บทที่ 12 โครงสร้างและหน้าที่ของพืชดอก บทที่ 12 โครงสร้างและหน้าที่ของพืชดอก Biology (40244) Miss Lampoei Puangmalai

บทที่ 12 โครงสร้างและหน้าที่ของพืชดอก บทที่ 12 โครงสร้างและหน้าที่ของพืชดอก 12.1 โครงสร้างและหน้าที่ของราก 12.2 โครงสร้างและหน้าที่ของลำต้น 12.3 โครงสร้างและหน้าที่ของใบ 12.4 การคายน้ำของพืช 12.5 การลำเลียงน้ำของพืช 12.6 การลำเลียงธาตุอาหารของพืช 12.7 การลำเลียงสารอาหารของพืช

จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. สืบค้นข้อมูล และอธิบายลักษณะโครงสร้างและหน้าที่ของราก ลำต้น ใบ 2. สำรวจตรวจสอบ และอภิปรายลักษณะโครงสร้างของราก ลำต้น ใบ ที่สัมพันธ์กับหน้าที่ 3. สำรวจตรวจสอบโครงสร้างภายในตัดตามขวางของราก ลำต้น ใบ 4. สำรวจตรวจสอบตำแหน่งและจำนวนปากใบของพืชในท้องถิ่น 5. สืบค้นข้อมูล อภิปราย และสรุปการคายน้ำของพืช 6. สืบค้นข้อมูล อภิปราย และสรุปการลำเลียงน้ำ ธาตุอาหาร และสารอาหารของพืช 7. สำรวจตรวจสอบอัตราการคายน้ำของพืช 8. เขียนผังมโนทัศน์เรื่องโครงสร้างและหน้าที่ของพืชดอก

ใบ (Leaf)

http://www.infovisual.info/01/008_en.html

12.3 โครงสร้างและหน้าที่ของใบ 12.3 โครงสร้างและหน้าที่ของใบ 12.3.1 โครงสร้างภายนอกของใบ 12.3.2 โครงสร้างภายในของใบ 12.3.3 หน้าที่ของใบ

12.3.1 โครงสร้างภายนอกของใบ 12.3.1 โครงสร้างภายนอกของใบ ประกอบด้วย แผ่นใบ (blade) ก้านใบ (petiole) หูใบ (stipule)

Outer structure of leaf http://generalhorticulture.tamu.edu/h202/labs/lab2/leafm.html

ลักษณะเส้นใบของพืช (Leaf Venation) http://waynesword.palomar.edu/termlf1.htm

ลักษณะใบของพืช ใบสามารถแบ่งเป็น 2 ชนิดต่าง ๆ ได้แก่ ใบสามารถแบ่งเป็น 2 ชนิดต่าง ๆ ได้แก่ 1. ใบเดี่ยว (simple leaf) หนึ่งก้านใบมีใบเดียว เช่น มะละกอ ตำลึง เป็นต้น 2. ใบประกอบ (compound leaf) หนึ่งก้านใบมีหลายใบ เช่น กุหลาบ กระถิน เป็นต้น

1. Simple Leaf tip- the terminal point of the leaf. blade-the flattened, green, expanded portion of a leaf. margin- edge of a leaf. midrib-the most prominent central vein in a leaf. lateral veins-secondary veins in a leaf. petiole-the leaf stalk (connects blade to stem). stipules-leaf-like appendages (at the base of petiole of some leaves). http://generalhorticulture.tamu.edu/h202/labs/lab2/leafm.html

1. Simple Leaf: One Blade http://waynesword.palomar.edu/termlf1.htm

2. Compound Leaf leaflet- secondary leaf of a compound leaf. rachis- an extension of the petiole bearing leaflets. petiolule-the leaflet stalk. petiole-the leaf stalk lateral veins-secondary veins in a leaf. stipules-leaf-like appendages (at the base of petiole of some leaves). http://generalhorticulture.tamu.edu/h202/labs/lab2/leafm.html

2. Compound Leaf: Blade Divided Into Leaflets A. Palmately Compound (Digitate): No Rachis http://waynesword.palomar.edu/termlf1.htm

B. Pinnately Compound (Pinnate): With A Rachis http://waynesword.palomar.edu/termlf1.htm

C. Pinnately and Palmately Trifoliate http://waynesword.palomar.edu/termlf1.htm

D. Twice Pinnately Compound (Bipinnate) http://waynesword.palomar.edu/termlf1.htm

E. Pinnatid: Pinnately Dissected Nearly To The Midrib http://waynesword.palomar.edu/termlf1.htm

Leaf Arrangement (Phyllotaxy) http://waynesword.palomar.edu/termlf1.htm

Leaf Arrangement whorled http://generalhorticulture.tamu.edu/h202/labs/lab2/leafm.html

12.3.2 โครงสร้างภายในของใบ โครงสร้างภายในของใบประกอบด้วย 1. epidermis 12.3.2 โครงสร้างภายในของใบ โครงสร้างภายในของใบประกอบด้วย 1. epidermis 2. mesophyll 2.1 palisade mesophyll 2.2 sponge mesophyll 3. vascular bundle

Inner structure of leaf http://bio1152.nicerweb.com/Locked/media/lab/plantae/organs/index.html

http://extension.oregonstate.edu/mg/botany/images/fig12a-big.gif

dicot leaf http://generalhorticulture.tamu.edu/lectsupl/anatomy/anatomy.html

http://www. botany. hawaii. edu/nlc_biology/1411/lab/LeafLab/slide8 http://www.botany.hawaii.edu/nlc_biology/1411/lab/LeafLab/slide8.jpg

