตรา ( ส่วน ) มารดาตาย แม่ตายเนื่องจากการตั้งครรภ์และการคลอด x 100,000 เด็กเกิดมีชีพ เด็กเกิดมีชีพ The Ratio vs Rate

Accurate Accurate Adequate Adequate Update Update Appropriate Appropriate Good Health Information

Health Data Collection Health Data Collection Primary/Secondary Primary/Secondary Health Data Summarization Health Data Summarization Issue Specific Issue Specific Health Data Analysis Health Data Analysis Health Data Presentation Health Data Presentation Content & Form Content & Form Steps

Sexy ReportSexy Report Visualization Visualization Analyzed-synthesis Analyzed-synthesis Crucial Crucial Precise Precise Easily digest Easily digest Appropriate timeAppropriate time Marketing (4P)Marketing (4P) Attractive information

Established Systemic Report Established Systemic Report (Facility based) (Facility based) Record  Report Record  Report Survey (Community based) Survey (Community based) Methods

Morbidity Morbidity Mortality Mortality DALY (Disability-adjusted Life Years) DALY (Disability-adjusted Life Years) YLL (Year of Life Lost) YLL (Year of Life Lost) YLD (Year Lived with Disability) YLD (Year Lived with Disability) DALY= YLL+YLD Burden of Disease

Out-of-date Critical in Disease Surveillance Critical in Disease Surveillance Less Benefit (Useless) for the Outdate Report Less Benefit (Useless) for the Outdate Report

Public Health Diagnosis Data Collection Data Collection Data Summarization Data Summarization Data Analysis  Finding (with Evidences) Data Analysis  Finding (with Evidences) Define Problem(s) Define Problem(s) Problem Prioritization Problem Prioritization

Priority Setting Priority Setting Size Size Severity Severity Disparity of Health Impact Disparity of Health Impact Community Concern Community Concern Feasibility Feasibility Policy Support Policy Support

Scoring Scoring Si ze Seve rity Im pac t Comm unity Concer n Feasi bility Polic y Direc tion To tal Ra nk Probl em1 Probl em2 Probl em3 Probl em4

Finding (Evidenc e) ปัญหา (Proble m) Goal/Object ive/Target Strategy/Tact ic/Activity M&E Situational Analysis PlanningImplementati on + M&E Project planning & management process

ProjectTarget(Output)Objective(Outcome)Goal(Impact) ป้องกันควบคุมโรค ไข้เลือดออก  กำจักลูกน้ำยุงลาย  ให้ความรู้ในการ ป้องกันโรค โครงการแก้ไข โรคเบาหวาน  รณรงค์ออกกำลัง กาย  ให้ความรู้เรื่อง อาหาร  คัดกรองผู้ป่วย โรคเบาหวาน โครงการฝึกอบรม อส ม. ในการดูแลผู้ป่วย TB ด้วย DOTS โครงการอาหาร ปลอดภัย  รณรงค์ให้ความรู้ การเลือกซื้ออาหาร  ตรวจสารปนเปื้อน และฉลาก อย Project Product

Monitoring & Evaluation “No measurement is no development”

Validity Validity Availability Availability Reliability Reliability Sensitivity Sensitivity Good Indicator

Indicator ( ตัวชี้วัด ) Leading Indicator ( ตัวชี้วัดนำ ) Lagging Indicator ( ตัวชี้วัดตาม ) Target ( เป้าหมาย ) Criteria ( เกณฑ์ )

Planning Implementation Monitoring Evaluation Control Management Process

Terms Monitoring = Measurement Monitoring = Measurement Evaluation = Measurement + Judgement Evaluation = Measurement + Judgement

Evaluation 1.Formative vs Summative 2.External vs Internal 3.Timing : Pre - During – Post 4.Step : Context (Need) Feasibility Input Process Input, Outcome, Impact 5.Management Situation analysis-Planning-Implementation-Evaluation

1.Unit of Evaluation : Region, Province, District 2. Point of Evaluation 3.Use Quantitative & Qualitative 4.Objective > Subjective Data 5.Base on any (Existing) Plan Evaluation

Most Some Few * All Monitoring and Evaluation Pipeline Adaptation of Rehle/Rugg M&E Pipeline Model, FHI 2001 Input/OutputInput/Output ProcessProcess OutcomeOutcome ImpactImpact Levels of Monitoring & Evaluation Effort # of Projects # * Supplemented with impact indicators from surveillance data.

Objective / Target (Outcome/Output) Indic ator Templa te 1. ผู้ป่วยเบาหวานที่มีโรคแทรกซ้อน ได้รับการดูแลทุกราย 2. ทุกตำบลในอำเภอแสนสุขมีการฉีด วัคซีนโรคหัด ครอบคลุมมากกว่าร้อย ละ เด็กอายุต่ำกว่า 15 ปี ในอำเภอแสน สุข ร้อยละ 90 ได้รับวัคซีนป้องกันโรค หัด 4. เด็กนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย ได้รับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเสี่ยงใน การมีเพศสัมพันธ์ไม่ปลอดภัย ไม่น้อย กว่าร้อยละ เจ้าหน้าที่บันทึกข้อมูลมี ความสามารถในการใช้โปรแกรม JHCIS มากกว่าปีที่ผ่านมา ร้อยละ อัตราป่วยด้วยโรคไข้หวัดใหญ่ ไม่ เกิน 20 ต่อพันประชากร

