การจัดการความรู้ในองค์กร Knowledge Management in Organization รศ.ดร.ลำปาง แม่นมาตย์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น lamman@kku.ac.th

แนวคิดของการจัดการความรู้ (Knowledge Management)

ทำไมต้อง”การจัดการความรู้” ? สภาพแวดล้อมภายนอกองค์กร 1. ภาวะของการแข่งขันทั้งในปัจจุบันและอนาคต 2. กระแสการเปลี่ยนแปลงของสังคม และเศรษฐกิจยุคใหม่ ( New Economy ) 3. ความก้าวหน้าอย่างรวดเร็วของเทคโนโลยี 4. ความรู้ที่เพิ่มขึ้นเป็นสองเท่าในทุก 2 -3 ปีการเรียนรู้ที่เร็วกว่า (faster learning) จะทำให้ได้เปรียบในการแข่งขัน

ทำไมต้อง”การจัดการความรู้” ? สภาพแวดล้อมภายในองค์กร 1. ความผิดพลาดซ้ำ ๆของผู้ปฏิบัติงาน 2. ความรู้อยู่ที่ผู้เชี่ยวชาญ เมื่อลาออกไปความรู้ก็จะไปกับผู้เชี่ยวชาญเหล่านั้น ทำให้องค์กรขาดความรู้นั้นไป 3. องค์กรมี Best Practice แต่ไม่เคยนำมาใช้ และบางครั้งองค์กรก็ไม่รู้ว่า Best Practice ของตนคืออะไร 4. องค์กรมีความคิดริเริ่มซ้ำซ้อน (Wheel reinvention) หรือเรื่องเดียวกันตลอดเวลา 5. องค์กรต้องการผลงานที่ดีขึ้นในเรื่องของผลกำไร และการตอบสนองที่ดีต่อลูกค้า

การบริหารองค์กรยุคใหม่ เทคโนโลยี การแข่งขันด้านความรู้ ความชำนาญ โลกาภิวัฒน์ ทรัพย์สินที่จับต้องไม่ได้ To win in the New Economy : maximize intangible assets which were not shown on the balance sheet is a key for success. ทรัพย์สินที่แตะต้องได้ ที่ดิน อาคาร สิ่งอำนวยความสะดวก วัสดุ ครุภัณฑ์ In the Old Economy, efficiency of tangible assets such as entity, people and money were main management themes ทรัพย์สินที่แตะต้องไม่ได้ ภาวะผู้นำ ความรู้ ความสัมพันธ์ที่ดี ตราสินค้า(Brand)

การพัฒนาขีดความสามารถองค์กรสู่ความเป็นเลิศ How คน สู่ความเป็นเลิศ ระบบ สู่ความเป็นเลิศ สั่งสมคนดี ส่งเสริมคนเก่ง ความเป็นมืออาชีพ รู้คน คือ มีคุณธรรม นำชีวิต รู้ถูกผิด รู้ชอบ รู้ศักดิ์ศรี รู้วินัย ใจสัตย์ซื่อ ถือความดี รู้วิถี มีจรรยา นำพาตน รู้งาน คือ มืออาชีพ ในทุกสิ่ง รู้ให้จริง รู้แก้กัน ทันเหตุผล รู้คุณภาพรู้มาตรฐานงานสากล รู้ผ่อนปรนรู้จังหวะกะแนววาง องค์กร สู่ความเป็นเลิศ 14.55 การจัดอันดับ เช่น การทำกระเป๋าเงินหล่นในมหาวิทยาลัยชั้นนำของประเทศ การบริหารกิจบ้านเมืองการที่ดี

แนวคิด การสร้างทุนมนุษย์ (Human Capital) แหล่งรวมองค์ความรู้ (Knowledge) กระบวนทัศน์ใหม่ (New Paradigm) ค่านิยมองค์กร (Corporate Value) วัฒนธรรมองค์กรที่ดี (Corporate Culture) 15.03 อภิสิทธิ์ชน สัญลักษณ์ ของ ภูเขาน้ำแข็ง กระบวนของ km คือ เอาความรู้ความสามารถองค์กรออกมาแล้วบันทึกไว้

ทุนทางปัญญา ( Intellectual Capital ) Intellectual capital = Market value – Book value ความรู้ความสามารถของคน และองค์กร ซึ่งสามารถนำมา ใช้ในการสร้างคุณค่าเพิ่ม ประกอบด้วย ทุนด้านลูกค้า ( Customer capital ) ทุนด้านองค์กร ( Organizational capital ) ทุนด้านมนุษย์ ( Human capital )

The Value Platform มูลค่าทาง การเงิน ทุนด้านมนุษย์ ทุนด้านองค์กร Human Capital Organizational Capital Financial Capital (Value) Customer Capital ทุนด้านลูกค้า

Knowledge Management “ Knowledge Management is the leveraging of knowledge in an organization for the purpose of capitalizing on intellectual capital ” เป็นการนำ หรือยกระดับความรู้และประสบการณ์ขององค์กร มาแปลงเป็นผลประโยชน์ให้ได้มากที่สุด และเร็วที่สุด

เป้าหมายของการจัดการความรู้ (1) เพื่อพัฒนางานคือการพัฒนาคุณภาพองค์กรให้บรรลุ ตามเป้าหมายและวิสัยทัศน์ให้เกิดสัมฤทธิ์ผลยิ่งขึ้น (2) เพื่อการพัฒนาคนคือ พัฒนาทักษะของผู้ปฏิบัติงาน (3) การพัฒนานวัตกรรมใหม่คือ สินค้าและผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ (4) เพื่อการพัฒนา “ฐานความรู้” ขององค์กรหรือการเพิ่มพูนทุนความรู้หรือทุนปัญญาขององค์กร ซึ่งจะช่วยทำให้องค์กรมีศักยภาพในการฟันฝ่าความยากลำบากหรือความไม่แน่นอนในอนาคตได้ดีขึ้น (5) เพื่อการพัฒนาองค์กรให้เป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้

เป้าหมายของการจัดการความรู้ เพื่อบรรลุประสิทธิผลที่กำหนดไว้ประกอบด้วย องค์ประกอบ 4 ประการคือ การตอบสนองความต้องการ (responsiveness) ซึ่งอาจเป็นความต้องการของลูกค้า ความต้องการของสังคม หรือความต้องการที่กำหนดโดยผู้บริหารองค์กร นวัตกรรม (innovation) ซึ่งอาจเป็นนวัตกรรมด้านผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ หรือวิธีการใหม่ ๆ ก็ได้ ขีดความสามารถ (competency) ของบุคลากร และขององค์กร ประสิทธิภาพ (efficiency) ในการทำงาน

องค์กรแห่งการเรียนรู้ (Learning Organization)

องค์กรแห่งการเรียนรู้ คืออะไร ? Peter Senge ( 1990 ) กล่าวว่า องค์การเอื้อการเรียนรู้ คือ สถานที่ซึ่งทุกคนสามารถขยายศักยภาพของตนเองได้อย่างต่อเนื่อง สามารถสร้างผลงานตามที่ตั้งเป้าหมายไว้ เป็นที่ซึ่งเกิดรูปแบบการคิดใหม่ ๆ หลากหลายมากมาย ที่ซึ่งแต่ละคนมีอิสระที่จะสร้างแรงบันดาลใจ และเป็นที่ซึ่งทุกคนต่างเรียนรู้วิธีการเรียนรู้ร่วมกัน

องค์กรแห่งการเรียนรู้ คืออะไร ? Michaek Marquardt (1994) กล่าวว่า คือที่ซึ่งมีบรรยากาศของการเรียนรู้รายบุคคลและกลุ่ม มีการสอนคนของตนเองให้มีกระบวนการคิดวิเคราะห์ เพื่อช่วยให้เข้าใจในสรรพสิ่ง ขณะเดียวกันทุกคนก็ช่วยองค์การเรียนจากความผิดพลาดและความสำเร็จ ซึ่งผลให้ทุกคนตระหนักในการเปลี่ยนแปลงและปรับตัวได้อย่างมีประสิทธิภาพ

