Integrated Information Technology บทที่ 11 การสืบค้นข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์ Integrated Information Technology

วัตถุประสงค์เชิงพฤติกรรม 1. อธิบายความหมายของการสืบค้นข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์ได้อย่างถูกต้อง 2. บอกรูปแบบการสืบค้นข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์ได้อย่างถูกต้อง 3. บอกเครื่องมือที่ใช้ในการสืบค้นข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์ได้อย่างถูกต้อง 4. บอกเทคนิคการสืบค้นข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์ได้อย่างถูกต้อง 5. สามารถยกตัวอย่าง Search Engine ได้อย่างถูกต้อง

ความหมายการสืบค้นข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์ การนำความรู้เกี่ยวกับอินเทอร์เน็ต มาประยุกต์ใช้ในการศึกษาหาความรู้ ได้แก่ การสืบค้นข้อมูลทางอินเทอร์เน็ต โดยการใช้งานอินเทอร์เน็ตเกี่ยวกับการศึกษานี้จะสามารถแบ่งเนื้อหาออกเป็น 3 ระดับดังนี้ 1. การสืบค้นข้อมูลทางอินเทอร์เน็ต 2. การนำข้อมูลจากอินเทอร์เน็ตมาใช้งาน 3. การสร้างแหล่งข้อมูลด้วยตนเอง

รูปแบบการสืบค้นข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์ ในโลกไซเบอร์สเปซมีข้อมูลมากมายมหาศาล การที่จะค้นหาข้อมูลจำนวนมากมายอย่างนี้เราไม่อาจจะคลิกเพื่อค้นหาข้อมูลพบได้ง่ายๆ  จำเป็นจะต้องอาศัยการค้นหาข้อมูลด้วยเครื่องมือค้นหาที่เรียกว่า Search Engine เข้ามาช่วยเพื่อความสะดวกและรวดเร็ว การค้นหาข้อมูลมี2 วิธี  1. การค้นหาในรูปแบบ Index Directory  2. การค้นหาในรูปแบบ Search Engine

การค้นหาในรูปแบบ Index Directory วิธีการค้นหาข้อมูลแบบ Index จะถูกคัดแยกข้อมูลออกมาเป็นหมวดหมู่ และจัดแบ่งแยก Site ต่างๆออก เป็นประเภท สำหรับวิธีใช้งาน เลือกข้อมูลที่ต้องการจะดูได้เลยใน Web Browser จากนั้นที่หน้าจอก็จะแสดงรายละเอียดของหัวข้อปลีกย่อยลึกลงมาอีกระดับหนึ่ง ปรากฏขึ้นมาให้เราเลือกอีก ส่วนจะแสดงออกมาให้เลือกเยอะแค่ไหนอันนี้ก็ขึ้นอยู่กับขนาดของฐานข้อมูลใน Index

การค้นหาในรูปแบบ Search Engine หลักการทำงานของ Search Engine ลักษณะของมันจะเป็นฐานข้อมูลขนาดใหญ่มหาศาลที่กระจัดกระจายอยู่ทั่วไป บน Internet ไม่มีการแสดงข้อมูลออกมาเป็นลำดับขั้นของความสำคัญ การใช้งานจะเหมือนการสืบค้นฐานข้อมูล อื่นๆคือ คุณจะต้องพิมพ์คำสำคัญ (Keyword) ซึ่งเป็นการอธิบายถึงข้อมูลที่คุณต้องการจะเข้าไป ค้นหานั้นๆเข้าไป จากนั้นSearch Engine ก็จะแสดงข้อมูลและ Site ต่างๆที่เกี่ยวข้องออกมา

ข้อแตกต่างระหว่าง Index และ Search Engine คือวิธีในการค้นหาข้อมูลแบบ Index เค้าจะใช้คนเป็นผู้จัดรวบรวมและทำระบบฐานข้อมูลขึ้นมา ส่วนแบบ Search Engine นั้นระบบฐานข้อมูลของมันจะได้รับการจัดสร้างโดยใช้ Software ที่มี หน้าที่เกี่ยวกับงานทางด้านนี้โดยเฉพาะมาเป็นตัวควบคุมและจัดการ ซึ่ง Software ตัวนี้จะมี ชื่อเรียกว่า Spiders 

เครื่องมือที่ใช้ในการสืบค้นข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์ Search Engine จะมีหน้าที่รวบรวมรายชื่อเว็บไซต์ต่างๆ เอาไว้ โดยจัดแยกเป็นหมวดหมู่ ผู้ใช้งานเพียงแต่ทราบหัวข้อที่ต้องการค้นหาแล้วป้อน คำหรือข้อความของหัวข้อนั้นๆ ลงไปในช่องที่กำหนด คลิกปุ่มค้นหา เท่านั้น ข้อมูลอย่างย่อๆ และรายชื่อเว็บไซต์ที่เกี่ยวข้องจะปรากฏให้เราเข้าไปศึกษาเพิ่มเติมได้ทันที

เทคนิคการสืบค้นข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์ 1. Keyword Index 2. Subject Directories 3. Metasearch Engines