Monocot leaf and dicot leaf http://www.botany.hawaii.edu/faculty/webb/Bot201/Angiosperm/magnoliophyta3.htm

ตอบคำถาม http://images.botany.org/set-13/

1. Epidermis Epidermis เป็นเนื้อเยื่อผิว ได้แก่ เซลล์ผิว (epidermis cell) เซลล์ขน (hair cell) หรือเปลี่ยนไปเป็นเซลล์คุม (guard cell) epidermis cell มักไม่มีคลอโรพลาสต์ หรือมีน้อยกว่า guard cell epidermis cell มี cutin เคลือบเพื่อป้องกันการระเหยของน้ำ

Guard cell guard cell มีรูปร่างคล้ายไต หรือเมล็ดถั่ว 2 เซลล์ประกบกัน พืชที่มีปากใบ (stoma) เฉพาะด้านบนของใบ คือ พืชที่ลอยปริ่มน้ำ เช่น บัว พืชที่ไม่มีปากใบ (stoma) และ cutin เคลือบ คือ พืชที่จมอยู่ใต้น้ำ เช่น สาหร่ายหางกระรอก พืชที่มีปากใบ (stoma) ทั้งด้านบนและด้านล่างของใบ เช่น ข้าวโพด

Guard cell http://waynesword.palomar.edu/photsyn1.htm

2. Mesophyll เป็นเนื้อเยื่อที่อยู่ที่อยู่ระหว่าง epidermis ทั้งสองด้าน ส่วนใหญ่เป็นเนื้อเยื่อ parenchyma ที่มีคลอโรพลาสต์จำนวนมาก โดยทั่วไป parenchyma ใน dicot จะมีเซลล์ 2 แบบ คือ 2.1 Palisade mesophyll 2.2 Sponge mesophyll

2.1 Palisade mesophyll Palisade mesophyll มักพบอยู่ใต้ชั้น upper epidermis ประกอบด้วยเซลล์รูปร่างยาว เรียงตัวเป็นแถวตั้งฉากกับผิว คล้ายรั้ว ภายในมีคลอโรพลาสต์ค่อนข้างหนาแน่น

2.2 Sponge mesophyll Sponge mesophyll อยู่ถัดจาก palisade mesophyll จนถึงชั้น lower epidermis ประกอบด้วยเซลล์ที่มีรูปร่างไม่แน่นอน เรียงตัวในทิศทางต่าง ๆ กัน ทำให้เกิดช่องว่างระหว่างเซลล์มากมาย ภายในมีคลอโรพลาสต์น้อยกว่า palisade mesophyll

3. Vascular bundle vascular bundle ประกอบด้วย xylem และ phloem พืชบางชนิด vascular bundle จะล้อมรอบด้วย bundle sheath เช่น ใบข้าวโพด พืชบางชนิด bundle sheath มี fiber ช่วยทำให้ vascular bundle แข็งแรงขึ้น พืชบางชนิดมี parenchyma ซึ่งมีคลอโรพลาสต์หรือไม่มีก็ได้ขึ้นอยู่กับ ชนิดของพืช ส่วนใหญ่ vascular bundle อยู่ในชั้น sponge mesophyll

Mid vein of a Ligustrum leaf. x100 http://www.lima.ohio-state.edu/academics/biology/archive/leaves.html

12.3.3 หน้าที่ของใบ หน้าที่หลักของใบ คือ 12.3.3 หน้าที่ของใบ หน้าที่หลักของใบ คือ สร้างอาหาร ด้วยการสังเคราะห์แสง หายใจ คายน้ำ แลกเปลี่ยนแก๊ส และอื่น ๆ

หน้าที่อื่น ๆ ของใบ เปลี่ยนใบเป็นหนามเพื่อลดการคายน้ำ และอันตรายจากสัตว์อื่นมากัดกิน เช่น กระบองเพชร ใบมีลักษณะอวบน้ำเพื่อเก็บสะสมอาหาร เช่น ว่านหางจระเข้ พืชน้ำบางชนิดมีก้านใบพองโตเป็นทุ่นทำให้ลอยน้ำได้ เช่น ผักตบชวา ใบเปลี่ยนแปลงไปทำหน้าที่ยึดเกาะ และพยุงลำต้น เช่น ดองดึง ถั่วลันเตา เป็นต้น ใบเปลี่ยนแปลงไปเป็นถุงดักแมลง หรือสัตว์เล็ก ๆ เช่น หม้อข้าวหม้อแกงลิง กาบหอยแครง หยาดน้ำค้าง เป็นต้น

ต้นหม้อข้าวหม้อแกงลิง http://siamensis.org/images/survey_images/s022/mor.jpg http://www.manager.co.th/asp-bin/Image.aspx?ID=196990

References สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. หนังสือเรียนสาระการเรียนรู้พื้นฐานและเพิ่มเติม ชีววิทยา เล่ม 3. กระทรวงศึกษาธิการ. กรุงเทพฯ : 2547. 156 หน้า. http://www.eduzones.com/vichakan/bio/bio5.html http://www.uic.edu/classes/bios/bios100/labs/plantanatomy.htm http://generalhorticulture.tamu.edu/h202/labs/lab2/leafm.html http://www.lima.ohio-state.edu/academics/biology/archive/leaves.html http://sps.k12.ar.us/massengale/plant_structure_bi1.htm http://trc.ucdavis.edu/biosci10v/bis10v/week8/06angiospermintro.html

Thank you Miss Lampoei Puangmalai Major of biology Department of science St. Louis College Chachoengsao