องค์กรแห่งการเรียนรู้ คืออะไร ? David A. Gavin (1993) กล่าวว่า คือ องค์การที่มีลักษณะในการสร้าง แสวงหา และถ่ายโยงความรู้ และมีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมอันเป็นผลมาจากความรู้ใหม่ และการเข้าใจในสิ่งต่างๆอย่างถ่องแท้

Table of 3 approach Peter Senge Michael Marquardt David A. Gavin System thinking Learning dynamic Systematic problem solving Personal mastery Organization transformation Experimentation with new approaches Mental models People empowerment Learning from their own experience and past history Shared vision Knowledge management Learning from experience and best practices of others Team learning Technology application Transferring knowledge quickly and efficiently

Is it a learning Organization 1. Learning Dynamics: พลวัตการเรียนรู้ บุคคล, กลุ่ม/ทีม และองค์กร 2. Organization Transformation: การปรับเปลี่ยนองค์กร วิสัยทัศน์, วัฒนธรรม, กลยุทธ์ และโครงสร้างขององค์กร 3. People Empowerment: การเอื้ออำนาจ พนักงาน, ผู้จัดการ, ลูกค้า พันธมิตร และชุมชน 4. Knowledge Management: การจัดการความรู้ Define, Capture, Create, Share, Use 5. Technology Application: การนำเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้งาน ระบบสารสนเทศ, Technology-based Learning and Electronic performance support system

Shift of Mind การเปลี่ยนแปลงในระดับพื้นฐานของความคิด/จิตใจ องค์กรแห่งการเรียนรู้ “ความหมาย และคุณลักษณะ” องค์กรที่มีการเพิ่มศักยภาพ ความสามารถในการสร้างสรรค์อนาคตอย่างต่อเนื่อง Shift of Mind การเปลี่ยนแปลงในระดับพื้นฐานของความคิด/จิตใจ เป็นองค์กรที่มีการรับรู้ เรียนรู้ ของสมาชิก ระหว่างสมาชิก มีการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงอย่างตื่นตัว (Proactive) จากภายใน

การเรียนรู้ขององค์กร รูปแบบของความคิด/จิตใจ Mental Model ความเชี่ยวชาญเฉพาะบุคคล Personal Mastery การคิดอย่างเป็นระบบ System Thinking การเรียนรู้ขององค์กร การเรียนรู้ของบุคคล การเรียนรู้ของทีมงาน การสร้างวิสัยทัศน์ร่วม Shared Vision การเรียนรู้ร่วมกันอย่างเป็นทีม Team Learning

สร้างความรู้ ถ่ายทอดความรู้ ประมวลความรู้ พลวัตภายใน สร้างความรู้ ถ่ายทอดความรู้ ประมวลความรู้ ศักยภาพการเรียนรู้ Learning potential การเติบโตและกระบวนการจำกัดการเรียนรู้ Growth and limit processes

Change Actions ผลลัพธ์ การเรียนรู้ของบุคคล - สู่การปฏิบัติ Awareness and sensibilities ความตระหนักรู้ตื่นตัว และสัมผัสรู้สึกเชิงละเอียด Attitude and beliefs ทัศนคติและความเชื่อ Change แนวความคิดหลัก Skills and capabilities ทักษะและขีดความสามารถ Actions การสร้างสรรค์สิ่งใหม่จาก โครงสร้างพื้นฐานขององค์กร ทฤษฏี วิธีการ และเครื่องมือเชิงปฏิบัติ ผลลัพธ์

สมรรถนะหลักขององค์กรแห่งการเรียนรู้ (Core Learning Competencies) Dealing with complexity : การเผชิญกับสภาวะที่สลับซับซ้อน System Thinking Aspiration : แรงจูงใจ แรงผลักดัน Reflective Conversation : การสะท้อนความคิด Personal Mastery Mental Model Team Learning Shared Vision + Dialogue

ความเชี่ยวชาญเฉพาะบุคคล (Personal Mastery) Personal mastery: ความใฝ่เรียนใฝ่รู้มุ่งสู่ความเชี่ยวชาญงานในหน้าที่ จะเกิดขึ้นจากการกำหนด “personal vision” อย่างชัดเจนก่อให้เกิดแรงปรารถนา และความมุ่งมั่นในการพัฒนาตนเอง การดำเนินการที่มุ่งสู่เป้าหมายส่วนตนที่ตั้งไว้ให้เป็นจริง โดยไม่ท้อถอยต่ออุปสรรคใดๆแรงบันดาลใจที่เกิดขึ้นจะก่อให้เกิดความมุ่งมั่นในการฟันผ่าอุปสรรคและเกิดความคิดสร้างสรรค์ ต่อสิ่งท้าทายข้างหน้า

ปฏิบัติการ 1 Personal Mastery

รูปแบบความคิด/จิตใจ (Mental Model) คนแต่ละคนจะมีประสบการณ์ ทั้งทางวัฒนะธรรมและการเรียนรู้ที่ แตกต่างกัน ประสบการณ์ดังกล่าวเปรียบเสมือนรหัสทางความคิดที่ ถูกโปรแกรมไว้ “mental models” ทำให้แต่ละคนมองโลกที่เห็น แตกต่างกันไป นำไปสู่ “I’m OK but you are not OK” จึงเป็นสิ่ง สำคัญยิ่งในการมุ่งสู่องค์กรแห่งการเรียนรู้ ในการนำความแตกต่าง ทางความคิดมาก่อประโยชน์อย่างสร้างสรรค์ และสร้างความเข้าใจ ถึงความแตกต่างที่เกิดขึ้นส่งผลให้ทีมทำงานได้อย่างมี ประสิทธิภาพ

รูปแบบความคิด/จิตใจ (Mental Model) The Ladder of Inference

การสร้างวิสัยทัศน์ร่วมกัน Shared Vision Vision definition: “เป็นความไฝ่ฝัน และภาพที่อยากจะเป็นในอนาคต” ทุกคนในองค์กรต้องเข้าใจ มีส่วนร่วม และเกี่ยวข้องกับผลสำเร็จในการสานวิสัยทัศน์ขององค์กรให้เป็นจริง เราจะไม่สามารถสานวิสัยทัศน์ให้เป็นจริงได้ หากพนักงานมีส่วนร่วมเพียงเล็กน้อยเท่านั้น “ No Involvement no Commitment ”

การเรียนรู้ร่วมกันอย่างเป็นทีม Team Learning Team Learning มุ่งเน้นการเรียนรู้ควบคู่กับการทำงานของทีม - “working = learning” “Team” คือกลุ่มคนที่ปฏิบัติงานร่วมกัน และต้องพึ่งพิงการปฏิบัติงานของกันและกัน และมุ่งไปในทิศทางเดียวกัน (Alignment) ทีมต้องเรียนรู้ที่จะนำเอาศักยภาพที่มีอยู่อย่างหลากหลายมาเสริมกัน เพื่อให้เกิดความสามารถที่เหนือกว่าคนๆเดียว ด้วยความคิดสร้างสรรค์ และการประสานกันในการทำงาน การเรียนรู้ของทีม จะช่วยให้ทีมอื่นๆมีความเจริญก้าวหน้า (Cycle of learning) การเสวนา และการหารือ (Dialogue and Discussion)

เส้นทางสู่การทำงานเป็นทีม บุคคล ต่างคนต่างทำ - Independent ปรึกษาหารือ - Interaction ความเชื่อมั่น - Trust การสื่อสารอย่างเปิดเผย – Open Communication ทีม พึ่งพาซึ่งกันและกัน - Interdependent