Keyword Index Keyword Index เป็นการค้นหาข้อมูล โดยการค้นจากข้อความในเว็บเพจที่ได้ผ่านการสำรวจมาแล้ว จะอ่านข้อความ ข้อมูล ประมาณ 200-300 ตัวอักษรแรกของเว็บเพจ วิธีการค้นหาของ Search Engine ประเภทนี้จะให้ความสำคัญกับการเรียงลำดับข้อมูลก่อนหลัง  การค้นหาข้อมูล โดยวิธีการเช่นนี้จะมีความรวดเร็วมาก แต่มีความละเอียดในการจัดแยกหมวดหมู่ของข้อมูลค่อนข้างน้อย เนื่องจากไม่ได้คำนึงถึงรายละเอียดของเนื้อหาเท่าที่ควร

Subject Directories Subject Directories การจำแนกหมวดหมู่ข้อมูล Search Engine ประเภทนี้ จะจัดแบ่งโดยการวิเคราะห์เนื้อหา ของแต่ละเว็บเพจ ว่ามีเนื้อหาเกี่ยวกับอะไร โดยการจัดแบ่งแบบนี้จะใช้คนพิจารณาเว็บเพจ แต่ละเว็บ แล้วทำการจัดหมวดหมู่ โดยจะขึ้นอยู่กับวิจารณญาณของคนจัดหมวดหมู่แต่ละคนว่าจะจัดเก็บข้อมูลนั้นๆ อยู่ในกลุ่มของอะไร

Metasearch Engines Metasearch Engines ที่เด่นกว่านั้นคือ Search Engine แบบ Metasearch Engines จะยังสามารถเชื่อมโยงไปยัง Search Engine ประเภทอื่นๆ เพื่อเรียกดูข้อมูลที่ Search Engine อื่นๆ ค้นพบ โดยสังเกตได้จากจะมีคำว่า [Found on Google, Yahoo!] ต่อทางด้านท้าย แต่การค้นหาด้วยวิธีนี้มีจุดด้อย คือ วิธีการนี้จะไม่ให้ความสำคัญกับขนาดเล็กใหญ่ของตัวอักษรและมักจะไม่ค้นหาคำประเภท Natural Language (ภาษาพูด) และที่สำคัญ Search Engine แบบ Metasearch Engines ส่วนมากไม่รองรับภาษาไทย

หลักการใช้คำในการค้นหาข้อมูล 1. การใช้คำที่คิดว่าจะมีในเว็บที่ต้องการจะค้นหา 2. ใช้เครื่องหมาย คำพูด  (“ _ ”) 3. ใช้เครื่องหมาย ลบ (-)

การสื­บค้นข้อมูลภาพ 1. เปิดเว็บ www.google.co.th 2. คลิกตัวเลือก รูปภาพ 3. พิมพ์กลุ่มชื่อภาพที่ต้องการจะค้นหา 4. คลิกปุ่ม ค้นหา

การสืบค้นข้อมูลชั้นสูง การสืบค้นข้อมูลชั้นสูงกรณีที่ต้องการค้นหาภาพชั้นสูง จากเว็บ google.com ยกตัวอย่าง ต้องการค้นหารูปภาพ flower  1. พิมพ์คำสำคัญ flower ใน search box คลิก "ค้นหารูปภาพ" 2. สังเกต ปุ่มด้านบน ดังรูป 3. ถ้าต้องการ "รูปภาพขนาดใหญ่" และเป็นรูปภาพชนิด "คลิปอาร์ต" ให้คลิกเลือก "รูปภาพขนาด" และ เลือก "คลิปอาร์ต" สังเกตผลที่ได้ 

การสืบค้นข้อมูลชั้นสูง ตัวอย่าง กาารค้นหารูปภาพ "bird" ที่มีรูปภาพขนาดเล็ก และเป็นภาพวาดลายเส้น ทำตามขั้นตอนนี้ 1. พิมพ์ "bird" เป็นคำสำคัญใน search box  2. คลิกเลือกแถบ "รูปภาพขนาดเล็ก" 3. คลิกเลือกแถบ "ภาพลายเส้น"  4. คลิก "ค้นาหารูปภาพ" จะปรากฏผลดังนี้

การบันทึกชื่อเว็บ (Favorites) การบันทึกชื่อเว็บ (Favorites)ใช้ในกรณีที่เปิดเว็บเพ็จที่น่าสนใจมาศึกษา ในกรณีที่จะกลับมาศึกษาใหม่ในวันต่อไป เราต้องบันทึกชื่อเว็บเก็บไว้ที่ Favorites เพื่อเรียกใช้งานในครั้งต่อไป มีวิธีการกำหนดได้ดังนี้ 1. คลิกที่ Favorites 2. กำหนดชื่อที่ช่อง Name 3. เลือก folder ที่ต้องการ 4. คลิกที่ Done

การเปิดเว็บที่เก็บไว้ (Favorites) 1. คลิกที่เครื่องมือ เลือก Bookmark manager 2. เลือก folder ที่บันทึกไว้ แล้วเลือกเว็บที่ต้องการ

แบบฝึกหัดบทที่ 11 การสืบค้นข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์ 1. อธิบายการค้นหาในรูปแบบ Index Directory  2. อธิบายการค้นหาในรูปแบบ Search Engine 3. บอกวิธีการค้นคว้าด้วยการใช้ Search Engine 4. บอกวิธี Keyword Index อย่างละเอียด 5. อธิบายลักษณะของ Metasearch