การจำแนกวงศ์ในอันดับโคลีออพเทอร่า บทปฏิบัติการที่ 11 การจำแนกวงศ์ในอันดับโคลีออพเทอร่า (Orders of Coleoptera insects classification)

อันดับโคลีออพเทอร่า (Coleoptera, coleos = หุ้มหรือบัง, pteron = ปีก) ได้แก่ ด้วง เป็นแมลงขนาดเล็ก-ใหญ่ มีปีก 2 คู่ ปีกคู่หน้าเป็นแผ่นแข็งหนา ขณะเกาะขอบล่างของปีกหน้าจะจรดกันที่กึ่งกลางของสันหลังของลำตัวพอดี ปีกคู่หลังเป็นแผ่นยาวมักจะยาวกว่าปีกคู่หน้าเมื่อพับปีกจะซ้อนเข้าเก็บใต้ปีกคู่หน้า ลักษณะการวางของส่วนหัวส่วนใหญ่เป็นแบบหัวเชิด ปากแบบกัดกิน ตารวมใหญ่ หนวด 8-10 ปล้อง tarsi 3-5 ปล้อง การเปลี่ยนแปลงรูปร่างแบบสมบูรณ์

แมลงในอันดับ Coleoptera แบ่งออกเป็น 2 อันดับย่อย โดยเอาลักษณะด้านล่างของปล้องท้องแรกเป็นหลักคือ 1. อันดับย่อยเอดีฟาก้า (Adephaga) ฐาน coxa ของขาคู่หลังยื่นออกแบ่งด้านล่างของส่วนท้องปล้องแรกมองเห็นเป็น 3 ส่วน tarsi มี 3 ปล้อง หนวดแบบเส้นด้าย ตัวหนอนเป็นแบบ campodeiform ส่วนใหญ่เป็นตัวห้ำกินแมลงอื่นเป็นอาหาร 2. อันดับย่อยโพลีฟาก้า (Polyphaga) ฐาน coxa ของขาคู่หลังไม่ยื่นออกเหมือนในอันดับ Adephaga จำนวนปล้องของ tarsi แบบของหนวด และตัวหนอนแตกต่างกัน

อันดับ Coleoptera มีวงศ์ต่างๆ ดังนี้ 1. อันดับย่อย Adephaga วงศ์ซิซินเดลลิดี้ (Cicindellidae) – ด้วงเสือ วงศ์คาราบิดี้ (Carabidae) – ด้วงดิน วงศ์ไดทิสซิดี้ (Dytiscidae) –ด้วงดิ่ง วงศ์ไยรินิดี้ (Gyrinidae) – ด้วงสี่ตา

วงศ์ซิซินเดลลิดี้ (Cicindellidae) – ด้วงเสือ อันดับย่อย Adephaga วงศ์ซิซินเดลลิดี้ (Cicindellidae) – ด้วงเสือ ลักษณะสำคัญ; ฐานหนวดอยู่ด้านหน้าเหนือฐานของกราม หัวงุ้ม ตารวมโปน

วงศ์คาราบิดี้ (Carabidae) – ด้วงดิน อันดับย่อย Adephaga วงศ์คาราบิดี้ (Carabidae) – ด้วงดิน ลักษณะสำคัญ; ฐานหนวดอยู่ด้านข้างจากจุดระหว่างตาและฐานของกราม หัวเชิด trochanter ขาหลังยื่นยาว

วงศ์ไดทิสซิดี้ (Dytiscidae) –ด้วงดิ่ง อันดับย่อย Adephaga วงศ์ไดทิสซิดี้ (Dytiscidae) –ด้วงดิ่ง ลักษณะสำคัญ; หนวดแบบเส้นด้าย ยาวกว่า maxillary palp

ลักษณะสำคัญ; ตารวมถูกแบ่งเป็น 2 คู่ คือ ตาบน และตาล่าง อันดับย่อย Adephaga วงศ์ไยรินิดี้ (Gyrinidae) – ด้วงสี่ตา ลักษณะสำคัญ; ตารวมถูกแบ่งเป็น 2 คู่ คือ ตาบน และตาล่าง

อันดับย่อย Poloyphaga วงศ์ไฮโดรฟิลลิดี้ (Hydrophillidae) –แมลงเหนี่ยง วงศ์ฮิสเตอริดี้ (Histeridae) –ด้วงขี้ควาย วงศ์สแตพไฟลินิดี้ (Staphylinidae) – ด้วงก้นกระดก วงศ์แลมพายริดี้ (Lampyridae) – หิ่งห้อย วงศ์เดอร์เมสทิดี้ (Dermestidae) – ด้วงขนสัตว์ วงศ์อีแลทเตอร์ริดี้ (Elateridae) – ด้วงดีด วงศ์บูเพรสทิดี้ (Buprestidae) – แมลงทับ, ด้วงเจาะไม้ วงศ์ไนทิดูลิดี้ (Nitidulidae) – ด้วงผลไม้เน่า วงศ์ค๊อกซิเนลลิดี้ (Coccinellidae) – ด้วงเต่าลาย วงศ์เมลลอยดี้ (Meloidae) – ด้วงน้ำมัน วงศ์เทนีบริโอนิดี้ (Tenebrionidae) – มอดแป้ง วงศ์ลูคานิดี้ (Lucanidae) – ด้วงเขี้ยวก้าง วงศ์สคาราไบอิดี้ (Scarabaeidae) – ด้วงแรด, ด้วงกว่าง วงศ์เซอร์แรมไบซิดี้ (Cerambycidae) – ด้วงหนวดยาว วงศ์ไครโซเมลลิดี้ (Chrysomelidae) – ด้วงเต่าทอง, ด้วงหมัดกระโดด วงศ์บรูซิดี้ (Bruchidae) – ด้วงถั่ว วงศ์เคอร์คูลิโอนิดี้ (Curculionidae) – ด้วงงวง