การคิดอย่างเป็นระบบ Systems Thinking - เป็นสิ่งสำคัญ มองโลกแบบบูรณาการ - ยกระดับความคิด โดย มองความสัมพันธ์ระหว่างกันและกันในภาพรวม ( Interrelationships ) มากกว่า ความสัมพันธ์แบบเชิงเส้น ( Linear cause-effect chains) มองภาพเคลื่อนไหว กระบวนการเปลี่ยนแปลงมากกว่า ภาพนิ่ง - เป็นการเรียนรู้ระดับองค์กร มองข้าม function มีการ เชื่อมโยงภาพของงานทุกจุดให้สามารถรู้ว่าสิ่งที่ทำวันนี้จะ เกิดผลอย่างไรในวันข้างหน้า

ความเชื่อมโยงของ 5 disciplines ขององค์กรแห่งการเรียนรู้ การคิดอย่างเป็นระบบในองค์กรแห่งการเรียนรู้ ต้องมีการเรียนเป็นทีมของคนในองค์กรก่อน การเรียนเป็นทีมของคนในองค์กร จะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อบุคคลมีความพร้อมที่จะพัฒนาความเชี่ยวชาญของตนเองก่อน การเรียนจะเกิดขึ้นทั้งในระดับปัจเจกชน ทีมหรือกลุ่มคน และองค์กรก็ต่อเมื่อ วิธีการมองโลก หรือแนวคิดของแต่ละคนได้แสดงออกมาอย่างเต็มที่ ได้รับการยอมรับ และมีการแลกเปลี่ยน เรียนรู้ซึ่งกันและกัน การเรียนจะเร็วขึ้น หรือไปในทางเดียวกันเมื่อมีเชื่อมโยงวิสัยทัศน์ ของบุคคล กลุ่ม และองค์กรเข้าด้วยกัน องค์ประกอบเหล่านี้ต้องทำงานร่วมกัน และพร้อมกัน มากกว่าที่จะทำเป็นส่วน ๆ

กระบวนการจัดการความรู้ (Knowledge Management Process)

What is Knowledge? “The sum of what is known; a body of truth, principles, and information that in business context, guide operation” “ความรู้ หมายถึง สิ่งที่รู้ และสิ่งที่ต้องรู้ ซึ่งอาจจะเป็น ความจริง, หลักการ หรือสารสนเทศ ที่ใช้ในการปฏิบัติงานในบริบทต่าง ๆ

กระบวนการของความรู้ Tacit Knowledge ปัญญา การตัดสินใจ คุณค่า การตัดสินใจ คุณค่า ประสบการณ์ที่ผ่านมา ความรู้ ความตระหนัก ความตระหนัก Explicit Knowledge สารสนเทศ เหตุการณ์ ข้อมูล สัญลักษณ์

วิเคราะห์ได้ (Analysis) มีประสบการณ์ (Experience) แนวคิด การสร้างทุนมนุษย์ >>> สัญญาชน หรือปัญญาชน ? Good Knowledge is Power กระบวนการเรียนรู้ กระบวนการคิด อย่างต่อเนื่อง Wisdom Knowledge แก้ปัญหาได้ รู้แจ้ง – เห็นจริง (Insight) ภาวนามยปัญญา Information กำหนดได้ หมายรู้ วิเคราะห์ได้ (Analysis) ใช้ทฤษฎี (Theory) มีประสบการณ์ (Experience) จินตามยปัญญา Data จำได้ หมายรู้ อ่านมาก - ฟังมาก เห็นมาก - รู้มาก สุตมยปัญญา 15.08 สรรพสิ่งที่เป็นจริง ความเป็นจริงที่รู้ เปิดใจสู่การรับรู้ สัญญา ปัญญา

ประเภทของความรู้ 1. ความรู้โดยนัย / เฉพาะตัว (Tacit Knowledge) เป็นความรู้ที่ได้จากประสบการณ์ พรสวรรค์ สัญชาตญาณของแต่ละบุคคลในการทำความเข้าใจในสิ่งต่าง ๆ เป็นความรู้ที่ไม่ สามารถถ่ายทอดออกมาเป็นคำพูดหรือลายลักษณ์อักษรได้โดยง่าย เช่น ทักษะในการทำงาน และการแก้ปัญหา 2. ความรู้ที่ปรากฏชัดเจน (Explicit Knowledge) เป็นความรู้ที่สามารถรวบรวมและถ่ายทอดได้โดยผ่านวิธีการ ต่าง ๆ เช่น การบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษร คู่มือต่าง ๆ

Tacit knowledge versus explicit knowledge ความรู้ของแต่ละบุคคล ปฏิสัมพันธ์ระหว่าง Tacit knowledge versus explicit knowledge Wisdom Individual ความรู้ขององค์กร ความรู้ Best practices ความรู้ของกลุ่มหรือทีม Benchmarking ความรู้ของแต่ละบุคคล

การเปลี่ยน และการสร้างองค์ความรู้ ตาม SECI model หรือ Knowledge Spiral ของ Nonaka Tacit Socialization Explicit Externalization Explicit Internalization Combination การจัดการความรู้ คือการสร้าง “เกลียวความรู้” ให้เกิดขึ้นเพื่อนำมาใช้แก้ปัญหา / พัฒนางาน

The four modes of knowledge creation bases on the Nonaka theory Tacit Knowledge Tacit Knowledge Socialization Externalization I I I I I G Explicit Tacit I I Knowledge Knowledge Internationalization Consolidation G O G G O G I G Explicit Knowledge Explicit Knowledge

Knowledge conversion SECI Socialization Externalization Internationalization Consolidation

ปฏิบัติการ 2 การสร้างสิ่งแวดล้อมที่ส่งเสริมการเรียนรู้

การสร้างสิ่งแวดล้อมที่ส่งเสริมการเรียนรู้ ด้านองค์กร ด้านบุคคล 10. 1. 9. 2. 8. 3. 7. 4. 6. 5. การสร้างสิ่งแวดล้อมที่ส่งเสริมการเรียนรู้

การสร้างสิ่งแวดล้อมที่ส่งเสริมการเรียนรู้ ด้านองค์กร ด้านบุคคล 10. การสร้างแรงกระตุ้น 1. มีการปรับตัวให้ทันกับ การเปลี่ยนแปลงของ สิ่งแวดล้อมภายนอก 9. เปิดโอกาสในการแสดง ความคิดเห็น 2. มีความยืดหยุ่นต่อ การเปลี่ยนแปลง 8. ข้อตกลง ต้องนำ ไปสู่การ ปฏิบัติ 3. มีความซื่อสัตย์ 7. มีการแลกเปลี่ยนแปลง วิสัยทัศน์ร่วมกัน 4. มีบรรยากาศที่ดี 6. เข้าใจในความแตกต่าง ของระบบโครงสร้างองค์กร 5. ความเชื่อใจของ สมาชิก การสร้างสิ่งแวดล้อมที่ส่งเสริมการเรียนรู้

กระบวนการจัดการความรู้ (Knowledge Management Process) กระบวนการการจัดการความรู้ หมายถึงกระบวนการในการสรรหา หรือกำหนดองค์ความรู้ เพื่อจัดเก็บ ถ่ายทอด และแบ่งปันเพื่อก่อให้เกิดมูลค่าเพิ่มในองค์กร ซึ่งประกอบไปด้วย Define (การกำหนดองค์ความรู้) Create (การสร้างและถ่ายโอนองค์ความรู้) Capture (การแสวงหาและการจัดเก็บองค์ความรู้) Share (การแบ่งปันและการแลกเปลี่ยนเรียนรู้) Use (การใช้ความรู้)

