เรื่อง การฟัง ดู คิดและพูด ครูณรงค์ฤทธิ์ ศักดารณรงค์ วิชาภาษาไทย ท42101 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง การฟัง ดู คิดและพูด ผู้สอน ครูณรงค์ฤทธิ์ ศักดารณรงค์ ครูเชี่ยวชาญ คศ.4
การฟังและการดูอย่างมีวิจารณญาณ การฟัง และการดูสารทุกประเภท มีจุดมุ่งหมายแตกต่างกัน แต่ผลของการฟังและการดู คือ การรับรู้และความเข้าใจตรงกันระหว่างผู้ส่งสารและผู้รับสาร
การฟังและการดูอย่างมีวิจารณญาณ คือการฟังและดูโดยใช้สติปัญญาไตร่ตรองในการวิเคราะห์ วิจารณ์ ประเมินค่าและวินิจฉัยสารที่ฟังและดูอย่างมีเหตุผล
การดู การฟัง วิจารณญาณ สติปัญญา ไตร่ตรอง วิเคราะห์ สาร เหตุผล วิจารณ์ ประเมินค่า วินิจฉัย
นักเรียนควรหาโอกาสไปทัศนศึกษานอกสถานที่ หรือชมการแสดงนิทรรศการที่ให้ความรู้และฟังการบรรยายในโอกาสต่าง ๆ เพื่อช่วยพัฒนาให้เป็นผู้มีวิจารณญาณในการฟังและการดูยิ่งขึ้น
วิเคราะห์สารที่ฟังและดู การใช้วิจารณญาณ แนวทาง วิเคราะห์สารที่ฟังและดู วิจารณ์สารที่ฟังและดู ประเมินค่าสารที่ฟังและดู
การวิเคราะห์สารที่ฟังและดู สามารถทำได้ก่อนการฟังและดู ในขณะที่กำลังฟังและดู หรือ หลังจากฟังและดู
ก่อนการฟังและดู วิเคราะห์เพื่อ ให้ทราบว่า สารที่กำลังจะฟังและดูเป็นสารประเภทใด เช่น สารที่ให้ความรู้ สารที่ให้ความเพลิดเพลิน สารที่โน้มน้าวใจ
ขณะฟังและดู ตั้งใจฟังโดยแยกเนื้อหาออกเป็นส่วน ๆ เช่น แยกข้อเท็จจริงออกจากข้อคิดเห็น แยกใจความสำคัญออกจากพลความ
หลังการฟังและดู นำข้อมูลที่ได้โดยใช้ความคิดวิเคราะห์จำแนกแต่ละประเด็นแล้วสรุป ขั้นต่อไปเขียนบันทึกไว้หรือนำไปใช้ในการพูดหรือเขียนแสดงความคิดเห็น
การวิจารณ์สารที่ฟังและดู เมื่อได้ฟังและดูสารประเภทใด ต้องฝึกวิจารณ์สารนั้น เพื่อแสดงความคิดเห็นอย่างมีเหตุผล
พิจารณารายละเอียดของสาร 2. 3. 4. แนวทางปฏิบัติ 1. พิจารณารายละเอียดของสาร 2. นำทฤษฎีที่เกี่ยวข้องมาเป็นแนวทาง 3. ทำความเข้าใจแต่ละประเด็นให้ชัดเจน 4. แสดงความคิดเห็นอย่างมีหลักการ
การประเมินค่าสารที่ฟังและดู ถือเป็นขั้นสูงสุดของการฟังและดูอย่างมีวิจารณญาณ เพราะเป็นขั้นที่ทำให้ได้รับแนวคิดที่เป็นประโยชน์ตามวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้
วิธีประเมินค่าของสารที่ฟังและดู คือ ประมวลเหตุผลทั้งหมดแล้วแสดงความคิดเห็นว่า สารนั้นมีข้อดีหรือข้อเสียประการใด ทำให้ทราบว่าได้รับประโยชน์อย่างไรบ้างและเป็นการตรวจสอบตนเองว่า ประสบผลสำเร็จมากน้อยเพียงใด
เป็นข้อมูลการแสดงความคิดเห็น 2. เป็นข้อมูลการตัดสินใจ 3. การใช้ประโยชน์ 1. เป็นข้อมูลการแสดงความคิดเห็น 2. เป็นข้อมูลการตัดสินใจ 3. เป็นข้อมูลการแก้ปัญหา
การฟังและดูอย่างมีวิจารณญาณ ทำให้ได้ข้อมูลที่มีคุณค่า เป็นประโยชน์ที่สามารถนำมาประกอบการแสดงความคิดเห็น จึงควรจัดเก็บข้อมูลที่ได้อย่างเป็นระบบ เช่นบันทึกไว้ในคอมพิวเตอร์ เป็นต้น
นอกจากจะได้รับความรู้ ยังได้รับแนวคิดและแนวทางที่เป็นประโยชน์ในการตัดสินใจและแก้ปัญหา ทั้งปัญหาส่วนตนและปัญหาส่วนรวม
สรุป การฟังและการดูอย่างมีวิจารณญาณ เป็นทักษะที่ช่วยพัฒนาให้เป็นผู้ที่มีความสามารถในการใช้ความคิดอย่างมีระเบียบ มีคุณค่าและมีเหตุผลอย่างแท้จริง