Objective / Target (Outcome/Output) Indic ator Templa te 7. อัตราป่วยตายโรคไข้หวัดใหญ่ ลดลงจากปีที่ผ่านมาร้อยละ หญิงตั้งครรภ์ได้รับการ ANC คุณภาพ ไม่น้อยกว่าร้อยละ รพ. สต. ในอำเภอแสนสุขให้บริการ ANC คุณภาพมากกว่าร้อยละ 70 ไม่ น้อยกว่า 90% 10. ประชาชนเลือกซื้ออาหารที่มี เครื่องหมาย อย. มากว่าร้อยละ 80 ของหลังคาเรือน 11. เวลาเฉลี่ยที่ประชาชนมารับการ ตรวจโรคที่ รพ. สต. ไม่เกิน 30 นาที 12. ประชากรที่มาตรวจโรคที่ รพ. สต. รอไม่เกิน 30 นาที มากว่า 60%

Objective / Target (Outcome/Output) Indic ator Templa te 13. ผู้ป่วยเบาหวานได้รับการรักษาเพื่อ ควบคุมระดับน้ำตาลไม่เกิน 120 mg% ไม่น้อยกว่าร้อยละ อัตราส่วนแพทย์ต่อประชากร มากกว่า 5:10, เมื่อสิ้นสุดการอบรม ผู้เข้ารับการ อบรมสามารถใช้เครื่องมือวัดความดัน ได้ถูกต้อง ตามเกณฑ์ไม่น้อยกว่า 80% 16. จำนวนผู้ติดเชื้อเอดส์รายใหม่ ไม่ เกิน 5 ราย

Objective / Target (Outcome/Output) Indic ator Templa te 17. ค่า HI, CI เป็น 0 ภายใน 5 วัน 18. โรงพยาบาลชายแดน ให้บริการ ชาวต่างชาติอย่างเป็นมิตร (Friendly Service) ไม่น้อยกว่าร้อยละ ความสำเร็จในการป้องกัน ควบคุมดูแลรักษาโรคเบาหวานไม่น้อย กว่าร้อยละ สัดส่วนของผู้ป่วยความดันโลหิตสูง ที่ไปรักษาที่ รพ. สต. และศสม. ไม่น้อย กว่า ร้อยละ 50

Planning Process Process For Future Action For Future Action Effectiveness and Efficiency Effectiveness and Efficiency

Level of Plan Policy Policy Strategic Plan Strategic Plan Action (Operational) Plan Action (Operational) Plan Program Program Project Project

Plan Do Check Act Deming W. Edward Deming( ) Quality Circle and Management

How do we get there: Mission Strategy Strategy Tactic Tactic Activity Activity Where will we want to be: Vision Goal Goal Objective Objective Target Target Where are we now: Situation analysis KPIImpactOutcomeOutput Process How do we know where we are

Goal 1 Mission Vision Goal 2 Goal 3 Goal 4 Strategy 1 Strategy 2

Goal 4 Goal 3 Goal 2 Goal 1 Object ive 1 2 Objec tive 1 2 Objec tive Vision Miss ion Strate gy 1 Strate gy 2 Strate gy 3 Acti on Pla n 1. A 2. B 3. C 4. D Acti on Pla n 5. A 6. B 7. C Acti on Pla n 8. A 9. B 10. C

ExistingStrategyNewStrategy Internal Factor External Factor StrengthWeakness OpportunityThreat SWOT for improving strategy

ProposedStrategy New accepted Strategy Internal Factor External Factor StrengthWeakness OpportunityThreat SWOT for creating new strategy

SWOT/TOWS Matrix SWOT/TOWS Matrix จุดแข็ง STRENGTHS - S จุดอ่อน WEAKNESSES - W โอกาส OPPORTUNI TIES - O SO STRATEGY WO STRATEGY ภัยคุกคาม THREATS - T ST STRATEGY WT STRATEGY กลยุทธ์เชิงรุก (Aggressive Strategies) กลยุทธ์พลิก ฟื้น (Turn Around Strategies) (Turn Around Strategies) กลยุทธ์การ อยู่กับที่ (Stability Strategies) กลยุทธ์ตัด ทอน (Retrenchment Strategies)

Project Format Title : ชื่อโครงการ Title : ชื่อโครงการ Background / Rationale : หลักการและเหตุผล Background / Rationale : หลักการและเหตุผล Situational Analysis : วิเคราะห์สถานการณ์ Situational Analysis : วิเคราะห์สถานการณ์ Goal : เป้าประสงค์ Goal : เป้าประสงค์ Objective : วัตถุประสงค์ Objective : วัตถุประสงค์ Target : เป้าหมาย Target : เป้าหมาย

Project Format Strategy / Tactic : กลยุทธ์ / กลวิธี Strategy / Tactic : กลยุทธ์ / กลวิธี Method / Activity : กิจกรรม Method / Activity : กิจกรรม Time (Project Period) : ระยะเวลาดำเนินการ Time (Project Period) : ระยะเวลาดำเนินการ Budget : งบประมาณ Budget : งบประมาณ Responsible Unit : ผู้ ( หน่วยงาน ) รับผิดชอบ Responsible Unit : ผู้ ( หน่วยงาน ) รับผิดชอบ Monitoring / Evaluation : Monitoring / Evaluation : การติดตามกำกับและประเมินผล การติดตามกำกับและประเมินผล Expected outcome : ผลที่คาดว่าจะได้รับ Expected outcome : ผลที่คาดว่าจะได้รับ

Program Format Task/ Activity ObjectiveTargetIndicatorBaselineTimeBudgetResponsibleUnit1.A 1.1 a 1.1 a 1.2 b 1.2 b 1.3 c 1.3 c2.B 2.1 d 2.1 d 2.2 e 2.2 e …… ……

Swasdee