กระบวนการจัดการองค์ความรู้ (Knowledge Management Process) 1. Define (การกำหนดองค์ความรู้) การกำหนดชนิดของทุนทางปัญญา หรือองค์ความรู้ที่ต้องการ เพื่อตอบสนองกลยุทธ์ขององค์กร หรือการปฏิบัติงาน หรือการหาว่าองค์ความรู้หลักๆขององค์กรคืออะไร ( Core Competency ) และเป็นองค์ความรู้ที่สามารถสร้างความแตกต่างเมื่อเปรียบเทียบกับคู่แข่งได้อย่างเด่นชัด

กระบวนการจัดการองค์ความรู้ (Knowledge Management Process) 2. Create (การสร้างและถ่ายโอนองค์ความรู้) การสร้างทุนทางปัญญาหรือการค้นหาใช้ประโยชน์จากสิ่งที่มีอยู่แล้วด้วยการส่งไปศึกษาเพิ่มเติม การสอนงานภายในองค์กร หรือหากเป็นองค์ความรู้ใหม่ อาจจำเป็นต้องหาจากภายนอกองค์กร จากที่ปรึกษา การเรียนรู้จากความสำเร็จของผู้อื่น และการเทียบเคียง ( Benchmarking )

กระบวนการจัดการองค์ความรู้ (Knowledge Management Process) 3. Capture (การแสวงหาและการจัดเก็บองค์ความรู้) การเสาะหา และจัดเก็บองค์ความรู้ในองค์กรให้เป็นระบบทั้งองค์ความรู้ที่อยู่ในรูปแบบสื่อต่างๆ (Explicit Knowledge) และในรูปแบบประสบการณ์ (Tacit Knowledge) ให้เป็นทุนความรู้ขององค์กร ซึ่งพร้อมต่อการยกระดับความรู้ และขยายความรู้ให้ทั่วทั้งองค์กรได้โดยง่ายต่อไป

กระบวนการจัดการองค์ความรู้ (Knowledge Management Process) 4. Share (การแบ่งปันและการแลกเปลี่ยนเรียนรู้) การแบ่งปัน แลกเปลี่ยน เผยแพร่ กระจาย ถ่ายโอนความรู้ ซึ่งมีหลายรูปแบบ หลายช่องทาง เช่นการจัดงานสัมมนาแลกเปลี่ยนความรู้ซึ่งกันและกัน การสอนงาน หรือในรูปแบบอื่นๆ ที่มีการพบปะแลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกัน หรือมีการถ่ายโอนความรู้ในลักษณะเสมือน (Virtual) ผ่านระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ หรือระบบ E-Learning เป็นต้น

กระบวนการจัดการองค์ความรู้ (Knowledge Management Process) 5. Use (การใช้ความรู้) การใช้ประโยชน์ การนำไปประยุกต์ใช้งาน ก่อให้เกิดประโยชน์ และผลสัมฤทธิ์เกิดขึ้น และเกิดเป็นปัญญาปฏิบัติ การขยายผลให้ระดับความรู้และขีดความสามารถในการแข่งขันในองค์กรสูงขึ้น

(Knowledge Management Activities) Defining Intellectual Capital Creating Capturing Sharing Using defining core competence training building best-practice databases sharing best practices Learning and performance establishing staffing requirements succession planning building yellow pages forming knowledge networks decision making setting competency market research building expert directories forming online discussion groups strategic writing job descriptions competitive intelligence creating knowledge repositories deploying performance and decision support systems product development processes selection and recruitment total quality management deploying intranets marketing defining market segments identifying core competencies data-warehousing extranets forecasting identifying potential partners, suppliers or distributors best-practice searches process documentation and reengineering internal communications support. processes benchmarking writing manual external

กระบวนการในการจัดการความรู้ ทุนทางปัญญา สมรรถนะหลัก (Core competency) สมรรถนะของคนแต่ละตำแหน่งงาน Job description การฝึกอบรม ทำวิจัยเพื่อหาองค์ ความรู้ใหม่ การคัดเลือกบุคคลที่มีความสามารถ ค้นหา best practice การเทียบเคียง การทำแผนที่ความรู้การวัด สมรรถนะ และการปฏิบัติงาน การกำหนด องค์ความรู้ การสร้าง องค์ความรู้ การเสาะแสวงหา และจัดเก็บ องค์ความรู้ การแลกเปลี่ยน เรียนรู้ การใช้ ความรู้ การเรียนรู้เพื่อนำไปปฏิบัติจริง การตัดสินใจ การวางแผนกลยุทธ์ การพัฒนาคุณภาพผลิตภัณฑ์ การวางแผนการตลาด การคาดการณ์แนวโน้มขององค์กร Best practice data bases Yellow pages ฐานข้อมูลผู้เชี่ยวชาญ ฐานความรู้ คู่มือการปฏิบัติงาน เรียนรู้ Best practice สร้างเครือข่ายความรู้ สร้าง online discussion groups สร้างระบบการสื่อสารภายใน และภายนอก

การค้นหาสมรรถนะของตนเอง ปฏิบัติการ 3 การกำหนดองค์ความรู้ ของบุคคลและองค์กร การค้นหาสมรรถนะของตนเอง

สิ่งที่อยากจะเป็น (เป้าหมาย) สิ่งที่ทำในปัจจุบัน ตัวเอง ณ ปัจจุบัน กระบวนการเรียนรู้ นำความรู้และประสบการณ์ มาใช้ในการทำงาน (KM) อะไรที่ยังไม่รู้และรู้สึกว่า เป็นปัญหาในการทำงาน ต้องทำอะไร บ้างอย่างไร อะไรบ้าง ที่เรียนรู้จาก การทำงาน และ ทำได้ ดีที่สุด เรียนรู้อย่างไร จากไหน จากใคร ด้วยวิธีใด หามาจากไหน หรือถามใครได้บ้าง ต้องรู้อะไร สิ่งที่อยากจะเป็น (เป้าหมาย) ใช้ความรู้อะไรบ้าง สิ่งที่ทำในปัจจุบัน เขียนรายการ ของงานที่ทำ ตัวเอง ณ ปัจจุบัน

สิ่งที่อยากจะเป็น (เป้าหมาย) ตัวเอง ณ ปัจจุบัน อะไรบ้าง ที่เรียนรู้จาก การทำงาน และ ทำได้ดีที่สุด อะไรที่ยังไม่รู้ และรู้สึกว่า เป็นปัญหา ในการทำงาน กระบวนการเรียนรู้ นำความรู้และประสบการณ์ มาใช้ในการทำงาน (KM) ต้องทำอะไร บ้างอย่างไร เรียนรู้อย่างไร จากไหน จากใคร ด้วยวิธีใด ต้องรู้อะไร เขียนรายการของงานที่ทำ งานในหน้าที่ งานอื่น ๆ สิ่งที่อยากจะเป็น (เป้าหมาย) สิ่งที่ทำในปัจจุบัน ตัวเอง ณ ปัจจุบัน

ความเชี่ยวชาญ (ไม่เกิน 3 ด้าน) ระดับความเชี่ยวชาญ (1,2,3,4,5) ชื่อ__________________________ ตำแหน่งทางวิชาการ_____________ e-mail______________ ภาควิชา_________________________คณะ_________________________ เบอร์โทร_______________________ ลำดับที่ ความเชี่ยวชาญ (ไม่เกิน 3 ด้าน) ระดับความเชี่ยวชาญ (1,2,3,4,5) ความหมาย 1 ระดับ 1 = สำเร็จการศึกษามาใหม่,เริ่มสอบ 2 ระดับ 2 =1 มีการศึกษาโดยตรง 2 มีประสบการสอน 1-5 ปี แต่ยังไม่มีวิจัย 3 ระดับ 3 = 1 สำเร็จการศึกษาในสาขา 2 มีประสบการสอน 1-5 ปี 3 มีการศึกษาอบรมเพิ่มเติม 1-2 ครั้ง 4 มีงานวิจัย 1-2 เรื่อง (ที่เกี่ยวข้องกับชื่อ งานวิจัย) 4 ระดับ 4 = 1 สำเร็จการศึกษาในสาขา 2 มีงานวิจัยตีพิมพ์ในระดับนานาชาติ 3 เป็นผู้ทรงคุณวุฒิในผลงานเป็นวิทยากร 5 ระดับ 5 = 1. สำเร็จการศึกษา 2 มีบทความเป็นที่รู้จัก 3 มีผลงานการตีพิมพ์เป็นที่ประจักษ์ 4 ที่ปรึกษาหน่วยงานต่างๆ ในด้านการค้นคว้า

