403221 เคมีอินทรีย์ แอลไคน์ และแอลคาไดอีน ผศ. ดร. วราภรณ์ พาราสุข ภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ 403221-alkyne

โครงสร้างของแอลไคน์ สูตรทั่วไป CnH2n-2 403221-alkyne

สมบัติทางกายภาพ ของแอลไคน์คล้ายกับแอลเคน จุดเดือด แอลไคน์มีจุดเดือดใกล้เคียงกับแอลเคนที่มีมวลโมเลกุลใกล้เคียงกัน การละลาย แอลไคน์ละลายน้ำได้น้อยมาก แต่ละลายในตัวทำละลายไม่มีขั้ว ความหนาแน่น แอลไคน์มีความหนาแน่นต่ำกว่าน้ำ 403221-alkyne

ความเป็นกรดของ terminal alkyne (1-alkyne)

การเตรียมแอลไคน์ ในอุตสาหกรรม acetylene 403221-alkyne

การเตรียมแอลไคน์ 1. Elimination ของ vicinal dihalide จำนวนโมลเบส NaNH2 เป็น 2 เท่าของสารตั้งต้น ถ้าผลิตภัณฑ์เป็น terminal alkyne ต้องใช้ NaNH2 เป็น 3 เท่า เบส -KOH ในแอลกอฮอล์ (alcoholic KOH) , heat -NaNH2 หรือ LiNH2 ใน NH3 403221-alkyne

403221-alkyne

2. Dehalogenation ของ tetrahalide 403221-alkyne

3. Alkylation ของ acetylide ions เตรียม 2-pentyne จาก 2-pentene เตรียม 3-octyne จาก 1-butene 403221-alkyne

ปฏิกิริยาของแอลไคน์ Addition 403221-alkyne

1. Hydrogenation Lindlar’s catalyst=Pd/CaCO3 หรืออาจใช้ Pd/BaSO4 หรือ Ni2B (P-2) ก็ได้ 403221-alkyne

2. Electrophilic addition 2.1 addition of HX Markovnikov addition ถ้ามี peroxide เป็น radical addition =>anti-Markovnikov 403221-alkyne

2.2 addition of X2 403221-alkyne

2.3 addition of H2O 403221-alkyne

3. Oxidative cleavage 403221-alkyne

4. Polymerization 403221-alkyne

เขียนสูตรโครงสร้างของ แบบฝึกหัด เขียนสูตรโครงสร้างของ (Z)-3-methyl-2-hexen-5-yne 4-methyl-2-hexyne เรียกชื่อสารต่อไปนี้ แสดงวิธีการสังเคราะห์สารต่อไปนี้ 2-hexyne จาก ethyne จาก ethyne 403221-alkyne

โครงสร้างของแอลคาไดอีน ไฮโดรคาร์บอนที่มีพันธะคู่ 2 คู่ สูตรทั่วไป CnH2n-2 แบ่งเป็นชนิด cumulative diene isolated diene conjugated diene มี p-orbital ซ้อนทับกันได้ตลอดทั้ง 4 orbitals พันธะเดี่ยวที่อยู่ระหว่างพันธะคู่สั้นกว่าพันธะเดี่ยวทั่วไป ทำให้ conjugated diene เสถียรมากกว่า diene ชนิดอื่น 403221-alkyne

การเตรียม conjugated diene 1. Dehydration 2. Dehydrohalogenation 403221-alkyne

ปฏิกิริยาของ conjugated diene 1. Electrophilic addition 1,2- และ 1,4-addition 403221-alkyne

กลไกปฏิกิริยา 403221-alkyne

Allylic carbocation 403221-alkyne

2. Diels-Alder reaction 1,4-cycloaddition 403221-alkyne

3. Polymerization 1,4-addition 403221-alkyne

403221-alkyne

การวิเคราะห์ alkynes และ alkadienes สารประกอบ A, B, C มีสูตรโมเลกุล C6H10 และฟอกจางสี Br2 ใน CCl4 สารประกอบ A เท่านั้นที่ทำปฏิกิริยากับ Ag(NH3)2+ ได้ตะกอนขาว สาร A และ B ทำปฏิกิริยากับ H2 โดยมี Pt เป็นตัวเร่งได้ผลิตภัณฑ์เป็น n-hexane ส่วนสาร C ทำปฏิกิริยากับ H2 1 โมล ได้สารที่มีสูตรโมเลกุล C6H12 ในการทำปฏิกิริยา ozonolysis สาร A ได้ผลิตภัณฑ์เป็น CH3CH2CH2CH2COOH และ HCOOH สาร B ได้ผลิตภัณฑ์เป็น CH3CH2COOH เพียงชนิดเดียว ส่วนสาร C ได้ผลิตภัณฑ์เป็น เพียงชนิดเดียว จงหาสูตรโครงสร้างของ A, B, C 403221-alkyne