700305 สุขภาพสัตว์และการอนามัย ระบาดวิทยา

คำถาม 1. ระบาดวิทยา คือ อะไร 2. endemic คือ อะไร

การวัดทางระบาดวิทยา 1. การนับ 2. อัตราส่วน (Ratio) 3. สัดส่วน (Proportion) 4. อัตรา (Rate)

Pigs in farm

แบบฝึกหัด หา ratio, proportion ของสุกรป่วย เฉลย ratio = 7/8

แบบฝึกหัด (2) จงหาอัตราการได้รับ vaccine ของวัวในฟาร์ม เฉลย rate =

การวัดการเกิดโรคในชุมชน 1. อัตราความชุกของโรค (Prevalence Rate) 2. อัตราอุบัติการณ์ของโรค (Incidence Rate)

Point

เฉลย ใน 5 วันที่ผ่านมา Prevalence = Incidence =

แบบฝึกหัด (3)

การสอบสวนการระบาดของโรค Epidemics 1) อัตราการป่วยสูงขึ้นกว่าปกติ 2) มีขอบเขตชัดเจน (เวลาที่เกิดโรค, สถานที่เกิดโรค, กลุ่มสัตว์ที่เกิดโรค) 3) การระบาดไม่จำเป็นต้องเกิดกับสัตว์จำนวนมาก แต่อาจเป็นโรคที่เคยหายไปนาน และกลับมาเกิดขึ้นอีก

การคำนวณที่ใช้ในการสอบสวนการระบาด 1. Attack Rate (อัตราอุบัติการณ์ เป็น incidence rat) 2. Risk Ratio (สัดส่วนการเสี่ยงต่อโรค)

ตัวอย่างการสอบสวนโรค วันที่ 1 มกราคม 2547 เวลา 8.00 น. มีสุนัข 1 ตัว ป่วยด้วยอาการท้องเสีย อาเจียน มีไข้สูง การวินิจฉัยเบื้องต้นคาดว่าจะเป็นโรคลำไส้อับเสบ ภายใน 20 ชั่วโมงต่อมา พบว่ามีสุนัขอีกจำนวนหนึ่งมีอาการเช่นเดียวกัน สัตว์ป่วยทุกตัวได้รับการรักษาโดยการให้น้ำเกลือ ทั้งหมดมีอาการดีขึ้นใน 24 ชั่วโมง ทางฟาร์มสุนัขได้ขอร้องให้ท่านช่วยสอบสวนหาสาเหตุของโรคที่เกิดขึ้น

การสอบสวนการระบาด เริ่มจากการรวบรวมข้อมูลเบื้องต้น (จำนวนสุนัขทั้งหมด) “ตั้งแต่เวลา 8.00 น. ของวันที่ 1 มกราคม 2547 ถึงเวลา 10.00 น. ของวันที่ 2 มกราคม 2547 มีสุนัขป่วยทั้งหมด 15 ตัว จากสุนัขทั้งหมด 25 ตัว” อัตราอุบัติการณ์ = 60%

จากนั้นสอบถามถึงอาหารที่สัตว์รับประทาน พบดังนี้ สุนัขที่กิน สุนัขที่ไม่ได้กิน ป่วย ไม่ป่วย รวม กระดูกหมู ปลาหมึก ไก่ย่าง อาหารเม็ด A อาหารเม็ด B 10 17 12 19 2 - 3 1 20 15 8 7 4 13 5

ของสุนัขที่ไม่ได้กิน อาหาร อัตราการป่วย ของสุนัขที่กิน ของสุนัขที่ไม่ได้กิน RR กระดูกหมู ปลาหมึก ไก่ย่าง อาหารเม็ด A อาหารเม็ด B 83.33% 100% 85% 80% 23.07% 53.33% 40% 20% 3.612 1.875 2.125 1 4.75

แบบฝึกหัด (4) ในฟาร์มสุกรแห่งหนึ่ง ในโรงเรือน A มีสุกรที่อยู่ดีๆ ก็ร้องจากนั้นก็ล้มลง ทั้งหมด 80 ตัว จากจำนวนทั้งหมด 200 ตัว จากการเพาะเชื้อพบ E. coli เจ้าของฟาร์มมาขอความช่วยเหลือจากท่านในการหาสถานที่ /อาหารที่มี E.coli มากที่สุด 1) น้ำดื่ม:สุกรกินน้ำ 120 ตัว ป่วย 40 ตัว 2) อาหารA: สุกรกินอาหารA 180 ตัว ป่วย 60 ตัว 3) อาหารB: สุกรกินอาหารB 50 ตัว ป่วย 45 ตัว 4) อาหารC: สุกรกินอาหารC 100 ตัว ป่วย 70 ตัว 5) อาหารD: สุกรกินอาหารD 150 ตัว ป่วย 70 ตัว

สุกรไม่ได้กิน น้ำ ป่วย 2 ตัว สุกรไม่ได้กินอาหารA ป่วย 3 ตัว สุกรไม่ได้กินอาหารB ป่วย 80 ตัว สุกรไม่ได้กินอาหารC ป่วย 50 ตัว สุกรไม่ได้กินอาหารD ป่วย 20 ตัว