ภาระงานของ สำนักหอสมุดและทรัพยากรการเรียนรู้ งานบริหารและธุรการ งานบริหาร งานการเงินบัญชี พัสดุ งานพัฒนาบุคลากร งานสารบรรณ งานการจัดและบริการสารสนเทศ งานจัดและบริการสารสนเทศกลุ่ม วิทยาศาสตร์สุขภาพ การจัดหา ผลิต (การจัดหาทัพยากรร่วมกัน งานเครือข่าย) งานจัดและบริการสารสนเทศกลุ่ม วิทยาศาสตร์เทคโนโลยี งานจัดและบริการสารสนเทศกลุ่ม มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์

ภาระงานของ สำนักหอสมุดและทรัพยากรการเรียนรู้ กรอบภาระงานของแต่ละกลุ่ม การจัดหา ผลิต ทรัพยากร (สารสนเทศ(การจัดหาทัพยากรร่วมกัน งานเครือข่าย) จัดระบบสารสนเทศ (กฎเกณฑ์ต่างๆ AACR MARC HTML subject heading Classification system and Theories metadata etc) การจัดเก็บและการเข้าถึง (ฐานข้อมูลรูปแบบต่างๆ, Indexing and abstracting Thesaurus, web Portal etc) การให้บริการ (reference and information service, circulation, interlibrary loan, special group services such as researchers, teachers’ partnership) การศึกษาผู้ใช้ การให้บริการแก่ชุมชน (community analysis, information literacy, IT Literacy, information providers, learning community, หอจดหมายเหตุ พิพิธภัณฑ์

ปัจจัยที่เอื้อและส่งเสริม(Enabler) การจัดการความรู้ Leadership Structure Culture, Behavior, Communication Technology, Processes Rewarding, Recognition Measurement Knowledge, Skills, Abilities, Competencies Management

ปัจจัยที่เอื้อและส่งเสริม (Enabler) 1. Leadership ภาวะผู้นำกำหนดทิศทาง ความเชื่อ และค่านิยมร่วม เพื่อก่อให้เกิดความมุ่งมั่นร่วมกันทั้งองค์กร และประเมินผลลัพธ์จากที่คาดหวังไว้ และที่สำคัญคือ การเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลง (Change Agent) และปฏิบัติให้เป็นแบบอย่าง (Role Model)

ปัจจัยที่เอื้อและส่งเสริม (Enabler) 2. Structure โครงสร้างทั้งในรูปแบบที่เป็นทางการและไม่เป็นทางการ เพื่อส่งเสริมการจัดการความรู้

ปัจจัยที่เอื้อและส่งเสริม (Enabler) 3. Culture, Behavior, Communication วัฒนธรรม พฤติกรรม และการสื่อสารที่ต้องกำหนดและแสดงออกเป็นพฤติกรรม เป็นวัฒนธรรม มุ่งสู่องค์กรการเรียนรู้ ปัจจัยที่สำคัญต่อการจัดการองค์ความรู้ก็คือ ความมุ่งมั่นและความเชื่อร่วมกัน เพื่อมุ่งสู่องค์กรแห่งการเรียนรู้และการแบ่งปันองค์ความรู้ร่วมกัน

ปัจจัยที่เอื้อและส่งเสริม (Enabler) 4. Technology, Processes เทคโนโลยีและกระบวนการที่เอื้อต่อการจัดการองค์ความรู้ และที่สำคัญได้แก่ เทคโนโลยีด้านการสื่อสาร โดยเฉพาะระบบคอมพิวเตอร์และเครือข่าย เพื่อให้การจัดการข้อมูลสารสนเทศและองค์ความรู้ ก่อให้เกิดความสะดวก รวดเร็ว และง่ายต่อการใช้งาน

ปัจจัยที่เอื้อและส่งเสริม (Enabler) 5. Rewarding, Recognition การให้รางวัลและการยอมรับ เพื่อสร้างแรงจูงใจต่อพฤติกรรมที่พึงประสงค์ เพราะการที่ผู้เชี่ยวชาญในองค์กรจะแบ่งปันหรือถ่ายโอนองค์ความรู้ของตนออกมา ควรเกิดจากการสมัครใจเป็นหลักและจะเป็นจริงได้ต้องมีแรงเกื้อหนุนและจูงใจเป็นสำคัญ

ปัจจัยที่เอื้อและส่งเสริม (Enabler) 6. Measurement การวัดและประเมินผล หากไม่มีการวัดผลดำเนินการ เราจะไม่สามารถจัดการหรือปรับปรุงกระบวนการให้ดีขึ้นได้

ปัจจัยที่เอื้อและส่งเสริม (Enabler) 7. Knowledge, Skills, Abilities, Competencies ความรู้ ทักษะ และขีดความสามารถของทีมงาน ที่เกี่ยวข้องกับการจัดการองค์ความรู้

ปัจจัยที่เอื้อและส่งเสริม (Enabler) 8. Management การจัดการ หลังจากที่ผู้นำได้กำหนดทิศทางและเลือกทำสิ่งที่ถูกต้องแล้ว ก็ต้องมีผู้จัดการที่มีความรู้ในการจัดการองค์ความรู้ และสามารถจัดการให้เกิดขึ้นจริงตามแผนงานได้

Model ของการจัดการความรู้

กลยุทธ์การจัดการความรู้ 10 ประการ 2. Knowledge transfers/conversions from individuals to external structure 3. Knowledge transfers/conversions from external structure to individuals 1. Knowledge transfers/conversions between individuals 6. Knowledge transfers/conversions within external structure External Structure Individual Competence 4. Knowledge transfers/conversions from individual competence to internal structure 7. Knowledge transfers/conversions from external to internal structure $ 5. Knowledge transfers/conversions from internal structure to individual competence 8. Knowledge transfers/conversions from internal to external structure Internal Structure 9. Knowledge transfers/conversions within internal structure 10. Maximize the Value Creation see the whole Source : Karl-Erik Sveiby

กระบวนการการจัดการความรู้ Create Capture/ store Refine Distribute Use Monitor Turban และคณะ

กระบวนการการจัดการความรู้ Knowledge Identification Knowledge Storage Knowledge Acquisition Knowledge Utilization Knowledge Development Knowledge Sharing/Distribute Probst และคณะ

โมเดลการจัดการทุนทางปัญญา (Intellectual Capital Management Model) กลยุทธ์ ปัจจัยนำเข้า กระบวนการ และปัจจัยที่เอื้อและส่งเสริม การจัดการความรู้ ผลลัพธ์ ปัจจัยที่เอื้อและส่งเสริม ผลลัพธ์ ความ เปลี่ยนแปลง การปฏิบัติการ ทางการเงิน/ ผลผลิต/คุณภาพ ที่เปลี่ยนแปลง ต้นทุนทางปัญญา ขององค์กรที่มีอยู่ ในปัจจุบัน กระบวนการ

Intellectual Capital Management Model กลยุทธ์ ปัจจัยนำเข้า กระบวนการ และปัจจัยที่เอื้อและส่งเสริม การจัดการความรู้ ผลลัพธ์ ปัจจัยที่เอื้อและส่งเสริม - ภาวะผู้นำ - โครงสร้าง - วัฒนธรรม พฤติกรรม และ การสื่อสาร - รางวัล และการยอมรับ การประเมินผล ความรู้ ทักษะ ความพร้อม และการแข่งขัน การจัดการ Financial Performance Changes in Intellectual Capitals Stocks Existing Intellectual Capitals Stocks กระบวนการ Define, Create, Capture, Share, Use

