วสันต์ ลิมปเจต กลุ่มงานเวชกรรมสังคม โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา สุขภาพผู้สูงอายุ วสันต์ ลิมปเจต กลุ่มงานเวชกรรมสังคม โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา

สุขภาพ หมายถึง ภาวะของมนุษย์ที่สมบูรณ์ทั้งทาง กาย จิต ปัญญา และสังคม เชื่อมโยงกันเป็นองค์รวมอย่างสมดุล ที่มา พระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.2550

Definition Geriatrics ? WHO > 60 yrs Europe and North America ≥ 65 yrs

Unique features of the Elderly Patients RAMPS Reduced body reserve Atypical presentation Multiple pathology Polypharmacy Social Adversity

Reduced body reserve Anatomical and physiological changes in elderly  different from adult patients

Overall … (1) Weight and height. Decreased weight : decreased muscle mass, decreased total body water, decreased bone mass. Decreased height : vertebral compression and stooped posture secondary to increase kyphosis. Increased fat-to-lean body mass ratio.

Overall … (2) Skin. Increased wrinkling. ตกกระ Senile purpura. Atrophy of sweat glands and decreased of sebaceous gland.

Gastrointestinal tract Oral cavity : teeth loss  malnutrition. Fewer taste buds. Decreased hydrochloric acid in stomach. Slowed intestinal motility  constipation. Liver : decreased liver size, cytochrome P450 ทำงานลดลง

Kidney Nephron loss + decreased renal blood flow  decreased CCr. การ concentrate และ dilute urine ไม่ดี Decreased CCr  decreased drug excretion

Nervous system …(1) Decreased brain weight  เกิด subdural hematoma ได้ง่าย Presenting symptoms : behavioral changes, ไม่ ยอมเดิน, ปัสสาวะรดที่นอน Decreased neurons. Decreased neurotransmitters. Dopamine  Parkinson.

Nervous system …(2) Sleep pattern changes. Serotonin  depression. Acetylcholine  dementia. Sleep pattern changes.

Atypical presentation ผลจาก physiologic change in elderly อาการที่จำเพาะกับโรคนั้นๆ อาจจะไม่แสดงอาการใน ผู้ป่วยสูงอายุ อาการที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ แต่ไม่จำเพาะกับโรคใด ชัดเจน: Geriatric syndrome or Geriatric giant  big I’s อาจจะเกิดจากโรคต่างๆได้มากมายหลายระบบ ยากต่อการวินิจฉัยโรค

Geriatrics Giants-atypical presentation Instability (Fall) Immobility Intellectual impairment Incontinence Insomnia Inanition Iatrogenesis

Common problems in ambulatory elderly 14 I Immune deficiency Intellectual impairment Impairment of vision and hearing Isolation (depression) Impecuniosity Insomnia Impotent Immobility Incontinence Infection Irritable colon Instability Inanition (malnutrition) Iatrogenesis

Multiple pathology หลายโรค หลายชนิด หลายorgan ถ้าไม่ได้มารับการรักษา ความรุนแรงจะเพิ่มขึ้น ในเวลาอันรวดเร็ว มักพบ 3 กลุ่มโรค ในเวลาเดียวกัน

Polypharmacy มากกว่า 5 ชนิด

Social adversity การเข้าร่วมสังคมได้ยากยิ่งขึ้น ด้วยปัจจัยหลาย ประการ

Comprehensive Geriatric Assessment Physical health or medical assessment Functional assessment Cognitive assessment Mental assessment Social assessment

1. Physical assessment History taking Physical examination Laboratory tests Nutritional status Common problems in geriatrics such as mobility impairment and falls, urinary incontinence, etc.

2. Functional assessment Basic ADL’s: Barthel Index score Instrumental ADL’s: SHAFT Shopping Housekeeping Accounting Food preparation Telephone/ transportation

3. Cognitive assessment TMSE (Thai Mental State Examination) MMSE (Mini Mental State Examination) CMT (Chula Mental Test) Abbreviated mental Test (AMT)

4. Mental assessment Geriatric Depression Rating Scale (GDS)

5. Social assessment Housing and environment Caregiver Financial management

การแบ่งกลุ่มผู้สูงอายุและเป้าหมายการจัดบริการ กลุ่มที่ 1 ผู้สูงอายุที่ช่วยเหลือตนเองได้ดีหรือกลุ่มติดสังคม กลุ่มที่ 2 ผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้าน กลุ่มที่ 3 ผู้สูงอายุกลุ่มติดตียง ลักษณะผู้สูงอายุ ด้านสุขภาพ ต้องการความช่วยเหลือบางส่วน มีโรคเรื้อรังหลายโรค/ มีภาวะแทรกซ้อน มีกลุ่มอาการของผู้สูงอายุที่มีผลต่อการไปมาโดยอิสระ ด้านสังคม มีความจำกัดในการเข้าร่วมกิจกรรมทางสังคม ด้านสุขภาพ ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ มีโรคเรื้อรังหลายโรค/มีภาวะแทรกซ้อนมีภาวะหง่อม/เปราะบาง/ชรามีภาวะเจ็บป่วยระยะสุดท้าย ด้านสังคม ไม่สามารถเข้าร่วมกิจกรรมทางสังคม ด้านสุขภาพ สุขภาพทั่วไป ช่วยตนเองได้ มีโรคเรื้อรังแต่ควบคุมได้ เป้าหมายการรักษา การส่งเสริมสุขภาพ การชะลอความเสื่อมจากความสูงอายุ ส่งเสริมทำประโยชน์เพื่อสังคม การควบคุมโรค การป้องกันภาวะแทรกซ้อน/ความพิการ เพิ่มศักยภาพในการพึ่งพาตนเอง ฟื้นฟูสภาพ ป้องกันภาวะแทรกซ้อน/การเสียชีวิตจากปัญหาที่แก้ไขได้ ลดทอนภาวะทุพพลภาพ ประคับประคองอาการ เสียชีวิตอย่างสงบสุข

ขอบคุณครับ