การเขียนโปรแกรม (ภาษาซี) เรื่อง คำสั่งควบคุม ตอนที่ 1 (คำสั่งเพื่อกำหนดเงื่อนไข) จัดทำโดย นางสาวชาดา ศักดิ์บุญญารัตน์ http://kruchada.wikispaces.com/

คำสั่งเพื่อกำหนดเงื่อนไข 1. คำสั่ง if แบบมีทางเลือกเดียว 2. คำสั่ง if แบบมีสองทางเลือก 3. คำสั่ง if แบบมีหลายทางเลือก 4. คำสั่ง switch

1. คำสั่ง if แบบมีทางเลือกเดียว รูปแบบของคำสั่ง if (เงื่อนไข) คำสั่งที่ต้องทำ ถ้าเงื่อนไขนั้นเป็นจริง; ตัวอย่างเช่น if (score >= 80) grade = ‘A’; /* simple statement */ หรือ if (math >= 60 && eng >= 55) { grade = ‘S’; /* compound statement */ printf(“Your grade is %c\n”,grade); } เงื่อนไข เท็จ คำสั่งต่าง ๆ จริง

1. คำสั่ง if แบบมีทางเลือกเดียว ตัวอย่าง 3_1 เขียนโปรแกรมเพื่อให้ผู้ใช้คาดเดาตัวอักษรที่โปรแกรมได้ตั้งไว้ ถ้าผู้ใช้ป้อนข้อมูลตัวอักษร ตรงกับตัวอักษรที่โปรแกรมตั้งไว้จะขึ้นคำว่า “Bingo” #include <stdio.h> #define ANS 'G' int main( ) { char ch; printf("Enter character (a-z/A-Z) : "); scanf("%c", &ch); if (ch == ANS) printf("Bingo"); } ผลการทำงานของโปรแกรม Enter character (a-z/A-z) : G Bingo

2. คำสั่ง if แบบมีสองทางเลือก รูปแบบของคำสั่ง if (คำสั่งหรือนิพจน์เงื่อนไข) คำสั่งที่ต้องทำเมื่อเงื่อนไขนั้นเป็นจริง else คำสั่งที่ต้องทำเมื่อเงื่อนไขนั้นไม่เป็นจริง ตัวอย่างเช่น if (value1 > value2) min = value2; else min = value1; เงื่อนไข เท็จ คำสั่งต่าง ๆ (ชุด B ) จริง คำสั่งต่าง ๆ (ชุด A)

2. คำสั่ง if แบบมีสองทางเลือก ตัวอย่าง 3_2 เขียนโปรแกรมเพื่อตรวจสอบความสูงของนักเรียน 2 คน โดยรับข้อมูลความสูงของนักเรียน ทั้งสองมาหาว่าความสูงมากที่สุดคือค่าใด #include <stdio.h> int main( ) { float height1, height2, max; printf("Enter first student’s height (cm.) : "); scanf("%f", &height1); printf("Enter second student’s height (cm.) : "); scanf("%f", &height2); if (height1 > height2) max = height1; else max = height2; printf("Maximum height is : %.2f cm.", max); } ผลการทำงานของโปรแกรม Enter first student’s height (cm.) : 184.5 Enter second student’s height (cm.) : 192.4 Maximum height is : 192.40 cm.

3. คำสั่ง if แบบมีหลายทางเลือก รูปแบบของคำสั่ง if – else if if (expression) { statement A1; } else if (expression2) statement B1; else statement n; จริง เงื่อนไขที่ 1 เท็จ จริง เงื่อนไขที่ 2 คำสั่งที่ 1 เท็จ คำสั่งที่ 2 คำสั่งที่ 3

3. คำสั่ง if แบบมีหลายทางเลือก ตัวอย่าง 3_3 เขียนโปรแกรมเพื่อรับข้อมูลคะแนนสอบของนักศึกษา และให้พิมพ์เกรดที่นักศึกษาได้ รับจากเงื่อนไขการให้ลำดับขั้นดังนี้ คะแนนตํ่ากว่า 50 ได้เกรด F คะแนนตํ่ากว่า 60 ได้เกรด D คะแนนตํ่ากว่า 70 ได้เกรด C คะแนนตํ่ากว่า 85 ได้เกรด B คะแนนตั้งแต่ 85 ขึ้นไปได้เกรด A