อันดับย่อย Poloyphaga วงศ์ไฮโดรฟิลลิดี้ (Hydrophillidae) –แมลงเหนี่ยง ลักษณะสำคัญ; หนวดแบบลูกตุ้มสั้นกว่า maxillary palp

อันดับย่อย Poloyphaga วงศ์ฮิสเตอริดี้ (Histeridae) –ด้วงขี้ควาย ลักษณะสำคัญ; หนวดรูปกระบองและหัวงอเป็นข้อศอก

อันดับย่อย Poloyphaga วงศ์สแตพไฟลินิดี้ (Staphylinidae) – ด้วงก้นกระดก ลักษณะสำคัญ; ปีกคู่หน้าสั้น ปิดไม่เกินครึ่งของส่วนท้อง

อันดับย่อย Poloyphaga วงศ์แลมพายริดี้ (Lampyridae) – หิ่งห้อย ลักษณะสำคัญ; หัวซ่อนอยู่ใต้พื้นที่สันหลังอกปล้องแรก ปลายส่วนหลังด้านล่างมีอวัยวะทำแสง

อันดับย่อย Poloyphaga วงศ์เดอร์เมสทิดี้ (Dermestidae) – ด้วงขนสัตว์ ลักษณะสำคัญ; หัวซ่อนอยู่ใต้พื้นที่สันหลังอกปล้องแรก มีขนละเอียดคลุมทั้งตัวและปีก

อันดับย่อย Poloyphaga วงศ์อีแลทเตอร์ริดี้ (Elateridae) – ด้วงดีด ลักษณะสำคัญ; อกปล้องแรกและอกปล้องกลาง ไม่ติดกันแน่น มีอวัยวะเพื่อใช้ ดีดอยู่ด้านล่างส่วนอก

อันดับย่อย Poloyphaga วงศ์บูเพรสทิดี้ (Buprestidae) – แมลงทับ, ด้วงเจาะไม้ ลักษณะสำคัญ; อกปล้องแรก และอกปล้องกลางติดกันแน่น ไม่มีอวัยวะใช้ดีด

อันดับย่อย Poloyphaga วงศ์ไนทิดูลิดี้ (Nitidulidae) – ด้วงผลไม้เน่า ลักษณะสำคัญ; หนวดแบบลูกตุ้ม ปีกคลุมส่วนท้องไม่มิด

อันดับย่อย Poloyphaga วงศ์ค๊อกซิเนลลิดี้ (Coccinellidae) – ด้วงเต่าลาย ลักษณะสำคัญ; tarsi 4 ปล้อง แต่มองเห็นชัดเพียง 3 ปล้อง

อันดับย่อย Poloyphaga วงศ์เมลลอยดี้ (Meloidae) – ด้วงน้ำมัน ลักษณะสำคัญ; เล็บแยกเป็นง่าม

อันดับย่อย Poloyphaga วงศ์เทนีบริโอนิดี้ (Tenebrionidae) – มอดแป้ง ลักษณะสำคัญ; trochanter ขาหลังไม่ยื่นยาว ปล้องหนวดถี่สั้น

อันดับย่อย Poloyphaga วงศ์ลูคานิดี้ (Lucanidae) – ด้วงเขี้ยวก้าง ลักษณะสำคัญ; มีกรามขนาดใหญ่ หนวดทุกปล้องมีขนาดไล่เลี่ยกัน

อันดับย่อย Poloyphaga วงศ์สคาราไบอิดี้ (Scarabaeidae) – ด้วงแรด, ด้วงกว่าง ลักษณะสำคัญ; หนวดแบบแผ่นใบไม้

อันดับย่อย Poloyphaga วงศ์เซอร์แรมไบซิดี้ (Cerambycidae) – ด้วงหนวดยาว ลักษณะสำคัญ; หนวดยาวเท่า หรือยาวกว่าลำตัว tarsal formula 5-5-5 แต่เห็นชัดเพียง 4 ปล้อง ตารวมเว้า

อันดับย่อย Poloyphaga วงศ์ไครโซเมลลิดี้ (Chrysomelidae) – ด้วงเต่าทอง, ด้วงหมัดกระโดด ลักษณะสำคัญ; tarsi 5 ปล้อง แต่มองเห็นชัดเพียง 4 ปล้องหนวดสั้นกว่าลำตัว

อันดับย่อย Poloyphaga วงศ์บรูซิดี้ (Bruchidae) – ด้วงถั่ว ลักษณะสำคัญ; หน้ายาวรูปสี่เหลี่ยม หนวดแบบฟันเลื่อย ลำตัวปกคลุมด้วยขนละเอียด

อันดับย่อย Poloyphaga วงศ์เคอร์คูลิโอนิดี้ (Curculionidae) – ด้วงงวง ลักษณะสำคัญ; ด้านหน้าของส่วนหัวยื่นยาวคล้ายงวง หนวดแบบข้อศอกมี10 ปล้อง