ระบบย่อยอาหาร

ระบบย่อยอาหาร (DIGESTIVE SYSTEM) โมเลกุล เซลล์ เนื้อเยื่อ อวัยวะ ระบบร่างกาย เล็ก ใหญ่

ทำไมสิ่งมีชีวิตจึงต้องกินอาหาร เพื่อให้ได้อินทรีย์สาร เพื่อให้ได้มาซึ่งพลังงาน เพื่อให้ได้สารอาหารที่ร่างกาย สังเคราะห์เองไม่ได้

บทบาทในการกินอาหารของสิ่งมีชีวิต สร้างอาหารเองได้ สร้างอาหารเองไม่ได้ Autotroph หรือ ผู้ผลิต ได้แก่พืช สาหร่าย และ แบคทีเรียบางชนิด Heterotroph ซึ่งในเชิงนิเวศแบ่งออกเป็นผู้บริโภคและผู้ย่อยสลาย

แบ่ง Heterotroph ตามลักษณะของอาหารที่กิน 1. Herbivore พวกที่กินพืชเป็นอาหาร เช่น วัว, ม้า, กระต่าย 2. Carnivore พวกที่กินเนื้อเป็นอาหาร เช่น เสือ, แมว 3. Omnivore พวกที่กินทั้งพืชและสัตว์เป็นอาหาร เช่น แมลงสาบ, อีกา และคน 4. Detritivore พวกกินซากพืชซากสัตว์ เช่น แร้ง ไส้เดือน กิ้งกือ

กระบวนการกินอาหาร 1. Ingestion (การกิน) 2. Digestion (การย่อย) 2.1 Mechanical digestion 2.2 Chemical digestion 3. Absorption (การดูดซึม) 4. Elimination (การขับออก)

การย่อยอาหาร การย่อยในเซลล์ การย่อยนอกเซลล์ จะนำอาหารเข้าเซลล์เป็น food vacuole แล้ว lysosome จะมา สลายอาหาร จะปล่อยน้ำย่อยออกมาย่อยนอกเซลล์จนได้อนุภาคเล็กๆ แล้วจึงดูดซึมเข้าเซลล์เพื่อสร้างพลังงาน ส่วนที่ย่อยไม่ได้ก็เป็นกากอาหาร ไม่มีการดูดซึม เช่นการหลั่งน้ำย่อยออกมาในทางเดินอาหารของมนุษย์ การย่อยในเซลล์ การย่อยนอกเซลล์

การย่อยอาหาร การย่อยเชิงกล การย่อยเชิงเคมี การบดเคี้ยว การบีบตัวของท่อทางเดิน อาหาร การทำให้ไขมันแตกตัวโดย น้ำดี เกิดปฏิกิริยา hydrolysis ระหว่าง H2O กับอาหารโดยตรง ต้องใช้เอนไซม์ชนิดจำเพาะต่ออาหาร การย่อยเชิงกล การย่อยเชิงเคมี

ประเภทของท่อทางเดินอาหาร การย่อยอาหารในสัตว์ ประเภทของท่อทางเดินอาหาร สัตว์ที่ไม่มีท่อทางเดินอาหาร (ไม่มีปาก ลำไส้ และทวารหนัก) สัตว์ที่มีท่อทางเดินอาหาร 2.1 แบบไม่สมบูรณ์ (มีปาก มีช่องว่างกลางลำตัว ไม่มีทวารหนัก) 2.2 แบบสมบูรณ์ (มีปาก ลำไส้ และทวารหนัก)

สัตว์ที่ไม่มีท่อทางเดินอาหาร ไม่มีปาก ลำไส้ และทวารหนัก ฟองน้ำ พยาธิตัวตืด หนอนพยาธิหัวหนาม

1. มีการนำอาหารเข้าสู่เซลล์ร่างกายโดยตรง 2. ย่อยอาหารภายในเซลล์ (intracellular digestion) 3. เคลื่อนย้ายสารอาหารที่ย่อยได้จาก food vacuole สู่ไซโตพลาซึม 4. ขับกากอาหารออกทาง anal pore

สัตว์ที่มีท่อทางเดินอาหารไม่สมบูรณ์ มีปาก มีช่องกลางตัวกลวง ไม่มีทวารหนัก Cnidarians

1. มี gastrovascular cavity ที่เป็นช่องสำหรับน้ำ, อาหาร และอากาศเข้าสู่ร่างกาย 2. ทางเข้าและออกของอาหารเป็นทางเดียวกัน (incomplete digestive tract) 3. หลังจากอาหารเข้าสู่ gastrovascular cavity จะมีการปล่อยเอนไซม์จากเซลล์ออกมาย่อย เรียกการย่อยนี้ว่า extracellular digestion

Flat worms (หนอนพยาธิตัวแบน )

สัตว์ที่มีท่อทางเดินอาหารสมบูรณ์ มีปาก มีลำไส้ และทวารหนัก Round worms (หนอนพยาธิตัวกลม )

Annelides (ไส้เดือนดิน)

Mollusks (หอย หมึก)

Arthropods (แมลง แมง กุ้ง ปู ตะขาบ กิ้งกือ)

Echinoderms (ดาวทะเล ปลิงทะเล)

Chordates (เพรียงหัวหอม แอมฟิออกซัส)

การย่อยอาหารของฟังไจ ฟังไจ (เห็ด รา ยีสต์) มักเป็น Saprophytism คือ เป็นการย่อยนอกเซลล์ประเภทหนึ่ง ที่หลั่งน้ำย่อยออกมานอกร่างกาย แล้วดูดซึมสารที่ย่อยได้จากซากอินทรีย์เข้าสู่เซลล์

การย่อยอาหารของอะมีบา อะมีบาจะยื่น เท้าเทียม Pseudopodium เพื่อกินอาหารเข้าไปย่อยในเซลล์ พารามีเซียม พัดโบกอาหารเข้าร่องปาก ให้อาหารเข้าสู่เซลล์กลายเป็น food vacuole แล้วจึงย่อย ยูกลีนา ปกติเป็น autotroph แต่ในภาวะที่ไม่มีแสงก็สามารถเป็น heterotroph ได้โดยดูดซึมสารอาหารต่างๆ

การย่อยอาหารของสัตว์เคี้ยวเอื้อง