3. คำสั่ง if แบบมีหลายทางเลือก (ตัวอย่าง 3_3) #include <stdio.h> int main( ) { float score; printf("Enter score : "); scanf("%f", &score); if (score < 50) printf("Grade F"); else if (score < 60) printf("Grade D"); else if (score < 70) printf("Grade C"); else if (score < 85) printf("Grade B"); else printf("Grade A"); } ผลการทำงานของโปรแกรม Enter sore: 75 Grade B

4. คำสั่ง switch รูปแบบคำสั่ง switch (นิพจน์) { case label1 : statement1; case label2 : statement2; case label3 : statement3; …………….. default : statementn; } …. switch(var) default Case value3 Case value2 Case value1

4. คำสั่ง switch (ตัวอย่าง 3_4) #include <stdio.h> int main( ) { char ch; printf(“Enter number 1-4 : “); scanf(“%c”, &ch); switch (ch) { case ‘1’ : printf(“Red\n”); case ‘2’ : printf(“Blue\n”); case ‘3’ : printf(“Yellow\n”); default : printf(“White\n”); } ผลการทำงานของโปรแกรม Enter number: 2 Blue Yellow White

4. คำสั่ง switch (ตัวอย่าง 3_5) switch (ch) { case ‘1’ : printf(“Red\n”); break; case ‘2’ : printf(“Blue\n”); case ‘3’ : printf(“Yellow\n”); default : printf(“White\n”); } ผลการทำงานของโปรแกรม Enter number: 2 Blue

แบบฝึกหัด 1. จงเขียนโปรแกรมรับข้อมูลอายุ (age) จากแป้นพิมพ์ ถ้าผู้ใช้กรอก อายุไม่เกิน 18 ให้แสดง ข้อความ “You are young” 2. จงเขียนโปรแกรมรับข้อมูลเลขจำนวนเต็ม (num) จากแป้นพิมพ์ แล้วแสดงผลลัพธ์ทางจอภาพว่าจำนวนนั้นเป็นเลขคู่ หรือเลขคี่ 3.จงเขียนโปรแกรมคำนวณหาค่าผ่านทางด่วน โดยกำหนดให้คิดค่า บริการตามจำนวนล้อของรถ โดยใช้คำสั่ง Switch-case ประเภทของรถ ค่าผ่านทาง รถ 4 ล้อ 20 รถ 6 ล้อ 30 รถ 8 ล้อ 40 รถ 10 ล้อ 50

แบบฝึกหัด 2. จงเขียนโปรแกรมรับข้อมูลเลขจำนวนเต็ม (num) จากแป้นพิมพ์ แล้วแสดงผลลัพธ์ทางจอภาพว่าจำนวนนั้นเป็นเลขคู่ หรือเลขคี่

แบบฝึกหัด 3. จงเขียนโปรแกรมรับข้อมูลชื่อ (name) คะแนน 1 (score1 ช่วงคะแนน 0-25) คะแนน 2 (score2 ช่วงคะแนน 0-25) คะแนน 3 (score3 ช่วง คะแนน 0-25) คะแนน 4 (score4 ช่วงคะแนน 0-25) แล้วนำคะแนน มารวมเพื่อตัดเกรดตามเกณฑ์ดังต่อไปนี้ 0 – 49 ได้เกรด F 50 – 79 ได้เกรด P 80 – 100 ได้เกรด G

แบบฝึกหัด 4. จงเขียนโปรแกรมรับข้อมูลเลขจำนวนเต็ม (num) จากแป้นพิมพ์ โดยตัวเลขที่ผู้จะกรอกได้คือ 1 , 2 , 3, 4 และ 10 เท่านั้น ถ้ากรอกข้อมูลอย่างอื่นให้แสดงข้อความ “Enter your number 1 , 2 , 3 , 4 , 10” พร้อมทั้งหยุดโชว์ข้อความจนกว่าจะกดแป้น Spacebar แล้วจึงกลับไปให้ผู้ใช้กรอกใหม่

แบบฝึกหัด 5. จงเขียนโปรแกรมให้แสดงว่าตัวเลขในช่วง 1-100 จำนวนใดบ้างที่หารด้วย 7 ลงตัว

แบบฝึกหัด ประเภทของรถ ค่าผ่านทาง รถ 4 ล้อ 20 รถ 6 ล้อ 30 รถ 8 ล้อ 40 8. จงเขียนโปรแกรมคำนวณหาค่าผ่านทางด่วน โดยกำหนดให้คิดค่า บริการตามจำนวนล้อของรถ โดยใช้คำสั่ง Switch-case ประเภทของรถ ค่าผ่านทาง รถ 4 ล้อ 20 รถ 6 ล้อ 30 รถ 8 ล้อ 40 รถ 10 ล้อ 50