การออกแบบลวดลาย ประวัติและความเป็นมา โดย อ.จรรจิรา โมน่า

ประวัติความเป็นมา ของการออกแบบลวดลาย จากการค้นพบการออกแบบลวดลายพบว่ามีมาตั้งแต่ยุคหินกลาง ประมาณ 8,000 ปีมาแล้ว โดยพบบนลวดลายบนเครื่องปั้นดินเผาและผนังถ้ำ 1. ลวดลายก่อนประวัติศาสตร์

2. ลวดลายแบบอียิปต์ 2.1 สร้างภาพต่างๆให้เกิดลวดลายในลักษณะตัวอักษรภาพ Hieroglyphic 2.2 ภาพตามเรื่องราวความเชื่อหรือแสดงวิถีชีวิตความเป็นอยู่ในยุคนั้น 2.3 สร้างลวดลายโดยอาศัยรูปทรงเรขาคณิต 2.4 สร้างลวดลายโดยอาศัยรูปทรงธรรมชาติ

3. ลวดลายแบบกรีก 3.1 ลวดลายจากต้นแบบที่เรียกว่า Motif 3.2 ลวดลายหัวเสาแบบต่างๆ 3.3 ลวดลายเป็นเรื่องราวลงบนภาชนะต่างๆ 3.4 ลวดลายโดยดัดแปลงจากรูปทรงธรรมชาติหรือรูปทรงเรขาคณิตให้มีลักษณะเรียบง่าย

4. ลวดลายแบบทวีปยุโรป มักมีลักษณะที่เน้นเรื่องราวมีรายละเอียดมาก เช่น ลวดลายผ้าในศตวรรษที่ 12 ของเยอรมัน เป็นรูปแบบศิลปะแบบ Byzantine และพัฒนารูปแบบให้ซับซ้อนมากขึ้นเรื่อยๆ โดยแสดงเรื่องของคน สัตว์และธรรมชาติเป็นส่วนใหญ่

5. ลวดลายแบบทวีปแอฟริกา ทวีปแอฟริกาเต็มไปด้วยชนเผ่า และความเชื่อในสิ่งลี้ลับต่างๆ จึงนิยมแสดงออกมาในรูปแบบสัญลักษณ์โดยอาศัย รูปทรงธรรมชาติและรูปทรงเรขาคณิต

6. ลวดลายแบบทวีปเอเชีย ส่วนใหญ่ได้แรงบันดาลใจมาจากธรรมชาติ ประเพณี ทวีปเอเชียมีลวดลายเด่นอยู่หลายประเทศด้วยกัน ส่วนใหญ่ได้แรงบันดาลใจมาจากธรรมชาติ ประเพณี ศาสนา ความเชื่อ 6.1 ลวดลายอินเดีย อินเดียมีอารยธรรมเก่าแก่ จากหลักฐานเชื่อว่าชาวอินเดีย มีการตกแต่งลวดลายลงบนผ้าตั้งแต่ 3,000 ปีก่อนคริสตกาล ลักษณะลวดลายละเอียด ประณีตมีรูปแบบพื้นเมืองและแสดง ถึงความเชื่อทางศาสนาและความนิยมของคนสมัยนั้น โดยเริ่มมีการสร้างลวดลายด้วยเทคนิคบาติกและการมัดย้อม

6.2 ลวดลายจีน มีประวัติศาสตร์อันยาวนาน มีความเจริญในด้านการปกครอง ปรัชญา ศาสนา ฯลฯ แต่ด้านการออกแบบลวดลายไม่ปรากฏหลักฐานชัดเจนว่าเกิดขึ้นในสมัยใด แต่ลักษณะเด่นของลวดลายจีนคือเป็นลักษณะของตัวอักษร เรื่องราวที่ผสมผสาน ระหว่างธรรมชาติกับสิ่งแวดล้อมได้อย่างลงตัว รวมถึงรูปทรงเรขาคณิตที่เรียบง่าย และลวดลายเชิงจินตนาการเช่น มังกร เป็นต้น

6.2 ลวดลายญี่ปุ่น นิยมดัดแปลงจากธรรมชาติเป็นภาพดอกไม้ ใบไม้ ทิวทัศน์ ทั้งแบบเหมือนจริงและตัดทอน

6.2 ลวดลายไทย ลายไทยเป็นลายที่แสดงออกถึงเอกลักษณ์ประจำชาติได้อย่างชัดเจน โดยมักมักใช้ตกแต่งภาชนะ ประตู หน้าต่าง โบสถ์ วิหาร กำแพงวัด เป็นต้น ซึ่งส่วนใหญ่ได้แรงบันดาลใจมาจากธรรมชาติแล้วนำมาดัดแปลงเป็น ลวดลายเฉพาะชื่อเรียกต่างๆกันไป ลายส่วนใหญ่จะดูอ่อนช้อย ประกอบด้วยเส้นโค้งเป็นหลัก

กิจกรรมท้ายบท ขนาด A4 : 2 แผ่น จากบทเรียนที่ได้เรียนมา จงเลือกออกแบบลวดลายจากยุคสมัยใดก็ได้มา 1 ยุค โดยออกแบบเป็นลาย One point 1 ลาย และ Repeat 1 ลาย ขนาด A4 : 2 แผ่น

One point

Repeat

THANK YOU