จิตเวชศาสตร์ฉุกเฉิน Psychiatric Emergency นพ.ธีรศักดิ์ สาตรา
ความหมาย ผู้ป่วยจิตเวช คือ ผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของ อารมณ์ ความคิด หรือ พฤติกรรม ภาวะฉุกเฉิน คือ ภาวะที่ต้องทำการแก้ไขอย่างเร่งด่วน ถ้าไม่ทำจะเกิดผลเสียหายอย่างรุนแรงต่อ ชีวิต ชื่อเสียง หรือฐานะทางสังคม
หลักการ 1. ป้องกันตัวเอง จาก aggression 2. ป้องกันผู้ป่วย suicide 3. Management ให้ถูกต้อง
Emergency conditions 1. Aggression 2. Suicide 3. Medical conditions 4. Psychosis
Aggression Unpredictable status พบในผู้ป่วยที่มีอาการระแวง กลัว Past history of aggression จะเสี่ยงสูงสุด
หมายถึง การตั้งใจทำลายชีวิตตนเอง Suicide หมายถึง การตั้งใจทำลายชีวิตตนเอง ไม่ใช่การทำร้ายร่างกายตัวเอง เช่น การกรีดแขน การกินยาเกินขนาดเพื่อประชด
High risk suicide ตั้งใจจริง วิธีการรุนแรง Severe depression Psychosis No supporting system เป็นโรคร้ายแรง ไม่รู้สาเหตุที่ฆ่าตัวตาย ไม่ยินยอมให้ช่วยเหลือ
Medical conditions ผู้ป่วยต่อไปนี้ อาการทางจิต น่าจะเกิดจากโรคทางกาย - old age (>40) - sudden onset - มี underlying diseases - ใช้ยาหรือสารเสพติด - มีอุบัติเหตุมาก่อน - พบความผิดปกติทางกายชัดเจน - ความจำเสียหรือหมดสติ
Acute delirium Abnormal of consciousness High mortality and morbidity Early signs : agitation and insomnia Medical causes Low acetylcholine and high dopamine Goals of treatment : treatment causes and calm down Haloperidol is the drug of choice (safety at 1600 mg./day)
Psychosis ผู้ป่วยจะไม่ยอมรับว่าป่วยและดูแลตัวเองไม่ได้ 1. มีอาการ หลงผิด ประสาทหลอน พูดไม่รู้เรื่อง หรือพฤติกรรมแปลกๆ 2. personality change 3. no insight
Management 2. ประเมินภาวะต่างๆ 3. ให้การรักษาตามโรคที่เป็น 1. รักษาภาวะทางกายก่อนให้อาการปลอดภัย 2. ประเมินภาวะต่างๆ 3. ให้การรักษาตามโรคที่เป็น
Pitfalls in emergency psychiatry Unawareness of aggression ไม่ถาม suicide สบายใจเมื่อผู้ป่วย รับรองว่า จะไม่ฆ่าตัวตาย ไม่เชื่อ เมื่อผู้ป่วยบอกว่า อยากตาย ตรวจไม่พบความผิดปกติแล้วคิดว่า เป็นผู้ป่วยจิตเวชแน่นอน รีบวินิจฉัยผู้ป่วย ว่าเป็นโรคทางจิต เร็วเกินไป คิดว่า ภาวะที่พบน้อย คงไม่พบในผู้ป่วยคนนี้