การจัดการตัวอย่าง ส่งตรวจ MERS-CoV ทางห้องปฏิบัติการ โรงแรมริชมอนด์ นนทบุรี 22 มิถุนายน 2558 อารี ทัตติยพงศ์ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ aree.t@dmsc.mail.go.th

ตัวอย่างส่งตรวจ วิธีการเก็บตัวอย่าง OUTLINE -การเก็บตัวอย่าง -การนำส่งตัวอย่าง -การตรวจ MERS-CoV -การตรวจอื่นๆ ใน โรงพยาบาล - การกำจัดขยะติดเชื้อในห้องปฏิบัติการ ตัวอย่างส่งตรวจ วิธีการเก็บตัวอย่าง วิธีการนำส่ง www.nih.dmsc.moph.go.th

MERS-CoV ไวรัส RNA สายเดี่ยว (Single-stranded RNA virus) Family : Coronaviridae Genus: Betacoronavirus Enveloped virus Alpha: 229E, NL63 Beta: OC43, HKU1, SARS, MERS 12/12/2012

South Korea - MERS Coronavirus strain is "almost match" to the existing strain in the Middle East - Government press release - June 6, 2015 99.55 -99.82 % match

1. หน้ากาก N95 ขึ้นไป การเก็บตัวอย่าง 2. หมวกคลุมผม ผู้เก็บตัวอย่าง 1. หน้ากาก N95 ขึ้นไป 2. หมวกคลุมผม 3. แว่นครอบตา (Goggle) 4. ชุดกาวน์ผ้าแบบคลุมเต็มตัว 5. สวมถุงมือยาง 2 ชั้น  

การเก็บตัวอย่าง ระบบทางเดินหายใจ 12/12/2012

ชนิดตัวอย่าง อาการ/ระบบ ชนิดสิ่งส่งตรวจ คำแนะนำเพิ่มเติม ทางเดินหายใจส่วนล่าง bronchoalveolar lavage , tracheal aspirate endotracheal aspirate, plurals fluid, sputum ให้ใส่ภาชนะปลอดเชื้อไม่ต้องใส่ VTM ยกเว้นกรณีผู้ป่วยใส่ tube ให้ตัดสาย ET-tube จุ่มลงในหลอด VTM ควรเก็บตัวอย่างจากทางเดินหายใจส่วนบนควบคู่ไปด้วย ( เพิ่มโอกาสการพบเชื้อ ) ทางเดินหายใจส่วนบน -nasopharyngeal aspirate, nasopharyngeal wash ให้ใส่ภาชนะปลอดเชื้อไม่ต้องใส่ VTM -เก็บnasopharyngeal swab และthroat swab จุ่มลงในหลอด VTM(เพื่อเพิ่มปริมาณไวรัส) ใช้ rayon หรือ dracon swab ที่ไม่เคลือบ calcium arginate (ยับยั้งปฏิกิริยา PCR)

ตัวอย่างจากระบบทางเดินหายใจส่วนบน ที่มา: BD Diagnostics insert: 2-2452 February 2005 การเก็บตัวอย่าง nasopharyngeal swab ที่มา: BD Diagnostics insert: 2-2452 February 2005 การเก็บตัวอย่าง nasopharyngeal aspirate ที่มา: มาตรฐานการปฏิบัติงาน ตรวจวิเคราะห์เชื้อไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ชนิด A(H1N1) ทางห้องปฏิบัติการชันสูตร สาธารณสุข การเก็บตัวอย่าง throat swab

ตัวอย่างจากระบบทางเดินหายใจส่วนล่าง ที่มา: Strategies for the Diagnosis of Ventilator-Associated Pneumonia with expanded description of blind bronchoalveolar lavage (mini-BAL) methods การเก็บตัวอย่าง endotracheal tube แบบเข้าทางช่องปาก lavage fluid ที่มา: Fremont Laboratory, Policy and Procedure 01/25/2010 version 2 การเก็บตัวอย่าง sputum lavage fluid ที่มา: Strategies for the Diagnosis of Ventilator-Associated Pneumonia with expanded description of blind bronchoalveolar lavage (mini-BAL) methods การเก็บตัวอย่าง Bronchoalveolar lavage fluid

- ผู้สัมผัสใกล้ชิด(Asymtomatic contact) ตัวอย่างอื่นๆ อาการ/ระบบ ชนิดสิ่งส่งตรวจ คำแนะนำเพิ่มเติม ท้องร่วง เก็บอุจจาระ10-20 มล. หรือประมาณ 5-10 กรัมใส่ในภาชนะปลอดเชื้อ - ไตวาย เก็บปัสสาวะ10-20 มล. ใส่ในภาชนะปลอดเชื้อ ผู้สัมผัสใกล้ชิด(Asymtomatic contact) -nasopharyngeal aspirate, nasopharyngeal wash ให้ใส่ภาชนะปลอดเชื้อไม่ต้องใส่ VTM -เก็บnasopharyngeal swab และthroat swab จุ่มลงในหลอด VTM เดียวกัน(เพื่อเพิ่มปริมาณไวรัส) ใช้ rayon หรือ dracon swab ที่ไม่เคลือบ calcium arginate (ยับยั้งปฏิกิริยา PCR)

การเก็บตัวอย่างเพิ่มเติม กรณี PCR ให้ผลลบ ชนิดของตัวอย่างไม่สัมพันธ์กับอาการของโรค เก็บตัวอย่างไม่ถูกต้อง การเก็บรักษาและการนำส่งตัวอย่างไม่เหมาะสม ตัวอย่างที่เก็บห่างจากวันเริ่มป่วยมากเกินไป (ควรเก็บตัวอย่างเร็วที่สุดภายใน 1- 3 วันเมื่อผู้ป่วยเริ่มปรากฏอาการของโรค) ดังนั้นควรทบทวนวิธีเก็บและนำส่งตัวอย่าง แล้วเก็บตัวอย่างใหม่ตรวจซ้ำ

