สาระการเรียนรู้ อัตราส่วน สัดส่วน ร้อยละ การแก้ปัญหาเกี่ยวกับร้อยละ
อัตราส่วน อัตราส่วนใช้เขียนแทนอัตราและเขียนแทนการเปรียบเทียบ โดยใช้สัญลักษณ์ “ : ” (อ่านว่า ต่อ ) เช่น จากอัตรา “ ครู 1 คน ดูแลนักเรียน 20 คน” เขียนอัตราส่วนได้ดังนี้ จำนวนครูต่อจำนวนนักเรียนที่ดูแล เป็น 1 : 20 หรือ จากรูป เขียนอัตราส่วนแสดงการเปรียบเทียบจำนวนรูปสามเหลี่ยมและรูปสี่เหลี่ยมได้ดังนี้ จำนวนรูปสามเหลี่ยมต่อจำนวนรูปสี่เหลี่ยม เป็น 4 : 6 หรือ จำนวนรูปสี่เหลี่ยมต่อจำนวนรูปสามเหลี่ยม เป็น 6 : 4 หรือ อัตราส่วน a ต่อ b เขียนแทนด้วย a : b หรือ ( อ่านว่า a ต่อ b ) เรียก a ว่าจำนวนแรกหรือจำนวนที่หนึ่ง และเรียก b ว่าจำนวนหลังหรือจำนวนที่สอง
ฝึกทักษะ 1. จงเขียนอัตราส่วนแทนอัตราต่อไปนี้ 1.1 น้ำตาลทรายขาว 4 กิโลกรัม ราคา 58 บาท .............................................................................................................. 1.2 น้ำมันพืช 3 ขวด ราคา 100 บาท ........................................................................... 1.3 หัวใจของคนสูบฉีดโลหิต ประมาณ 4,500 ลิตร ในเวลา 2 ชั่วโมง .......................................................................................................................... 1.4 โรงเรียนวิเศษไชยชาญ “ตันติวิทยาภูมิ” มีครู 91 คน มีนักเรียน 1,700 คน .............................................................................................................................. 1.5 รถยนต์คันหนึ่งแล่นได้ระยะทาง 270 กิโลเมตร ใช้เวลา 3 ชั่วโมง ........................................................................................................ เฉลย 1.1 4 : 58 1.2 3 : 58 1.3 4,500 : 2 1.4 91 : 1,700 1.5 270 : 3
แบบฝึกทักษะ 2. จงเขียนอัตราส่วนเปรียบเทียบจำนวนต่อไปนี้ เฉลย 2.1 5 : 3 2.1 5 : 3 2.2 3 : 5 2.3 4 : 3 2.4 3 : 4 2.5 5 : 12 2.6 12 : 4 2.1 จำนวนนกต่อจำนวนเต่า เท่ากับ ………………… 2.2 จำนวนเต่าต่อจำนวนนก เท่ากับ ………………… 2.3 จำนวนกระต่าย ต่อจำนวนเต่า เท่ากับ …………… 2.4 จำนวนเต่าต่อจำนวนกระต่าย เท่ากับ …………… 2.5 จำนวนกระต่าย ต่อจำนวนสัตว์ทั้งหมด เท่ากับ …….…… 2.6 จำนวนสัตว์ทั้งหมดต่อจำนวนกระต่าย เท่ากับ ……………
การเขียนอัตราส่วนเปรียบเทียบอัตราเมื่อหน่วยต่างกัน ตัวอย่าง “สมชายสูง 170 เซนติเมตร กานดาสูง 1.5 เมตร” เขียนอัตราส่วนแสดงการเปรียบเทียบความสูงของสมชายและกานดา ได้ดังนี้ ความสูงของสมชายเป็นเซนติเมตร ต่อ ความสูงของกานดาเป็นเมตร เท่ากับ 170 : 1.5 ( หน่วยต่างกัน ) ความสูงของสมชาย ต่อ ความสูงของกานดา เท่ากับ 1.7 : 1.5 ( หน่วยเป็นเมตรเหมือนกัน ) ความสูงของสมชาย ต่อ ความสูงของกานดา เท่ากับ 170 : 150 ( หน่วยเป็นเซนติเมตรเหมือนกัน )
ฝึกทักษะ 4.1 ระยะทางจากบ้านถึงโรงเรียน 5 กิโลเมตร ระยะทางจากโรงเรียนถึงตลาด 400เมตร ………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 4.2 ความยาวของอาคารเรียนหลังที่หนึ่ง 540 เมตร ความยาวของโรงอาหาร 3500 เซนติเมตร จงเขียนอัตราส่วนแสดงการเปรียบเทียบ 4.3 คนงานชายทำงานได้วันละ 8 ชั่วโมง คนงานหญิงทำงานได้วันละ 300 นาที จงเขียนอัตราส่วนแสดงกานเปรียบเทียบ 4.4 ภราดรหนัก 120 ปอนด์ แทมมารีนหนัก 100 กิโลกรัม จงเขียนอัตราส่วนแสดงการเปรียบเทียบ …………………………………………………………………………………….