ปฏิบัติการที่ 2 แร่ประกอบหินอัคนี

(Igneous Rock forming minerals) แร่ประกอบหินอัคนี (Igneous Rock forming minerals)

1.Quartz (ควอรตซ์) ส่วนประกอบ : SiO2 H : 7 สี (Color) : ไม่มีสีหรือขาวใส สีอื่นๆ มีขาวขุน ชมพู ม่วง สีควันไฟถึงเกือบดำ ประกาย (Luster) : เหมือนแก้ว แนวแตก (Cleavage) : ไม่มี การแตก (Fracture) : รูปฝาหอย คุณสมบัติอื่นๆ : พบในหินเป็นเม็ดขาวใส เมื่อเกิดเป็นแร่เดียวมักเป็นก้อนเนื้อแน่นหรือเป็นรูปผลึกแท่งหกเหลี่ยม อาจมีลายเส้นตามขวางบนหน้าผลึก ปลายทั้งสองข้างเป็นรูปปิระมิด เมื่อเกิดเป็นผลึกขาวใสเรียก Rock crystal สีขาวขุ่นเรียก Milky quartz สีชมพูเรียก Rose Quartzสีม่วงเรียก Amethyst และสีควันไฟจนเกือบดำเรียก Smoky quartz

Amethyst Rock crystal Smoky quartz Rose quartz Milky quartz

2. Orthoclase (ออร์โทเคลส) Microcline (ไมโครไคลน์) ส่วนประกอบ : KAlSi3O8 (K Feldspar) H : 6 สี (Color) : ขาว ครีม ชมพู เขียว เหลือง ส้ม ประกาย (Luster) : เหมือนแก้ว แนวแตก (Cleavage) : 2 ทิศทางตั้งฉากกัน การแตก (Fracture) : ไม่เรียบ คุณสมบัติอื่นๆ : โดยมากเกิดเป็นเม็ดๆ หรือก้อนเนื้อแน่น บางทีเกิดเป็นรูปผลึกแท่งสั้นๆ ผิวของแนวแตกเรียบตั้งฉากกัน

ส่วนประกอบ : NaAlSi3O8 (Na Plagioclase) 3. Albite (แอลไบต์) ส่วนประกอบ : NaAlSi3O8 (Na Plagioclase) H : 6 สี (Color) : ขาว ฟ้า เทาอ่อน เขียวจางๆ ประกาย (Luster) : เหมือนแก้ว แนวแตก (Cleavage) : 2 ทิศทางเกือบตั้งฉากกัน การแตก (Fracture) : ไม่เรียบ คุณสมบัติอื่นๆ : มักมีลายเส้นบนผิวแนวแตก แต่อาจไม่เห็นได้ด้วยตาเปล่า บางทีมีการเล่นแสงสีน้ำเงินอ่อน

4. Labradorite (แลบราโดไรด์) ส่วนประกอบ : Na, Ca, Al Silicate (Na, Ca Plagioclase) H : 6 สี (Color) : เทา เทาเข้ม ประกาย (Luster) : เหมือนแก้ว แนวแตก (Cleavage) : 2 ทิศทางเกือบตั้งฉากกัน การแตก (Fracture) : ไม่เรียบ คุณสมบัติอื่นๆ : มักมีลายเส้นบนผิวแนวแตก แต่อาจไม่เห็นได้ด้วยตาเปล่า การเล่นแสงชัดเจนขึ้นเป็นสีน้ำเงินเข้ม

5. Muscovite (มัสโคไวต์) ส่วนประกอบ : Hydrous K, Al Silicate H : 2-3 สี (Color) : ไม่มีสี สีเทาหรือสีน้ำตาลจางๆ ประกาย (Luster) : เหมือนมุกบนหน้าแบน แนวแตก (Cleavage) : 1 ทิศทางดีมาก การแตก (Fracture) : ไม่มี คุณสมบัติอื่นๆ : เกิดเป็นเกล็ดหรือเป็นแผ่นบางๆซ้อนกัน แผ่นบางๆเหล่านี้ยืดหยุ่นได้

ส่วนประกอบ : Hydrous K, Mg, Fe, Al Silicate 6. Biotite (ไบโอไทต์) ส่วนประกอบ : Hydrous K, Mg, Fe, Al Silicate H : 2.5 สี (Color) : สีดำบนหน้าแบน ประกาย (Luster) : เหมือนมุกบนหน้าแบน แนวแตก (Cleavage) : 1 ทิศทางดีมาก การแตก (Fracture) :ไม่มี คุณสมบัติอื่นๆ : คุณสมบัติคล้ายกับแร่มัสโคไวต์ แต่มีสีดำ เมื่อเกิดซ้อนทับกันมากๆจะทึบแสง

7. Hornblende (Amphibole) ฮอร์นเบลนด์ ส่วนประกอบ : Complex hydrous Na, Ca, Mg, Fe, Al Silicate H : 5-6 สี (Color) : ดำ เขียวแก่ ประกาย (Luster) : เหมือนแก้ว แนวแตก (Cleavage) : 2 ทิศทางทำมุมกัน 1240 และ 560 แต่เห็นได้ยากด้วยตาเปล่า การแตก (Fracture) : ขรุขระ คุณสมบัติอื่นๆ : มักเป็นรูปแท่งสี่เหลี่ยมยาว สีดำ และทึบแสง รูปตัดขวางเป็นรูปข้าวหลามตัด

8. Augite (Pyroxene) ออไจต์ ส่วนประกอบ : Complex Ca, Mg, Fe, Al Silicate H : 5-6 สี (Color) : เขียวแก่ ดำ ประกาย (Luster) : เหมือนแก้วบนแนวแตก แนวแตก (Cleavage) : 2 ทิศทางทำมุมกัน 870 และ 930 แต่เห็นได้ยากด้วยตาเปล่า การแตก (Fracture) : ขรุขระ คุณสมบัติอื่นๆ : มักเป็นรูปแท่งสั้นๆ รูปตัดขวางเป็นรูปสี่เหลี่ยมหรือแปดเหลี่ยม มักจะทึบแสง

ส่วนประกอบ : (Mg, Fe)2SiO4 9. olivine (โอลิวีน) ส่วนประกอบ : (Mg, Fe)2SiO4 H : 5-6 สี (Color) : เขียว ประกาย (Luster) : เหมือนแก้ว แนวแตก (Cleavage) : ไม่มี การแตก (Fracture) : รูปฝาหอย คุณสมบัติอื่นๆ : มักเป็นเม็ดเล็กๆ กลมๆ คล้ายน้ำตาลทราย เมื่อผุพังสีจะออกน้ำตาล

10. Magnetite (แมกนีไทต์) ส่วนประกอบ : Fe3O4 H : 5-6 สี (Color) : ดำ ประกาย (Luster) : เหมือนโลหะ แนวแตก (Cleavage) : ไม่มี การแตก (Fracture) : ไม่มี ไม่เรียบ คุณสมบัติอื่นๆ : เนื้อแน่น หนัก (ถ.พ. 5.18) สีผงดำ แม่เหล็กดูดติด พบในหินเป็นเม็ดเล็กๆมนๆ

Geology for Engineers