การอ่านแผนที่ดาว นักเรียนเคยอ่านแผนที่ดาวหรือไม่ การอ่านแผนที่ดาวแตกต่างจากการอ่านแผนที่อื่น ๆ เพราะจะต้องนอนหงายหรือเงยหน้าอ่าน โดยยกแผนที่ดาวขึ้นสูงเหนือศีรษะ ตั้งทิศในแผนที่และทิศของท้องฟ้าให้ตรงกันดังรูป เมื่ออ่านแผนที่จะเห็นดวงดาวบนแผนที่มีตำแหน่งและทิศทางตรงกัน
รูป การอ่านแผนที่ดาว
รูป แผนที่ดาว
การอ่านแผนที่ดาว แผนที่ดาวเป็นแผนที่ที่เขียนตำแหน่งของดวงดาวและกลุ่มดาวต่าง ๆ ลงไว้ในแผนที่เมื่อต้องการทราบ ว่าในคืนนี้กลุ่มดาวอะไรอยู่ตรงไหนเราก็สามารถหาได้จากแผนที่ดาว แต่การอ่านแผนที่ดาวไม่เหมือนกับ การอ่านแผนที่โลกเพราะจะต้องนอนหงายหรือเงยหน้าอ่าน โดยยกแผนที่ดาวขึ้นเหนือศีรษะแล้วตั้งทิศของ แผนที่ดาวและทิศบนท้องฟ้าให้ตรงกัน เมื่อแหงนหน้าขึ้นอ่านแผนที่จะเห็นดวงดาวบนท้องฟ้ากับดวงดาวใน แผนที่มีตำแหน่งและทิศทางตรงกัน
ถ้าวางแผนที่ดาวลงกับพื้นแล้วก้มลงอ่านจะทำให้เห็นกลุ่มดาวบนท้องฟ้ากับกลุ่มดาวในแผนที่ไม่ตรงกัน ดาวที่อยู่ทิศตะวันออกกลับมาอยู่ทิศตะวันตก ในแผนที่ดาวจะบอกตำแหน่งเฉพาะดาวฤกษ์เท่านั้นส่วนตำแหน่งของดวงจันทร์และดาวเคราะห์ไม่ได้ กำหนดไว้ในแผนที่ดาวเพราะทั้งดวงจันทร์และดาวเคราะห์มีการเปลี่ยนตำแหน่งตลอดเวลา
วิธีใช้แผนที่ดาว หมุนแผ่นกลมให้ช่องวันที่และเดือนตรงกับขีดตัวเลขบอกชั่วโมงที่ต้องการดูดาวแล้วจึงยกแผนที่ดาวขึ้น เพื่อเทียบกับดาวบนท้องฟ้าโดยให้ทิศของแผนที่ดาวตรงกับทิศของท้องฟ้าจริง ผู้ดูดาวต้องรู้ทิศของตนเอง ก่อนแล้วจึงหันหน้าไปทางนั้น ถือแผนที่ไว้ตรงหน้าให้ทิศเหนือของแผนที่อยู่ด้านล่าง ทิศตะวันออกอยู่ทาง ขวามือทิศตะวันตกอยู่ซ้ายมือดาวที่อยู่บนขอบฟ้าด้านเหนือในแผนที่ดาวจะตรงกับครึ่งโดมท้องฟ้าด้านเหนือ เช่น จะดูดาวในวันที่ 20 สิงหาคมเวลา 19.00 น. ให้หมุนแผ่นกลมช่องวันที่ 20 สิงหาคมตรงกับขีด 19.00 น. จะเห็นดาวแพะกำลังขึ้นทางทิศตะวันออก
การใช้แผนที่ดาว 1. ต้องรู้จักดาวดวงหนึ่งบนฟ้าก่อน เช่น ดาวจระเข้ และดาวเต่า เป็นต้น 2. หาดาวบนฟ้าที่รู้จักแล้วในแผนที่ดาว 3. นำกลุ่มดาวบนฟ้าที่รู้จัก เทียบกับกลุ่มดาวเดียวกันในแผนที่ดาว 4. ดูชื่อดาว และกลุ่มดาวในแผนที่ดาว เพื่อทำความรู้จักกับดาวดวงอื่นบนฟ้า มีการประดิษฐ์แผนที่ดาวหลายรูปแบบเพื่อให้นักดูดาวได้รู้จัดดาวบนฟ้ารวมถึง กลไกการขึ้น-ตกของดวงดาว แผนที่ดาวแต่ละแบบจะมีลักษณะเด่นมากน้อยแตกต่างกันไป
จัดทำโดย 1. นาย สุรภัทร กองเป็ง เลขที่ 8 ม.6/5 2. น.ส. มัทยา บุญศรี เลขที่ 19 ม6/5 3. นาย อัศวิน อ่วมอินทร์ เลขที่ 29 ม.6/5 4. น.ส. พรพรรณ ทองบุญมา เลขที่ 31 ม.6/5 5. นาย อมร รุจิลาลัย เลขที่ 33 ม.6/5