ศาสนพิธี

ศาสนาพิธี คือ หลักหรือวิธีปฏิบัติเพื่อทำบุญตามพิธีกรรมทางศาสนา จำแนกเป็น ๒ แบบ คือ ๑. งานมงคล ๒. งานอวมงคล

พิธีทำบุญงานมงคล คือ การทำบุญ ที่เป็นไปเพื่อความสุข ความเจริญแก่ชีวิตจิตใจ โดยอาศัยเหตุที่ดีงาม ไม่ ประกอบด้วยความเศร้า โศก เช่น งานบวช งาน มงคลสมรส งานขึ้นบ้าน ใหม่ เป็นต้น

ระเบียบวิธีทำบุญงานมงคล เจ้าภาพต้องเตรียมการเบื้องต้น ดังนี้ ๑. อาราธนาพระสงฆ์ ในงานมงคลนี้นิยมนิมนต์พระสงฆ์สงฆ์จำนวน คี่ เช่น ๕ รูป ๗ รูป ๙ รูป เป็นต้น ยกเว้นงามมงคลสมรสที่นิยมนิมนต์ พระจำนวนคู่

๒. เตรียมที่ตั้งพระพุทธรูปพร้อมเครื่องบูชา บางที่นิยมใช้โต๊ะหมู่ แต่บางที่ก็ใช้หมอนรองพระพุทธรูป และ ดอกไม้ธูป เทียน

๓. ตกแต่งบริเวณ บางที่ใช้ผ้าขาวปิดด้านหลังตรงที่พระจะนั่ง

๔. อัญเชิญพระพุทธรูปมาตั้งบนที่บูชา เป็นพระพุทธรูปปางไหนก็ได้ ขนาดพอเหมาะ ไม่ใช่พระ เครื่องที่ใช้ห้อยคอ

๕. การวางด้ายสายสิญจน์ นำด้ายสายสิญจน์เวียนรอบฐานพระพุทธรูปแล้วโยง ลงมา ตรงบาตรน้ำมนต์ ข้อควรสังเกต : สายสิญจน์ที่เวียนรอบพระพุทธรูปแล้ว ห้ามมิให้ ข้าม เพราะเท่ากับข้ามพระพุทธรูป หากจำเป็นต้องผ่าน ให้ลอด ผ่านแทน

๖. ตั้งภาชนะสำหรับทำน้ำพุทธมนต์ บางที่ก็เรียกว่า ขันน้ำมนต์ จะเป็นขันเงิน หรือบาตร และ เทียนยาว อีกหนึ่งเล่ม ควรเป็นเทียนขี้ผึ้งแท้ ไปวางด้านขวามือที่ พระสงฆ์รูปแรกจะนั่ง

๗. เตรียมอาสนะ หรือที่ปูลาดสำหรับให้พระสงฆ์นั่ง ส่วนมากจะนิยมขอยืมจากวัดที่ไปนิมนต์พระมาเจริญพุทธ มนต์

๘. เตรียมเครื่องรับรองพระสงฆ์ เช่น น้ำ กระโถน โดยวางด้านขาวมือของพระสงฆ์

๙. นิมนต์พระสงฆ์มาเพื่อทำบุญ ข้อปฏิบัติ ๑ ๙. นิมนต์พระสงฆ์มาเพื่อทำบุญ ข้อปฏิบัติ ๑. เมื่อพระสงฆ์มาถึงแล้ว ให้เจ้าภาพนิมนต์ท่านนั่งที่ อาสนะและประเคนเครื่องรับรอง ๒. เจ้าภาพจุดธูป เทียน บูชาพระรัตนตรัย อาราธนาศีล รับศีล อาราธนาพระปริตร และพระสงฆ์เริ่มเจริญพุทธ มนต์ ทุกคนในงานพึงนั่งประนมมือฟังพระเจริญพุทธมนต์ด้วยความ เคารพ หมายเหตุ : นิยมเรียกว่าจุดธูปเทียน แต่เวลาจุด ให้จุดเทียนก่อนโดย เริ่มจากด้านขวามือพระพุทธรูป แล้วค่อยจุดธูป

พอพระสวดถึงบท “อเสวนา จะ พาลานํ” ให้เจ้าภาพจุดเทียน น้ำมนต์ที่บาตร แล้วประเคนบาตรต่อประธานสงฆ์ พอพระสวดถึงบท “พาหุง สะหัสสะมะภินิมมิตะ ” ก็เริ่มตัก บาตร และกล่าวคำถวายภัตตาหารเมื่อท่านสวดเสร็จแล้ว

เมื่อพระสงฆ์ฉันเสร็จ ก็จะอนุโมทนาให้พร โดยเริ่มคำว่า “ ยถา เมื่อพระสงฆ์ฉันเสร็จ ก็จะอนุโมทนาให้พร โดยเริ่มคำว่า “ ยถา...” เจ้าภาพกรวดน้ำรับพร จากนั้นพระสงฆ์ก็จะพรหมน้ำมนต์ ให้ เป็นอันเสร็จพิธี

พิธีทำบุญงานอวมงคล คือ การทำบุญด้วยเหตุที่ประกอบด้วยความเศร้าโศก เช่น งานศพ งานทำบุญอุทิศ เป็นต้น

ระเบียนวิธีทำบุญงานอวมงคล ส่วนใหญ่คล้ายกับงานมงคล แต่มีข้อแตกต่างคือ ๑. การอาราธนาพระสงฆ์ นิยมนิมนต์ พระสงฆ์จำนวน คู่ เช่น ๔ รูป ๖ รูป ๘ รูป หรือ ๑๐ รูป เป็นต้น

๒. ไม่ใช่คำว่า “เจริญพระพุทธมนต์” แต่ใช้คำว่า “สวดพระพุทธ มนต์” แทน ๓ ๒. ไม่ใช่คำว่า “เจริญพระพุทธมนต์” แต่ใช้คำว่า “สวดพระพุทธ มนต์” แทน ๓. เตรียมสายโยง หรือสายภูษา ต่อจากศพไว้เพื่อใช้บังสุกุล (จะใช้ สายสิญจน์ก็ได้แต่ไม่เรียกว่าสายสิญจน์) ๔. ข้อปฏิบัติในวันทำบุญ เหมือนกันกับงานมงคล แต่หลังจาก พระสงฆ์ฉันเสร็จจะนิยมบังสุกุลก่อน และอนุโมทนาให้พรภายหลัง เป็นอันเสร็จพิธี หมายเหตุ : ไม่ให้ข้ามสายโยง เช่นเดียวกับงานมงคล

หลังจากเสร็จพิธี ไม่ว่าจะเป็นงานมงคล หรืองานอวมงคล เจ้าภาพควรนำส่ง พระสงฆ์ที่จะเดินทางกลับวัดด้วย เพื่อแสดงความเคารพ เจ้าภาพจึงควรนั่งลงประนมมือ เวลาพระสงฆ์เดินผ่าน หวังว่าจะประโยชน์จากสื่อการสอนชุดนี้ไม่มากก็น้อยนะครับ

ธ ทรงเป็นชาวพุทธตัวอย่างที่ดี ขอพระองค์พระเจริญ จัดทำโดย พระสุมิตรชา ฐานวโร วัดมหาวนาราม พระอารามหลวง