403221 เคมีอินทรีย์ แอลคีน ผศ. ดร. วราภรณ์ พาราสุข ภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ 403221-alkene

โครงสร้างของแอลคีน Geometric isomer 403221-alkene

Geometric isomers ในแอลคีน สองหมู่ที่ต่อกับอะตอม sp2-C เดียวกันแตกต่างกัน หมู่ที่เหมือนกันของแต่ละ sp2-C อยู่ด้านเดียวกัน --> cis- อยู่คนละด้าน --> trans- 403221-alkene

Geometric isomers ในแอลคีน 403221-alkene

Geometric isomers ในแอลคีน สองหมู่ที่ต่อกับอะตอม sp2-C เดียวกันแตกต่างกัน หมู่ที่อยู่บนแต่ละ sp2-C ไม่เหมือนกันเลย หมู่ที่มี priority สูงกว่าบนแต่ละ sp2-C อยู่ด้านเดียวกัน --> Z- (Zusammen) อยู่คนละด้าน --> E- (Entgegen) Z-2-chloro-2-pentene E-2-chloro-2-pentene 403221-alkene

E-1-bromo-1-chloro-2-fluoroethene Z-1-bromo-1-chloro-2-fluoroethene E-2-pentene Z-2-pentene Z-3-chloro-3-hexene E-3-chloro-3-hexene E-1-bromo-1-chloro-2-fluoroethene Z-1-bromo-1-chloro-2-fluoroethene 403221-alkene

สมบัติทางกายภาพ ของแอลคีนคล้ายกับแอลเคน จุดเดือด แอลคีนมีจุดเดือดใกล้เคียงกับแอลเคนที่มีมวลโมเลกุลใกล้เคียงกัน การละลาย แอลคีนละลายน้ำได้น้อยมาก แต่ละลายในตัวทำละลายไม่มีขั้ว ความหนาแน่น แอลคีนมีความหนาแน่นต่ำกว่าน้ำ 403221-alkene

การเตรียมแอลคีน 1. Dehydrohalogenation ของแอลคิลเฮไลด์ R-X 403221-alkene

สภาวะที่ใช้สำหรับ dehydrohalogenation แบบ E2 เบส KOH ในแอลกอฮอล์ (alcoholic KOH) NaOC2H5/C2H5OH, NaOCH3/CH3OH NaNH2/ NH3 อุณหภูมิสูง ตัวทำละลาย C2H5OH, CH3OH 403221-alkene

เสถียรภาพของ alkene Saytzeff rule สำหรับปฏิกิริยา dehydrohalogenation จะได้ผลิตภัณฑ์หลักเป็น alkene ที่มีหมู่แทนที่ที่พันธะคู่มากกว่า เสถียรภาพของ alkene R2C=CR2 > R2C=CHR > R2C=CH2 > trans-RCH=CHR > cis-RCH=CHR > RCH=CH2 > H2C=CH2 403221-alkene

2. Dehalogenation ของ vicinal dihalide 403221-alkene

3. Dehydration ของแอลกอฮอล์ R-OH กลไกปฏิกิริยา อัตราเร็วของการเกิด dehydration : 3o > 2o > 1o R-OH 403221-alkene

4. Reduction ของแอลไคน์ Lindlar’s catalyst = Pd/CaCO3 หรืออาจใช้ Pd/BaSO4 หรือ Ni2B (P-2) ก็ได้ 403221-alkene

ปฏิกิริยาของแอลคีน Addition 1. Hydrogenation 403221-alkene

2. Electrophilic addition 2.1 addition of HX Electrophile (E+) reagent ที่ขาดอิเล็กตรอน จะเข้าทำปฏิกิริยา กับสารตั้งต้นที่มีอิเล็กตรอนหนาแน่น Markovnikov addition H+ ซึ่งเป็น electrophile เติมเข้าที่ C ที่มี H มากกว่า 403221-alkene

กลไกปฏิกิริยา 403221-alkene

2.2 addition of H2SO4 2.3 addition of H2O 403221-alkene

2.4 addition of X2 กลไกปฏิกิริยา (anti-addition) 403221-alkene

ปฏิกิริยาเติมแบบ anti-addition Markovnikov (Br, Cl เป็น electrophile) 2.5 addition of X2 + H2O ปฏิกิริยาเติมแบบ anti-addition Markovnikov (Br, Cl เป็น electrophile) 403221-alkene

กลไกปฏิกิริยา 403221-alkene

2.6 addition of alkene (dimerization)

2.7 addition of free radical (HBr + peroxide) กลไกปฏิกิริยา (เติมแบบ anti-Markovnikov) Br. radical เป็น electrophile เติมเข้าที่ C ที่มี H มากกว่า 403221-alkene

2.8 hydroboration - oxidation 403221-alkene

3. Oxidation 3.1 hydroxylation 403221-alkene

3.2 ozonolysis ใช้ประโยชน์ในการหาตำแหน่งพันธะคู่ใน alkene

แบบฝึกหัด แสดงสูตรโครงสร้างของ a-pinene, A, B, C แสดงวิธีเตรียมสารต่อไปนี้ propene จาก propane 1-bromopropane จาก propane t-butyl alcohol จาก 2-methylpropane 2-bromobutane จาก 1-bromobutane 403221-alkene