เครื่องมือที่ใช้ในการจัดการความรู้ (Knowledge Management Tools)

กระบวนการและรูปแบบการจัดการความรู้ โมเดลของสถาบันเพิ่มผลผลิตแห่งชาติ B L O G ความรู้และการจัดการความรู้ กระบวนการและรูปแบบการจัดการความรู้ 1. ค้นหา K. Identify 2. สร้างและแสวงหา K. Creation & Acquisition 3. จัดให้เป็นระบบ K. Organize 4. ประมวลกลั่นกรอง K. Codification & Refinement 5. เข้าถึง K. Access 6. แลกเปลี่ยน K. Sharing 7. เรียนรู้ K. Learning โมเดลของสถาบันเพิ่มผลผลิตแห่งชาติ โมเดลปลาทู K. Vision K. Sharing K. Assets

เครื่องมือที่ใช้ในการจัดการความรู้ B L O G ความรู้และการจัดการความรู้ เครื่องมือที่ใช้ในการจัดการความรู้ Tacit knowledge การเล่าเรื่อง (Storytelling) ชุมชนแห่งการปฏิบัติ (CoP) การหมุนงาน ทีมงานข้ามสายงาน ระบบพี่เลี้ยง การสัมมนา Self service (IT) Network Facilitated Transfer Explicit K. Tacit K. Explicit knowledge เอกสาร รายงาน ฐานความรู้ อินเตอร์เน็ต อินทราเน็ต ฯลฯ

? B L O G การเล่าเรื่อง (Storytelling) Storytelling as the killer strategy ?

เกิดการแลกเปลี่ยน เรียนรู้ ต่อยอดความรู้ B L O G การเล่าเรื่อง (Storytelling) การแสดงความคิดเห็น การปลดปล่อยความรู้ที่อยู่ในส่วนลึกของ หัวใจ(ความเชื่อ) สมอง(ความคิด) และร่างกาย(การปฏิบัติ) ออกมาเป็นคำพูด การสกัดหรือถอดความรู้ในการปฏิบัติและเพื่อการปฏิบัติเป็นคำพูด มีบริบทเฉพาะ บรรยากาศและสภาพแวดล้อม ได้แก่ เวลา สถานที่ ความเป็นอิสระ ความเท่าเทียม กล้าเล่า กล้าแสดงความคิดเห็น(หากมีความคิดเห็นเหมือนหรือขัดแย้ง) เป็นธรรมชาติ และจริงใจ โดยปราศจากความเกรงใจ เกรงอาวุโส เกรงคำพูด เกรงว่าจะผิด เกิดการแลกเปลี่ยน เรียนรู้ ต่อยอดความรู้

การเล่าเรื่อง (Storytelling) B L O G การเล่าเรื่อง (Storytelling) Passerby information Little voice Stories ที่มา (Larry Prusak, John Seely Brown, Stev Denning,& Katalina Groh 2001)

B L O G บล็อก (Blog) Blog as the killer technology ?

B L O G บล็อก (Blog) Weblog We blog or Web log Blog

B L O G บล็อก (Blog) ประวัติและพัฒนาการ 1997 John Barger ใช้ครั้งแรกเพื่อบอกสิ่งที่ทำคือ logging the web (การเขียนบนเว็บ) ที่ robotwisdom.com 1999 Peter Merholz แยกคำออกเป็น We blog และมีการใช้แพร่หลายยิ่งขึ้นเมื่อ Evan Wiliams & Meg Horuihan สร้าง blogger.com ช่วยสร้างบล็อก Pual Kedrosky สร้าง Groksoup ช่วยแก้ไขหน้าเว็บ 2003 พจนานุกรมอังกฤษบรรจุคำ weblog,weblogging,&weblogger 2004 blog ได้รับการยอมรับและบรรจุใน Merriam (พจนานุกรมศัพท์เว็บไซต์)

ประวัติและพัฒนาการ (ต่อ) B L O G บล็อก (Blog) ประวัติและพัฒนาการ (ต่อ) July, 2005 (จากการสำรวจของ Technorati) มีบล็อกเกิดขึ้นวันละ 80,000 มีบล็อกใหม่เกิดขึ้นทุกๆ วินาที 55% ของบล็อกใหม่ยังคงมีการ โพสท์อย่างต่อเนื่องไม่ต่ำกว่า 3 เดือน 13% ของทุกบล็อกมีการ up date ทุกสัปดาห์หรือมากกว่านั้น ธันวาคม 2005 (กติกา สายเสนีย์) มี 13.6 ล้านบล็อก มีบล็อกเกิดวันละ 100,000 แต่ละบล็อกมีคนเข้าร่วมทุก อาชีพ ทุกองค์กร

B L O G บล็อก (Blog) ศัพท์น่ารู้ Blogging = การเขียนบล็อก การดูแลรักษา ปรับปรุง อย่างต่อเนื่อง Blogger = เจ้าของบล็อก คนเขียนบล็อก / ระบบที่ update blog หรือ blog engine Blog posts/Posts / Entries = บทความที่แสดงบนเว็บ หรือ ถูก post ลงบนเว็บ

B L O G บล็อก (Blog) ความหมาย Blog เป็นเว็บไซต์สำหรับบันทึกเรื่องราวประจำวันเพื่อสื่อสาร ความรู้สึกนึกคิด มุมมอง ประสบการณ์ ความรู้ และข่าวสาร ที่ blogger ท่านหนึ่งๆ สนใจโดยเฉพาะ เป็นการเขียนอย่างอิสระ ทำให้มีลักษณะเป็นธรรมชาติ สามารถแสดงออกถึงความจริงใจ ในเรื่องที่เขียน อาจเป็นการเขียนบันทึกส่วนตัว บทความเฉพาะ ด้าน เช่น การเมือง กล้องถ่ายรูป กีฬา ฯลฯ การนำเสนออาจเป็น text, hypertext, image และมีการลิงค์ไปยังเว็บหรือบล็อกอื่นๆ ผู้อ่านสามารถแสดงความคิดเห็นได้ และยังมีการ update อยู่เสมอ

B L O G บล็อก (Blog) เว็บไซต์ที่เป็นบล็อก มีการ update เนื้อหาอย่างสม่ำเสมอ ข้อมูลจัดตามลำดับเวลา (ล่าสุดขึ้นก่อน) มีลิงค์ไปบล็อกอื่นที่ blogger สนใจ หรือได้แสดงความคิดเห็น แบ่งแยกเป็นกลุ่มๆ ตามหัวข้อหลักที่สร้างขึ้น มีพื้นที่ให้ผู้อ่านได้แสดงความคิดเห็น มีวัตถุประสงค์ชัดเจน

B L O G บล็อก (Blog) ส่วนประกอบ Title Body Post date Comment

B L O G บล็อก (Blog) ส่วนประกอบ (ต่อ) Blogroll Trackback Permalink Catagories/tags

B L O G บล็อก (Blog) ชนิดของบล็อก บล็อกข่าวและการเมือง (News & Policies) บล็อกส่วนบุคคล (Personal) บล็อกตามหัวข้อ (Title) บล็อกความร่วมมือ (Collaborative) บล็อกธุรกิจ (Business/Corporate) บล็อกพิเศษ (Special) : moblogs, photoblogs, Vblogs, padcasts (ipod,Mp3)

B L O G บล็อก (Blog) การสร้างบล็อก software สำหรับสร้างบล็อก : Nucleus CMS, Movable Type, Drupal, b2volution, boastMachin, Antivlle, Serendipity ,WordPress