การนำส่งตัวอย่าง การบรรจุตัวอย่าง บรรจุภัณฑ์ 3 ชั้น (ตามวิธีการส่งในประเทศ) อุณหภูมิขณะนำส่งตัวอย่าง แช่เย็น โดยบรรจุก้อนน้ำแข็งพลาสติก (Ice pack) ในกล่องนำส่ง 12/12/2012

วิธีตรวจวิเคราะห์ ทางห้องปฏิบัติการ 12/12/2012

กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ สรุปแนวทางการตรวจวินิจฉัยผู้ป่วยต้องสงสัยติดเชื้อไวรัสโคโรน่าสายพันธุ์ใหม่ 2012 กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ตรวจหา เชื้อ Novel corona 2012 และ House keeping gene ( คุณภาพของตัวอย่าง) ด้วยวิธี real time RT-PCR (screening for Upstream E- gene/orf 1a) ( แลป สวส.และ ศวก 14 แห่ง) วิธีตรวจยืนยัน realtime RT-PCR (confirmation for ORF 1b) และ gene sequencing แยกเชื้อด้วย เซลล์ Vero หรือ LLC-MK2 ในแลป BSL level 3 รายงานผล 1.ไม่พบสารพันธุกรรมของ Novel corona 2012 2.ตัวอย่างผู้ป่วยมีจำนวนเซลล์เยื่อบุไม่เพียงพอต่อการวิเคราะห์ ควรเก็บ ตัวอย่างส่งตรวจอีกครั้ง” พบสารพันธุกรรม Novel corona 2012 ตรวจยืนยันซ้ำที่แลปสวส. ตรวจเพิ่มเติม other respiratory virus other respiratory bacteria ผลการวิเคราะห์ 6-8 ชม N P (รายงานผล1-2 วัน )

วิธีตรวจวินิจฉัยโรคทางเดินหายใจตะวันออกกลาง ตามมาตรฐานองค์การอนามัยโลก วิธีตรวจวินิจฉัย MERS รายละเอียดวิธีวิเคราะห์ วิธีตรวจคัดกรอง (Screening) วิธี Real time PCR ต่อ upE, orf 1a assay วิธีตรวจยืนยัน (Confirmation) 1.วิธี Real time PCR ต่อ ORF1_a gene และ ORF1_b gene หรือ 2. หาลำดับนิวคลีโอไทม์ต่อ RdRp หรือ N sequencing

เครือข่ายห้องปฏิบัติการ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ วิธีตรวจ สวส. Isolation,PCR ,Sequencing ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ที่ 1 (ตรัง) PCR ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ที่ 2 (อุดรธานี) ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ที่ 3 (ชลบุรี) ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ที่ 4 (สมุทรสงคราม) ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ที่ 5 (นครราชสีมา) ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ที่ 6 (ขอนแก่น) ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ที่ 7 (อุบลราชธานี) ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ที่ 8 (นครสวรรค์) PCR, Sequencing ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ที่ 9 (พิษณุโลก) ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ที่ 10 (เชียงใหม่) ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ที่ 11 (สุราษฎร์ธานี) ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ที่ 12 (สงขลา) ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ที่ 13 (เชียงราย) ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ที่ 14 (ภูเก็ต) ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ 14 แห่ง ห้องปฏิบัติการเคลื่อนที่

สถานที่รับตัวอย่างส่วนกลาง : ศูนย์ประสานงานทางห้องปฏิบัติการ (ศปส.) สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ จ.นนทบุรี เวลาให้บริการ : วันทำการ เวลา 08.30-18.30 น. วันหยุดราชการ เวลา 08.30-16.30 น. โทรศัพท์ 0-2951-0000 ต่อ 99248, 99614 , 0-2591-2153 โทรสาร 0-2591-5449, 0-2951-1485 กรณีเร่งด่วน (24 ชม) ศูนย์ประสานงานทางห้องปฏิบัติการ (ศปส.) โทร. 089-318- 4596, 081-875-2792

การตรวจวิเคราะห์ตัวอย่าสงสัย MERS ในห้องปฏิบัติการ โรงพยาบาล ผู้ปฏิบัติงาน 12/12/2012

การตรวจวิเคราะห์ตัวอย่าสงสัย MERS ในห้องปฏิบัติการโรงพยาบาล ชนิดตัวอย่าง รายการทดสอบ ความปลอดภัย ตัวอย่างทางเดินหายใจ Flu rapid test Bacterial culture เตรียมตัวอย่าง/ทดสอบ ในห้อง DRA (ถ้าไม่มี ทำในห้องที่มี BSC class II) ตัวอย่างอื่นๆ เช่น เลือด ปัสสาวะ อุจจาระ CBC, Blood Chemistry, serology ทำในห้องปฏิบัติการประจำ 12/12/2012

การทำลายเชื้อหลังการวิเคราะห์ 1. นึ่งด้วยความร้อน ที่อุณหภูมิ 121C นาน 20 นาที  หรือ 2. น้ำยาฟอกขาว (Clorox®) 0.5% sodium hypochlorite นาน 30 นาที ใช้ครั้งเดียวทิ้ง นำกลับมาใช้ใหม่ เผา ทำความสะอาด ผึ่งแห้ง 12/12/2012

ขอขอบคุณ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข -ฝ่ายไวรัสทางเดินหายใจ -ฝ่ายตรวจวินิจฉัยโรคกลาง -ศูนย์ประสานงานเฝ้าระวังและสอบสวนโรค -ทีมวิชาการและยุทธศาสตร์ ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ทุกแห่ง กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ 12/12/2012