ประโยคที่มีความซับซ้อนยิ่งขึ้น
ประโยคความรวมที่มีความซับซ้อนยิ่งขึ้น ประโยคความรวมที่ซับซ้อนคือประโยคที่รวมเอาประโยคอื่นๆเข้าไว้ ด้วยกันจนยากแก่การพิจารณา ความรวมที่ซับซ้อนยิ่งขึ้น (เดียว+เดียว) (เดียว+รวม) (รวม+รวม) (รวม+ซ้อน) (ซ้อน+ เดียว) เอาประโยคทุกประโยคมารวมกันโดยใช้สันธานเชื่อม
ประโยคความรวมที่ซับซ้อนยิ่งขึ้น เขาต่อว่าฉันก่อน ฉันจึงตอบโต้เขาบ้าง แต่คนอื่นได้ยินเฉพาะคำตอบ โต้ของคนเหล่านั้น จึงหาว่าฉันพาล เขาพูดยืดยาวจนคนฟังเบื่อแต่เราก็ทนฟังเขาพูดไปจนจบเพราะ เกรงใจประธานในที่ประชุม การอ่านหนังสือมิได้ให้ประโยชน์เฉพาะความรู้เท่านั้นแต่หนังสือยัง เป็นเครื่องมือสำหรับแสวงหาความรู้ตลอดชีวิตอีกด้วย
ประโยคความซ้อนที่ซับซ้อนยิ่งขึ้น ประโยคความซ้อนที่มีความซับซ้อน คือประโยคความ ซ้อนที่มีประโยคหลักหรือประโยคย่อยมีส่วนขยายมากมายหรือ อาจจะมีประโยคชนิดอื่นๆเข้ามาซ้อน (ไม่ได้เอาประโยคมารวมแต่เอาประโยคมาซ้อนกัน)
ประโยคความซ้อนที่ซับซ้อนยิ่งขึ้น เขาทุ่มก้อนหินก้อนโตอย่างสุดแรงเกิดเข้าไปในพุ่มไม้ที่มีขโมยซ่อนอยู่ ชายร่างผอมผิวคล้ำวัยกลางคนนั้นเดินเร็วมากจนฉันเดินตามแทบไม่ทัน แต่ขณะที่เขากำลังย่างขึ้นนั่งบนรถประจำทางสายปอ. 16 เมื่อฉันก้าว เท้าขึ้นรถคันนั้นพอดีเช่นกัน แต่ เป็นคำสันธานเชื่อมระหว่างประโยคความซ้อนเข้าด้วยกัน ประโยคที่ซับซ้อน ประกอบด้วย ประโยคความเดียวและประโยคความซ้อน
ประโยคเงื่อนไข ประโยคแสดงเงื่อนไข เป็นประโยคที่แบ่งเนื้อความออกเป็น ๒ ส่วน ส่วนหนึ่ง.......เป็นตัวเงื่อนไข อีกส่วนหนึ่ง.......เป็นผลที่เกิดขึ้น ถ้าเธอตกลงใจฉันจะรีบจ่ายเงินทันที เธอตกลงใจ ฉันจะรีบจ่ายเงิน 2. ในกรณีที่มีพายุ เราจะงดการเดินทาง มีพายุ เรางดเดินทาง
ประโยคเงื่อนไขที่ซับซ้อนยิ่งขึ้น ประโยคเงื่อนไขซับซ้อน คือ การขยายภาคแสดงของ ประโยค ทั้งในส่วนเงื่อนไขและส่วนผลด้วยกลุ่มคำหรือประโยค เช่น 1. ถ้าหากเราเตรียมตัวพร้อม เราก็ทำได้อย่างมั่นใจ เราเตรียมตัวพร้อม เราทำได้อย่างมั่นใจ 2. ผู้หญิงคนนี้จะไม่สวยเลย ถ้าเธอไม่ได้แต่งหน้าหรือแต่ง ตัวอย่างนี้ เธอไม่ได้แต่งหน้าหรือแต่งตัว ผู้หญิงคนนี้ไม่สวยเลย