บล็อก และ การเล่าเรื่อง B L O G บล็อก และ การเล่าเรื่อง Blog as Stories Stories Blog เป็นรูปธรรม ความจำเพาะ ความเจาะจงสูง มี Context ทำให้อยากเล่า มี Context ไม่จำกัดเวลา มีการลิงค์ จุดเด่นที่ความแปลกของเรื่อง และคนเล่า จุดเด่นที่เป็นบล็อกแรกและบล็อกเดียว มีจุดประสงค์ชัด มีที่ให้ Comment เป็นการสื่อสารทางตรงจาก 1 คน ไปหลายคน เปิดช่องทางให้เข้าถึงได้อย่างอิสระ และหลายช่องทาง คนมักจะฟังมากกว่าโต้ตอบ แสดงความคิดได้อิสระ เรื่องที่ดี สะท้อนถึงความเป็น universal บล็อกที่ดี พูดสิ่งที่สร้างสรรค์และมี การเผยแพร่ต่อไปในวงกว้าง ขอบข่ายคือแบ่งปันสารสนเทศ ความหมาย ความรู้ ขอบข่ายคือแบ่งปัน ลิงค์ ความคิด

บล็อก และ การเล่าเรื่อง B L O G บล็อก และ การเล่าเรื่อง ประสิทธิภาพที่เหนือกว่าของบล็อก เข้าถึงได้ง่ายกว่าวิธี face – to – face สื่อสารได้กว้างกว่า เพราะอยู่ในเน็ตเวิร์คขนาดใหญ่ เก็บข้อมูลง่าย เรียกดูได้ทุกเวลา มี hyperlink และ cross references ทำให้บรรยากาศการเล่าง่ายและดีขึ้น

บล็อกและการจัดการความรู้ B L O G บล็อกและการจัดการความรู้ เป็นเครื่องมือ สร้างความรู้ เผยแพร่ความรู้ แลกเปลี่ยนความรู้ ค้นหาความรู้ ผู้ชำนาญ ชุมชนนักปฏิบัติ รวบรวม แยกประเภท สกัดแก่นความรู้ และ สร้างความสัมพันธ์กับความรู้ สร้างลำดับความน่าเชื่อถือ แสดงรายละเอียดของแก่นความรู้อย่างเป็นระบบ

B L O G บล็อก กับ ธุรกิจ วงการธุรกิจใช้บล็อกเพื่อ ช่วยให้เป็นผู้เชี่ยวชาญในสายงานนั้นๆ เป็นช่องทางสื่อสารระหว่างบริษัทกับลูกค้า เป็นช่องทางสื่อสารระหว่างบริษัทกับสื่อ ประสานงานในองค์กร (โครงการ) บริหารจัดการความรู้ต่างๆ เป็นช่องทางหาบุคลากรมาร่วมงาน ใช้ทดสอบผลิตภัณฑ์ ช่วยให้เว็บหรือบริษัทอยู่ในระดับต้นๆ

บล็อกคนไทย GotoKnow.org : เป็นแหล่งรวมบล็อก ของชุมชนแนวปฏิบัติ”

B L O G บล็อกคนไทย Keng.com : ให้ความรู้เกี่ยวกับบล็อก

แนวทางการสร้าง และเพิ่มพูนความรู้ในองค์กร Tacit Knowledge Explicit Knowledge to Socialization Externalization Tacit Knowledge Type of Knowledge Internalization Combination Explicit Knowledge to Nonaka and Takeuchi

Learning Organization เครื่องมือการสร้างความรู้ขององค์กร Socialization Externalization เสวนา Card Technique Learning Organization Web board Internalization Combination Mind Map Affinity Diagram Shared Value Knowledge Portal วิทยากรกระบวนการ

การบริหารจัดการองค์ความรู้ที่สอดคล้องกับการพัฒนาองค์กร Management Knowledge Tacit Knowledge Capturing Creating Sharing Leveraging Organizing + Use of ICTs Explicit Knowledge Improve/Increase Organizational Performance

ชุมชนนักปฏิบัติ (Community of Practice -CoP) “…..a group of people who care about a common set of issues, share and develop knowledge in that domain, and thus steward a competence critical to the success of the organization.” “กลุ่มคนที่รวมตัวกันภายใต้ความรู้ และความสนใจร่วมกัน และต้องการพัฒนา และแลกเปลี่ยนความรู้ เพื่อให้เกิดองค์ความรู้ใหม่ที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้น และสามารถนำไปใช้ในการปรับปรุงการทำงานของตน ซึ่งถือได้ว่าไปความสำเร็จขององค์กร” ในปัจจุบัน CoP เป็นเครื่องมือสำคัญในการจัดการองค์ความรู้และการพัฒนา มุ่งสู่การเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้

องค์ประกอบหลักที่สำคัญต่อความสำเร็จของ CoP มี 3 ประการ Head - ความรู้และประสบการณ์ ความสนใจหรือปัญหาร่วมกัน (domain) Heart - ความรู้สึกมีส่วนร่วมในชุมชน (Community) และความไว้วางใจซึ่งกันและกัน Hand - กิจกรรมหรือการกระทำ (Practice) ที่สมาชิกใน CoP ลงมือปฏิบัติในการแลกเปลี่ยนความรู้ประสบการณ์ซึ่งกันและกัน

ในวิธีปฏิบัติที่อยาก การพัฒนาให้เกิดการแบ่งปันความรู้ควรมุ่งเน้นการสร้างบรรยากาศ ความเชื่อ และวัฒนธรรมองค์กร บรรยากาศ ความเชื่อ วัฒนธรรม ผลลัพธ์ ความเชื่อ หรือ ความคาดหวัง ในวิธีปฏิบัติที่อยาก ให้เกิดขึ้น ร่วมกัน บรรยากาศ การทำงานที่เกิด ขึ้นจริงรอบ ๆ ตัวเรา การกระทำ ผลการดำเนินการ และประสิทธิผล นำไปสู่ นำไปสู่

กรอบแนวคิดเบื้องต้นในการจัดทำKM ในองค์กร ดำเนินการวิเคราะห์องค์ความรู้ขององค์กร/บุคคล ดำเนินการให้เกิด COPs บางกลุ่ม 4.1 กำหนดเป้าหมายของการพัฒนาองค์กร เช่น ต้องการเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน ลดขั้นตอนการทำงาน ในงานใดงานหนึ่งก่อน 4.2 จัดกลุ่มความสนใจในงานนั้นๆ 4.3 สร้างกิจกรรมให้กลุ่มได้พบปะทำความคุ้นเคยซึ่งกันและก่อน 4.4 จากนั้นให้กลุ่มได้พูดคุยเรื่องของงาน ปัญหา ช่วยกันหาทางแก้ไขโดยแต่ละคนได้ดึงความรู้และประสบการณ์ของตนเองออกมาใช้ 4.5 กลุ่มอาจต้องสร้างแนวทางในปฏิบัติร่วมกัน 4.6 มหาวิทยาลัยควรได้จัดการอำนวยความสะดวก และให้มีเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้

W Workshop

Workshop Knowledge Knowledge Knowledge Vision Asset Sharing ท่านจะบริหารจัดการองค์ความรู้ในองค์กรของท่านอย่างไร การกำหนดเป้าหมาย (Knowledge Vision) สร้างกระบวนการถ่ายทอดความรู้ (Knowledge Sharing) สะสมองค์ความรู้ด้วยเทคโนโลยี (Knowledge Asset) Knowledge Vision Knowledge Sharing Knowledge Asset

Workshop การกำหนดเป้าหมาย(Knowledge Vision) Knowledge Vision ท่านจะบริหารจัดการองค์ความรู้ในองค์กรของท่านอย่างไร การกำหนดเป้าหมาย(Knowledge Vision) ประธานแจกกระดาษ A6 สีเขียวให้สมาชิกท่านละ 1 แผ่น สมาชิกแต่ละท่านคิดเป้าหมายของประเด็นกลุ่มที่ได้รับ ในมุมมองของตนเอง เขียนเป็นข้อความ หรือวาดภาพ ลงการ์ดสีเขียว เมื่อสมาชิกเขียนเสร็จแล้ว ส่งให้ประธาน เพื่อสลับลำดับไม่ให้เรียงกันหยิบทีละแผ่นอ่านให้ฟัง และแสดงความคิดเห็น ประธานเปิดโอกาสให้สมาชิกได้อภิปราย ในปัจจัยต่างๆ ถ้าสมาชิกท่านใด ยังมีมุมมองใหม่ สามารถ อภิปรายเพิ่มเติม เลขาฯบันทึกทุกแนวคิด จัดกลุ่มที่เหมือนกันเข้าด้วยกัน เมื่อได้ประเด็นครบให้จัดเรียงขึ้น Chart

ทำอย่างไร ที่จะทำให้เป้าหมาย ที่กำหนดไว้เป็นจริง Workshop Knowledge Sharing ท่านจะบริหารจัดการองค์ความรู้ในองค์กรของท่านอย่างไร กระบวนการถ่ายทอดความรู้ (Knowledge Sharing) ทำอย่างไร ที่จะทำให้เป้าหมาย ที่กำหนดไว้เป็นจริง

การถ่ายทอดความรู้ด้วยการแบ่งปันความรู้ - Knowledge Sharing Workshop Knowledge Sharing ท่านจะบริหารจัดการองค์ความรู้ในองค์กรของท่านอย่างไร การถ่ายทอดความรู้ด้วยการแบ่งปันความรู้ - Knowledge Sharing แบ่งปัน ประสบการณ์ ความสำเร็จ/ปัญหา ในงานของตน ผลัดกัน เล่าเรื่อง ระบบที่ภูมิใจ/แนวทางการแก้ไข เมื่อประสบปัญหา ฟังอย่างตั้งใจ โดยไม่โต้แย้ง เคารพในทุกความคิดเห็น วิเคราะห์ประเด็น เพื่อจัดความรู้เป็นหมวดหมู่ บันทึก ประเด็น ตัวอย่างประสบการณ์ แหล่งข้อมูล

แบ่งปันความรู้ - สู่คลังประสบการณ์ Workshop Knowledge Sharing ท่านจะบริหารจัดการองค์ความรู้ในองค์กรของท่านอย่างไร แบ่งปันความรู้ - สู่คลังประสบการณ์ บันทึกเรื่องราวลงคลัง แหล่งข้อมูล ตัวอย่างประสบการณ์ ประเด็นความรู้ คลังประสบการณ์เรื่อง ............................................................

ท่านจะนำเครื่องมือใดบ้าง เข้ามาช่วยในการถ่ายทอดความรู้อย่างไร Workshop Knowledge Asset ท่านจะบริหารจัดการองค์ความรู้ในองค์กรของท่านอย่างไร เครื่องมือช่วยในการบันทึก และถ่ายทอดองค์ความรู้ (Knowledge Asset) ท่านจะนำเครื่องมือใดบ้าง เข้ามาช่วยในการถ่ายทอดความรู้อย่างไร

ปรับโครงสร้างให้พร้อมต่อการบริหารความรู้ การสร้างหน่วยกลยุทธ์ เพื่อให้องค์กรสามารถปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลง เป็นหน่วยงานมืออาชีพที่มีสมรรถนะในการปฏิบัติงานสูง (High Performance Organization) การจัดตั้ง Strategic Cluster ศูนย์สารสนเทศเชิงยุทธศาสตร์ ศูนย์นวัตกรรมนโยบาย (PI-Policies Innovations) ศูนย์วิจัยมหาวิทยาลัย (UR-University Research) ศูนย์นวัตกรรมระบบ (SI-Systems Innovations)

Organization Communication Improvement

วัฒนธรรมการเสวนา เสวนาสัญจร เสวนาสัญจร โดยจะเยี่ยมเยียนตามภาควิชาและหน่วยงานต่างๆ ในฐานะตัวกลางในการประสานให้เกิดการเรียนรู้ร่วมกันภายในมหาวิทยาลัย เสวนาสัญจร โดยการประชุม change agent ทุก 2 เดือน เพื่อถ่ายทอดแนวคิดสร้างความเข้าใจร่วมกัน เช่น การกระจายแนวคิด 6+1 flagships (เป้าหมายหลักขององค์กร 7 เรื่อง)

วัฒนธรรมควายคู่-ควายรู้คู่ควายแรง-วัฒนธรรมการเรียนรู้ร่วมกัน หลักการสร้างคนรุ่นใหม่ให้สามารถ ต้องรวมปราชญ์ศาสตร์พึงมีที่หลากหลาย ทำงานร่วมรวมพลังทั้งใจกาย เปรียบดั่งควายไถนาอยู่เคียงคู่กัน ควายหนึ่งคือควายแรงเป็นควายรุ่น ช่วยดันดุนหนุนแรงอย่างแข็งขัน อุตสาหะมานะสร้างสารพัน ร่วมผลักดันพร้อมเรียนรู้คู่องค์กร อีกควายหรือคือควายเฒ่าเรียกควายรู้ เปรียบดั่งครูผู้ชี้นำคำสั่งสอน ประคับช่วยประคองให้ไม่สั่นคลอน ดุจภัสสรส่องสว่างหนทางไกล จึงต้องรวมพลังคู่มุ่งสู่หนึ่ง สร้างควายซึ่งรู้คู่แรงแปลงพันธุ์ใหม่ เติมความรู้คู่หลักคิดเสริมจิตใจ ควายพันธุ์ไทยก้าวไกลในสากล ธนิตสรณ์ จิระพรชัย พระจอมเกล้าธนบุรี

แนวคิดการจัดการองค์ความรู้ Training  Learning Vertical  Horizontal เน้นทฤษฎี  เน้นปฏิบัติ ผู้สอน  ผู้อำนวยความสะดวก วิชาเป็นตัวตั้ง  ชีวิตเป็นตัวตั้ง

ปัจจัยแห่งความสำเร็จ การกำหนดให้เป็น วาระแห่งองค์กร (ผู้บริหารต้องทำจริง) การสร้างความเข้าใจ ส่งเสริมให้ทำ ติดตามต่อเนื่อง (ต้องมี communication Team-Change Agent ) การเปลี่ยนกระบวนทัศน์ ปรับวัฒนธรรม (ต้องสร้างวัฒนธรรมการเสวนา พูดคุย แลกเปลี่ยน บันทึก เผยแพร่ ) การกำหนดเป้าหมายให้ชัดว่า จัดการองค์ความรู้เพื่ออะไร การรู้สถานการณ์ว่า การจัดการองค์ความรู้องค์กรอยู่ในระดับใด Initiative Implementation Improvement Integration

ภาพแสดงลักษณะโครงสร้างและการสื่อสาร ภาพฉายอนาคต การสร้างKM การจัดการ การเรียนการสอน ภาพแสดงลักษณะโครงสร้างและการสื่อสาร การบริหารจัดการ งานวิจัย ประชาคม External Information Corporate Intelligent KM Impact อื่น ๆ สร้างเสริมสุขภาพ วิชาชีพพยาบาล

สรุปการประชุมเชิงปฏิบัติการ 1. ท่านได้อะไรจากการสัมมนาในครั้งนี้ ? 2. ท่านตั้งใจจะทำอะไรนับแต่บัดนี้ ? จากสิ่งที่ท่านได้ 3. ใครคือผู้รับผิดชอบในสิ่งที่จะต้องทำต่อไป ? 4. ความรับผิดชอบจะเริ่มต้นและสิ้นสุดเมื่อไร ? 5. ทำไมถึงเป็นความรับผิดชอบของท่าน ? 6. ท่านจะสร้างจุดมุ่งหมายร่วมของทุกคนให้ร่วมคิด ร่วมสร้างได้อย่างไร